Ministerstwo Obrony Narodowej corocznie ma uprawnienie do mobilizacji maksymalnie 200 tysięcy rezerwistów na obowiązkowe ćwiczenia wojskowe. Wezwanie do udziału w tych ćwiczeniach może otrzymać każda osoba, która podczas przeprowadzanej Komisji Wojskowej uzyskała kategorię A, chociaż większość z tych powołanych to zazwyczaj osoby, które już wcześniej odbyły służbę wojskową.
Procedura ta jest zgodna z wcześniejszymi rozporządzeniami, które MON opublikowało. Przeważnie osoby, które są mobilizowane na ćwiczenia wojskowe, posiadają doświadczenie w służbie wojskowej, choć istnieją pewne wyjątki.
Obowiązkowe ćwiczenia wojskowe są istotnym elementem przygotowań obronnych kraju oraz doskonalenia umiejętności i gotowości rezerwistów do pełnienia służby w przypadku sytuacji kryzysowych lub konfliktów zbrojnych. W trakcie tych ćwiczeń uczestnicy otrzymują instruktaż, zapoznają się z aktualnymi procedurami oraz doskonalą umiejętności wojskowe, takie jak obsługa broni czy taktyka wojskowa.
Kto otrzyma wezwanie na ćwiczenia wojskowe?
Otrzymanie wezwania na obowiązkowe ćwiczenia wojskowe jest możliwe dla osób, które nie były wcześniej w pełnej służbie wojskowej, posiadają uregulowany stosunek do służby wojskowej i nie osiągnęły 55. roku życia (lub 63. roku życia w przypadku rezerwistów o stopniu podoficerskim lub oficerskim). Oznacza to, że wystarczy uzyskać kategorię A podczas Komisji Wojskowej, aby być brany pod uwagę przez Wojskowe Centrum Rekrutacji.
Warto zaznaczyć, że 200 tysięcy osób stanowi jedynie maksymalny limit, i nie oznacza to automatycznej realizacji tego liczbowego celu. W praktyce osiągnięcie takiej liczby uczestników byłoby logistycznie trudne, a nawet niemożliwe do zrealizowania.
Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji podkreśla, że podczas powoływania na ćwiczenia wojskowe osoby z pasywnej rezerwy, w niewielkim stopniu korzysta się z potencjału tych, którzy posiadają pożądane i przydatne kwalifikacje dla Wojska Polskiego, ale nie przeszli wcześniej szkolenia wojskowego.
Rezerwa pasywna składa się z osób, które nie pełnią regularnej służby wojskowej, mają jednak uregulowany stosunek do służby wojskowej i nie podlegają wojskowej służbie czynnej. Maksymalny wiek rezerwistów wynosi 55 lat, z wyjątkiem osób o stopniach podoficerskich i oficerskich, które mogą być w rezerwie do 63. roku życia. Rezerwiści pasywni mogą być powoływani na ćwiczenia wojskowe jednodniowe, krótkotrwałe (do 30 dni), długotrwałe (do 90 dni) oraz rotacyjne (do 30 dni, z przerwami).
Rezerwa aktywna obejmuje natomiast osoby, które wyraziły chęć pełnienia służby wojskowej w rezerwie aktywnej. Ochotnicy również są objęci ograniczeniem wiekowym do 55 lat, z wyjątkiem stopni oficerskich. Rezerwiści aktywni składają przysięgę wojskową, pełnią służbę raz na trzy miesiące, przez co najmniej 2 dni, i co trzy lata stawiają się na dwutygodniowe ćwiczenia.
Powołania na ćwiczenia pasywnej rezerwy nie są przyznawane:
- Posłom i senatorom,
- Politykom w trakcie kampanii wyborczej,
- Osobom zajmującym wysokie stanowiska w administracji rządowej,
- Osobom pełniącym kluczowe funkcje w organach samorządowych,
- Osobom, które pełniły służbę zastępczą.
Ćwiczenia dla rezerwistów – na czym polegają?
Wezwanie do stawienia się w Wojskowym Centrum Rekrutacji nie jest jeszcze równoznaczne z faktycznym powołaniem do udziału w ćwiczeniach wojskowych. Dopiero po dokładnej weryfikacji danej osoby i upewnieniu się, że spełnia ona wszystkie wymagane kryteria, podejmowana jest ostateczna decyzja o jej uczestnictwie w ćwiczeniach.
Proces odbywania ćwiczeń jest precyzyjnie określany przez dowódcę. Rozpoczyna się od przydzielenia munduru i broni, a następnie zapoznania każdego rezerwisty z ich obowiązkami i prawami. Ćwiczenia mogą obejmować zarówno aspekty teoretyczne, jak i praktyczne, które często odbywają się na poligonie lub w garnizonie wojskowym. W trakcie takich ćwiczeń uczestnicy mogą być instruowani w zakresie m.in. montażu broni oraz praktycznej umiejętności strzelania.
W przypadku sytuacji kryzysowych, osoby wezwane na szkolenie mogą być zaangażowane w różne zadania, takie jak zwalczanie skutków klęsk żywiołowych czy akcje poszukiwawcze. To oznacza, że rezerwiści są przygotowywani do udziału w różnego rodzaju misjach i działaniach, które wymagają od nich elastyczności i zdolności do szybkiego reagowania na zmieniające się okoliczności.
Ile zarabiają rezerwiści?
Szkolenie rezerwistów może być realizowane w trakcie normalnych godzin pracy, co zobowiązuje pracodawcę do udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego w tym czasie. Dla wszystkich rezerwistów przewidziane jest dzienne uposażenie, które jest ustalane na podstawie procentowej stawki w odniesieniu do najniższego uposażenia żołnierza, obecnie wynoszącego 4560 zł miesięcznie. Wartości te zależą od stopnia wojskowego i prezentują się następująco:
- Szeregowy – otrzymuje 117,13 zł za każdy dzień szkolenia,
- Kapral – dzienne uposażenie wynosi 133,60 zł,
- Sierżant – 141,80 zł za dzień,
- Porucznik – otrzymuje 174,70 zł dziennie,
- Kapitan – dzienne uposażenie wynosi 184,95 zł.
Te kwoty, choć przewidziane w ramach uposażenia, nie są zbyt okazałe, co może stanowić istotną stratę dla wielu osób. Warto jednak zaznaczyć, że przepisy umożliwiają wnioskowanie o świadczenie rekompensujące, jeśli dzienne uposażenie jest niższe niż wynagrodzenie za pracę. Maksymalny dodatek, jaki można uzyskać, wynosi 1/21 miesięcznego wynagrodzenia, pomnożonego przez liczbę dni trwania szkolenia.
Obowiązkowe ćwiczenia wojskowe mogą szczególnie dotknąć osoby wykonujące wolne zawody. Programiści, prawnicy, właściciele firm czy youtuberzy będą zmuszeni podjąć trudne decyzje, takie jak opuszczenie ważnych projektów lub poniesienie konsekwencji opóźnień w ich realizacji. To może prowadzić do znaczących strat finansowych i organizacyjnych dla wielu osób.
Jakie są kary za odmowę wezwania na obowiązkowe ćwiczenia wojskowe?
Każda osoba, która dostaje wezwanie na obowiązkowe ćwiczenia wojskowe, ma prawo do złożenia odwołania zgodnie z procedurami określonymi w Kodeksie Postępowania Administracyjnego. Termin na złożenie takiego odwołania do Wojewódzkiego Centrum Rekrutacji wynosi 14 dni od daty otrzymania wezwania.
Warto jednak pamiętać, że sam fakt złożenia odwołania nie zawiesza egzekucji decyzji. Innymi słowy, choć możemy złożyć odwołanie, nadal musimy wziąć udział w ćwiczeniach wojskowych, o ile nie mamy uzasadnionej przyczyny do zwolnienia. W przypadku nieobecności na ćwiczeniach, istnieje ryzyko nałożenia na nas sankcji.
Jeśli zignorujemy wezwanie i nie pojawi się na ćwiczeniach bez uzasadnionej przyczyny, zostaniemy przymusowo sprowadzeni przez policję. Za próbę unikania obowiązku wojskowego grozi nam kara grzywny lub nawet aresztu. Ponadto, rezerwiści, którzy nie przestrzegają poleceń lub bez zezwolenia oddalają się z jednostki podczas ćwiczeń, również mogą zostać ukarani.
Dlatego ważne jest, aby świadomie podejść do obowiązkowych ćwiczeń wojskowych i, jeśli zachodzi potrzeba, skorzystać z prawa do odwołania, jednak nie zapominając o konsekwencjach, jakie mogą wyniknąć z nieobecności lub próby uniknięcia udziału w tych ćwiczeniach.
