Prezydent Samwel Szahramanian, przywódca nieuznawanej Republiki Górskiego Karabachu, wydał dekret, który z dniem 1 stycznia 2024 roku przewiduje rozwiązanie wszystkich struktur tego państwa. W rezultacie Republika Górskiego Karabachu, istniejąca przez ostatnie trzydzieści lat jako nieuznawane przez świat niepodległe państwo, przestanie istnieć.
POLECAMY: Rosja poinformowała o zabiciu żołnierzy monitorujących rozejm w Górskim Karabachu
Zgodnie z cytowanym przez portal News.am dekretem, wszystkie państwowe instytucje i organizacje działające pod jurysdykcją Republiki Górskiego Karabachu zostaną zlikwidowane od początku roku 2024. Dekret informuje także, że ludność Górskiego Karabachu, w tym osoby żyjące poza jego granicami, będzie miała możliwość zapoznania się z warunkami reintegracji przedstawionymi przez Azerbejdżan i podejmowania indywidualnych decyzji dotyczących pozostania w Górskim Karabachu lub powrotu do niego.
Dekret ten wchodzi w życie natychmiast po opublikowaniu i jest wynikiem ofensywy zbrojnej przeprowadzonej przez Azerbejdżan w poprzednim tygodniu, która zmusiła separatystów do złożenia broni i podpisania upokarzającego rozejmu. W wyniku tej ofensywy, dziesiątki tysięcy uchodźców opuściły Górski Karabach w obawie przed prześladowaniami i znalazły schronienie w Armenii. Obecnie ponad połowa ludności Górskiego Karabachu, czyli około 65 tysięcy osób, przebywa w Armenii.
Przypomnijmy, że spór między Armenią a Azerbejdżanem o Górski Karabach trwał przez wiele dziesięcioleci, a region ten, zamieszkany przez Ormian, stanowił de iure część terytorium Azerbejdżanu. Najbardziej krwawe walki o Górski Karabach miały miejsce na przełomie lat 80. i 90. XX wieku. Po długotrwałym konflikcie obszar ten stał się quasi-państwem rządzonym przez Ormian i wspieranym przez Armenię. W 2020 roku doszło do kolejnego, bardziej rozległego konfliktu, który doprowadził do odzyskania znacznej części spornego terytorium przez Azerbejdżan.
Na początku tego roku przywódcy Armenii i Azerbejdżanu ogłosili uzgodnienie integralności terytorialnej obu państw jako warunku uznanie Górskiego Karabachu za część Azerbejdżanu, z zapewnieniem bezpieczeństwa dla miejscowej ludności ormiańskiej. Niemniej jednak w lipcu tego roku napięcia narastały, a Baku zamknęło korytarz laczyński, jedyną drogę łączącą Górski Karabach z Armenią, co spowodowało poważny kryzys humanitarny w regionie.
W dniu 19 września Azerbejdżan przeprowadził 24-godzinną ofensywę, deklarując przywrócenie porządku konstytucyjnego i wyparcie sił zbrojnych Armenii z terytorium Azerbejdżanu jako jej główny cel. Baku zobowiązało się także do zapewnienia praw ludności Górskiego Karabachu zgodnie z konstytucją, w tym ochrony mniejszości etnicznych. Jednakże w wyniku tej ofensywy rozpoczął się masowy exodus ludności ormiańskiej z Górskiego Karabachu do Armenii, co wywołało protesty w Armenii, krytykujące premiera Nikolę Paszyniana za jego reakcję na wydarzenia w Górskim Karabachu.
