Niniejsza publikacja jest wyjaśnieniem wielu pytań, jakie otrzymujemy od opiekunów małoletnich o alimenty od rodzica, który najczęściej nie mieszka razem z dzieckiem. W takich przypadkach rodzic, u którego przebywa dziecko, często składa pozew sądowy w celu uzyskania alimentów lub ich podwyższenia. W tym artykule omówimy podstawowe kwestie związane z obowiązkiem alimentacyjnym, jego podmiotami oraz sposobem jego realizacji. Ponadto, przedstawimy kroki, które może podjąć osoba, która wnosi o alimenty, a także jakie dowody może przedstawić oraz jak prowadzić swoją sprawę.
Alimenty – definicja i zobowiązani Pojęcie alimentów jest uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
POLECAMY: Alimenty z funduszu według nowych zasad
Obowiązek alimentacyjny to zobowiązanie do zapewnienia środków utrzymania i, w miarę potrzeb, wsparcia wychowawczego. Określa to art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Obowiązek ten spoczywa na krewnych w linii prostej oraz rodzeństwie.
Najważniejszymi krewnymi w linii prostej są przede wszystkim rodzice. To właśnie oni mają pierwszeństwo w dostarczaniu alimentów swoim dzieciom, które nie są w stanie samodzielnie utrzymać się finansowo.
Istnieje powszechne przekonanie, że obowiązek alimentacyjny trwa aż do momentu, gdy dziecko osiąga pełnoletność. Niemniej jednak nie jest to całkowicie prawdziwe.
Jeśli pełnoletnie już dziecko kontynuuje naukę, szczególnie w trybie stacjonarnym, i nie ma możliwości podjęcia pracy ani utrzymania się samodzielnie, to wciąż przysługują mu alimenty od rodziców.
Głównym celem alimentów jest zaspokajanie uzasadnionych potrzeb uprawnionej osoby.
W jaki sposób można realizować obowiązek alimentacyjny?
Kiedy rozmawiamy o alimentach, zazwyczaj myśli się o pieniądzach, które przekazuje się rodzicowi, u którego dziecko mieszka.
Jednak alimenty to nie wyłącznie środki finansowe, ale również osobiste zaangażowanie w zapewnienie utrzymania i wychowanie dziecka. Może to obejmować pomoc przy odrabianiu lekcji, wspólne uprawianie sportu, uczestnictwo w zainteresowaniach dziecka, przygotowywanie posiłków do szkoły, wsparcie w kwestiach higieny, nauczanie przydatnych umiejętności oraz codzienne obowiązki takie jak gotowanie czy prasowanie, a także zapewnienie i troska o wszystkie potrzeby dziecka.
Warto zaznaczyć, że te wszystkie działania nie ograniczają się tylko do rodzica, u którego dziecko zazwyczaj przebywa, ale również dotyczą drugiego rodzica, jeśli ma on kontakt z dzieckiem, podczas którego wspiera te potrzeby.
Przykład 1.
Jan jest synem pani Anny oraz pana Adama. Na stałe mieszka z matką, natomiast z ojcem ma ustalone kontakty – raz w tygodniu oraz co drugi weekend od piątku po południu do niedzieli wieczorem. W czasie kontaktów pan Adam zapewnia dziecku wyżywienie, a w weekendy w razie potrzeby odrabia z nim lekcje, robi pranie, zapewnia rozrywkę, kupuje odzież, środki higieny, zabawki. W ten sposób także osobistymi staraniami realizuje on obowiązek alimentacyjny.
Stanowisko w sprawie o alimenty
Po otrzymaniu pozwu dotyczącego alimentów lub ich podwyższenia, osoba pozwana, która jest odpowiedzialna za ich płacenie, ma kilka możliwości:
- Może wnioskować o odrzucenie pozwu w całości.
- Może prosić o odrzucenie pozwu częściowo, akceptując roszczenie dotyczące określonej kwoty.
- Może całkowicie przyjąć roszczenie i zgodzić się na jego realizację.
- Może ubiegać się o odrzucenie pozwu w całości i równocześnie skierować przeciwny pozew, domagając się obniżenia lub całkowitego zniesienia obowiązku alimentacyjnego, zwane również alimentami wzajemnymi.
Oczywiste jest, że nieletnie dziecko nie jest w stanie samodzielnie utrzymać się, dlatego to rodzice są najczęściej pozywani o alimenty.
W przypadku dorosłych dzieci, które mogą pracować, ale nie chcą tego robić, na przykład nie uczą się ani nie pracują, istnieje podstawy do żądania odrzucenia pozwu wraz z wniesieniem przeciwnego pozwu o obniżenie lub zniesienie obowiązku alimentacyjnego.
Najczęstszą praktyką w tego typu sytuacjach jest jednak częściowe uznanie roszczenia pozwu.
Przykład 2.
Małoletni Karol, reprezentowany przez matkę – panią Agnieszkę, złożył pozew o alimenty w stosunku do pana Kazimierza, swojego ojca. Karol ma 7 lat, a w pozwie domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 2500 zł miesięcznie. Pan Kazimierz wiedział, że jako ojciec ma obowiązek uiszczać alimenty. Wcześniej robił to dobrowolnie, ale rozstał się z panią Agnieszką, stąd złożono pozew do sądu. Uznał on alimenty do kwoty 1200 zł miesięcznie, wskazując, że na taką kwotę składają się usprawiedliwione potrzeby małoletniego, a pozostałe koszty zostały zawyżone.
Można również uznać powództwo w całości, gdy żądanie jest uzasadnione, a osoba zobowiązana zgadza się w pełni z kwotą, której domaga się osoba uprawniona.
Po co pozew o alimenty, skoro jesteśmy w stanie porozumieć się co do żądanej kwoty?
To pytanie często pojawia się podczas konsultacji u prawnika lub adwokata, do których osoby otrzymujące pozew o alimenty lub ich podwyższenie zwracają się o radę. Często zadają pytanie, dlaczego w ogóle potrzebny jest taki pozew, skoro są gotowe regulować alimenty dobrowolnie, zdając sobie sprawę, że jako rodzice są zobowiązani do tego z samego faktu bycia rodzicem, i nie potrzebują orzeczenia sądowego w tej sprawie.
Warto zrozumieć, że wyrok sądowy jest narzędziem umożliwiającym egzekwowanie alimentów, nawet w przypadku ustnego porozumienia między stronami lub pisemnej umowy. Bez wyroku sądu nie można skierować egzekucji alimentów do komornika.
Nierzadko konflikty między rodzicami wpływają na dzieci, które stają się pionkami w tej grze. Dobrowolne płatności i ustalenia mogą ustać, a osoba zobowiązana do płacenia alimentów może zacząć je opłacać w mniejszej kwocie, nieregularnie lub nawet przestać wspierać finansowo dziecko. Dlatego nawet w przypadku zgody obu stron złożenie pozwu i uzyskanie wyroku jest uzasadnione, aby w razie trudności z uregulowaniem alimentów istniał mechanizm do ich przymusowego ściągnięcia.
Jeśli otrzymasz pozew o alimenty lub ich podwyższenie, warto skupić się na dwóch głównych kwestiach:
- Usprawiedliwionych potrzebach dziecka, które zostały wskazane w pozwie.
- Twojej osobistej sytuacji finansowej, majątkowej oraz zdolności do zarabiania.
Niestety, obecnie w pozwach często można znaleźć wydatki, które nie są uzasadnione. Czasem są to koszty związane z wizytami u specjalistów, terapią psychologiczną czy psychoterapią, choć dziecko nie ma poważnych problemów zdrowotnych. Koszty psychoterapeuty są często zgłaszane, nawet gdy niewiele dzieci z nich faktycznie korzysta. Warto również zwrócić uwagę na możliwość korzystania z pomocy psychologa szkolnego lub dostępnego na NFZ.
Podobnie, wakacje i zainteresowania (hobby) mogą być podawane jako koszty, choć dziecko spędza wakacje w Polsce lub uczestniczy w tańszych organizowanych zajęciach. Jeśli chodzi o hobby, warto sprawdzić, czy to regularne zajęcia czy też rozpoczęte po złożeniu pozwu.
Osoba zobowiązana do płacenia alimentów musi uwzględnić swoje stałe dochody, zarówno te regularne, jak i nieregularne związane z działalnością gospodarczą. Niezbędne jest przedstawienie dokumentów potwierdzających dochody, takie jak zaświadczenia lub zeznania podatkowe za poprzedni rok.
Należy również uwzględnić stałe wydatki związane z mieszkaniem, żywnością, utrzymaniem pojazdu, opłatami za komunikację do pracy, ratami kredytów, pożyczek, środkami czystości i higieny. Nie można zapominać o zmiennych kosztach, takich jak wydatki na wakacje, naprawy pojazdów, remonty, leki, koszty leczenia, prezenty dla dziecka, ubrania i obuwie.
Warto zbierać dowody na te fakty, najlepiej w postaci faktur na własne wydatki. Paragony często podlegają kwestionowaniu w sądzie, ponieważ każdy może zdobyć paragon. Jeśli nie ma możliwości uzyskania faktury, najlepiej jest płacić kartą w sklepie i zachować paragon z potwierdzeniem transakcji kartą.
Chociaż pojedyncze wydatki mogą wydawać się małe i nieistotne, ich suma może być znaczna. Jednak alimenty nie mogą przekraczać możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej do ich płacenia. Jeśli po odjęciu stałych wydatków pozostaje ci na przykład 1500 zł, nie będziesz w stanie płacić wyższych alimentów, nawet jeśli potrzeby dziecka wynoszą 3000 zł.
W celu odpowiedzi na pozew o alimenty najlepiej skonsultować się z prawnikiem, który będzie mógł dokładnie ocenić sytuację i wskaże, na jakie argumenty można się powołać, aby alimenty rzeczywiście spełniały uzasadnione potrzeby uprawnionej osoby.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
