Zmiana czasu z letniego na zimowy i odwrotnie stanowi często uciążliwość dla wielu ludzi. W dzisiejszych czasach wiele zegarków automatycznie dostosowuje się do nowego czasu, jednak nie wszystkie, co sprawia pewne niedogodności. Niemniej jednak, istota problemu tkwi głębiej, ponieważ zmiana czasu może negatywnie wpływać na nasze samopoczucie i zdrowie. Istnieją jednak nadzieje, że wkrótce przestawianie zegarków stanie się przeszłością.
Dlaczego tak naprawdę przestawiamy zegarki? Przesunięcie zegarków między czasem letnim a zimowym często prowadzi do uczucia zmęczenia i dezorientacji. Badania wykazały, że jest to zjawisko powszechne. Na przykład analiza zużycia energii elektrycznej w stanie Indiana w USA wykazała, że wprowadzenie systemu zmiany czasu dwa razy w roku przekłada się na wyższe rachunki za prąd.
Ekspertom zależy na podkreśleniu negatywnego wpływu przestawiania zegarków na zdrowie, zwłaszcza dla tych, którzy już mają zaburzony rytm okołodobowy z powodu chorób lub pracy na zmiany. Istnieje wiele dowodów na to, że ten system jest niewłaściwy i szkodliwy. Pomysł wprowadzenia przestawiania zegarków miał na celu bardziej efektywne wykorzystanie światła dziennego, ale zdaje się, że mało to efektywne w praktyce.
W Polsce pierwszy raz wprowadzono przestawianie zegarków w okresie międzywojennym, a obecnie jest to uregulowane rozporządzeniem prezesa Rady Ministrów. Niemniej jednak, gdyby decyzję pozostawiono społeczeństwu, takiej „tradycji” mogłoby już dawno nie być. Badania przeprowadzone w Polsce na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii w marcu 2019 roku wykazały, że niemal 80% Polaków jest przeciwna przesuwaniu wskazówek zegarka o godzinę w jedną lub drugą stronę. Wyraźnie pokazuje to, że większość ludzi nie jest zwolennikiem tej praktyki.
Kolejna zmiana czasu z letniego na zimowy już niedługo
W badaniach przeprowadzonych wcześniej, zaledwie 14,2 procent osób opowiedziało się za zachowaniem obecnego systemu zmiany czasu, podczas gdy większość wyraziła preferencję dla trybu czasu letniego środkowoeuropejskiego. Niemniej jednak, mimo preferencji społeczeństwa, obecnie w całej Unii Europejskiej nadal obowiązuje przestawianie zegarków.
Nadchodzi czas zmiany na czas zimowy, która ma miejsce w ostatnią niedzielę października. Tym razem już niebawem, w nocy z soboty na niedzielę, 28-29 października, zegary zostaną przesunięte o godzinę do tyłu, co oznacza, że o godzinie 2:00 zostaną cofnięte na 1:00. W rezultacie zyskamy dodatkową godzinę snu lub w przypadku pracy na nocną zmianę, noc stanie się dłuższa.
Mimo że wydawało się, że w marcu 2019 roku nadchodzi moment zakończenia tej praktyki, to proces wydaje się przeciągać. Parlament Europejski już wówczas podjął ostateczną decyzję o odejściu od zmiany czasu, przyjmując nowe wytyczne, które miały zostać wdrożone w ciągu dwóch lat. Jednakże ten proces okazał się bardziej czasochłonny niż początkowo zakładano, a termin zostaje przesuwany.
Kiedy będzie ostatnia zmiana czasu w Polsce?
W wyniku kolejnego rozporządzenia prezesa Rady Ministrów termin stosowania obecnego systemu zmiany czasu letniego i zimowego został przedłużony do roku 2026. Oznacza to, że przynajmniej przez kilka kolejnych lat w Polsce nadal będziemy zmieniać czas o godzinę wiosną i jesienią. Decyzję tę podpisał Mateusz Morawiecki, co jest wyraźnym sygnałem, że system przestawiania zegarków pozostanie w mocy przez pewien czas.
Warto zaznaczyć, że wprowadzenie nowego rozporządzenia jest związane z najnowszym komunikatem Komisji Europejskiej dotyczącym zmian czasu w latach 2022-2026. W świetle tego dokumentu, wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do opracowania przepisów prawnych umożliwiających kontynuację obecnych praktyk związanych z przestawianiem zegarków. W tym kontekście wiceminister Olga Semeniuk przekazała informację, że Polska również będzie dostosowywać swoje przepisy do tych wytycznych.
Do końca roku 2026 każde państwo członkowskie będzie miało obowiązek zdecydować, czy chce na stałe pozostać przy systemie zmiany czasu, czy też zrezygnować z niego. Komisja Europejska wcześniej zarekomendowała przeprowadzenie ogólnokrajowej rezygnacji z przestawiania zegarków na wniosek obywateli oraz w kontekście badań dotyczących wpływu zmian czasu na zdrowie. Mimo że taka decyzja została już wcześniej podjęta, to jej realizacja została opóźniona przez pandemię.
Według doniesień z dziennika „legaartis”, Ministerstwo Rozwoju i Technologii pracuje nad nowymi przepisami dotyczącymi zniesienia przestawiania zegarków od co najmniej roku, co sugeruje, że Polska jest na dobrej drodze do rezygnacji z tej praktyki. Jednak biorąc pod uwagę wszelkie formalności i okres przejściowy, można spodziewać się, że najwcześniej przestawianie zegarków przestanie obowiązywać w 2027 roku.
