Od przyszłego roku, osoba fizyczna nie będzie już uprawniona do prowadzenia lombardu. Możliwe będzie to jedynie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej. Niemniej jednak, to nie oznacza, że ktoś uniknie konsekwencji za naruszenia nowych przepisów.
POLECAMY: Polacy coraz częściej zmuszeni do korzystania z lombardów
Od 7 stycznia 2024 roku, wraz z wejściem w życie ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej (u.k.p.l.), branża lombardów zostanie objęta regulacjami, a przedsiębiorcy prowadzący takie placówki nie będą już mogli cieszyć się pełną swobodą w kwestii prowadzenia swojej działalności. W ustawie znajduje się wiele przepisów, które mają odstraszyć przedsiębiorców od nieuczciwych praktyk, które naruszają prawa konsumentów oraz wykorzystują ich niewiedzę. W rozdziale 6 ustawy zawarte są przepisy karne, które regulują odpowiedzialność przedsiębiorców za naruszenie istotnych obowiązków w zakresie zawierania i realizacji umów pożyczki lombardowej oraz samej działalności lombardowej.
Nowe przepisy określają pięć rodzajów czynów zabronionych pod groźbą grzywny, a wszystkie są uważane za wykroczenia w rozumieniu prawa karnego sensu largo. Orzekanie w sprawach dotyczących tych czynów będzie prowadzone zgodnie z przepisami kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (k.p.s.w.).
Aby utrzymać konsumencką pożyczkę lombardową w obszarze swobody umów, nowe przepisy wymagają znacznego wpływu na regulowaną działalność. Ustawodawca uważa, że egzekwowanie spełnienia przez przedsiębiorcę prowadzącego lombard obowiązków, takich jak rejestracja, właściwe ustalanie cen przedmiotów zabezpieczenia lombardowego, wyłączna sprzedaż poprzez aukcje internetowe i odpowiednie promowanie działalności, wymaga zastosowania przepisów karnych. Te przepisy mają pełnić funkcję prewencyjną, odstraszając przedsiębiorców od niezgodnych z prawem zachowań, a także represyjną, poprzez nałożenie sankcji na sprawców w celu zapobiegania przyszłym naruszeniom prawa przez tych przedsiębiorców i zaspokojenia poczucia sprawiedliwości u osób poszkodowanych przez te naruszenia.
Jednak pojawia się pytanie, czy zaplanowane cele można osiągnąć za pomocą tych przepisów karnych? Kto poniesie odpowiedzialność za wykroczenie, i czy identyfikacja sprawcy zawsze będzie oczywista?
Z praktycznego punktu widzenia mogą pojawić się trudności w ustaleniu konkretnej osoby odpowiedzialnej za popełnienie danej zbrodni. Według przepisów k.p.s.w. (które zgodnie z art. 50 u.k.p.l. mają zastosowanie w przypadkach, gdy rozważane są przewinienia określone w rozdziale 6 ustawy), tylko osoba fizyczna może być obwiniona. Jednakże zgodnie z art. 35 ust. 1 u.k.p.l., działalność lombardowa może być prowadzona wyłącznie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej. Oznacza to, że osoba fizyczna nie może być przedsiębiorcą prowadzącym lombard.
Oczywiście, problemy z identyfikacją sprawcy czynu zabronionego nie powinny występować w przypadku, gdy osoba fizyczna prowadzi nielegalnie lombard, np. nie dostosowuje swojej działalności do nowych przepisów i nie wpisuje się do rejestru w wymaganym terminie. Wówczas to właśnie taka osoba będzie odpowiedzialna za czyny określone w rozdziale 6 u.k.p.l.
Większym wyzwaniem dla organów ścigania może być ustalenie tożsamości osoby odpowiedzialnej za działanie niezgodne z prawem, gdy formalnie działalność prowadzona jest przez spółkę akcyjną lub z ograniczoną odpowiedzialnością, ale łamie ona przepisy u.k.p.l. i spełnia kryteria wykroczenia określonego w ustawie. W takim przypadku, nawet jeśli naruszenie przepisów przez przedsiębiorcę działającego w branży lombardowej zostanie zidentyfikowane, to tylko konkretne osoby fizyczne, które faktycznie były odpowiedzialne za to działanie lub zaniechanie, będą mogły ponieść ewentualną odpowiedzialność. W większości przypadków będą to członkowie zarządu spółki oraz inne osoby, które ją reprezentują i kierują jej działalnością.
Spółka sama nie będzie mogła być pociągnięta do odpowiedzialności. Te kwestie reguluje ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (u.o.p.z.). Katalog czynów zabronionych, za które podmiot zbiorowy może ponieść odpowiedzialność (obejmując osobę prawną i jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, które mają zdolność prawną zgodnie z przepisami prawnymi, z wyjątkiem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego i ich związków), zawiera art. 16 u.o.p.z.
Ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej nie wprowadza zmian w tym zakresie, co oznacza, że naruszenie przepisów tej ustawy nie będzie skutkować odpowiedzialnością podmiotu zbiorowego.
Co ciekawe, ustawa o kredycie konsumenckim, która pierwotnie miała również obowiązywać w przypadku konsumenckich pożyczek lombardowych, znacznie szeroko uregulowała kwestie odpowiedzialności za czyny zabronione. W art. 59e ust. 2 tej ustawy, który dotyczy zachowań polegających na niespełnieniu warunków prowadzenia działalności w określonej formie prawnej, wskazano, że „tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1, będąc członkiem zarządu podmiotu prowadzącego działalność zgodnie z art. 5 pkt 2a lub osobą upoważnioną do jego reprezentacji”. Wprowadzono klauzulę odpowiedzialności zastępczej, obejmującą bezpośrednio członków zarządu podmiotów oferujących kredyty konsumenckie i osoby uprawnione do ich reprezentacji.
W przypadku przepisów u.k.p.l. nie istnieje taka klauzula. Niemniej jednak, to nie oznacza, że osoby zarządzające spółką prowadzącą działalność lombardową nie mogą być pociągnięte do odpowiedzialności. Zawsze za naruszeniem przepisów dotyczących działalności lombardowej stoi osoba fizyczna. Choć zwykle odpowiedzialnym będzie ten, kto faktycznie zarządza spółką, to w niektórych przypadkach to nie będzie oczywiste, zwłaszcza w przypadku dużych organizacji.
Przypominamy, że nasza kancelaria oferuje profesjonalną obsługę i doradztwo prawne świadczone na rzecz przedsiębiorców. Oferujemy pomoc prawną w pełnym zakresie już dla osób planujących rozpoczęcie swojej działalności.
Świadczone przez nas kompleksowe usługi doradcze są odpowiedzią na indywidualne potrzeby klientów. Doradzamy w zakresie wyboru formy prawnej dla planowanej działalności, dopełnimy wszelkich formalności polegających na jej zarejestrowaniu w odpowiednich instytucjach, a następnie będziemy dokonywać bieżącej obsługi prawnej w trakcie jej działania.
Nasza oferta to pomoce prawna w zakresie wszelkich problemów prawnych, z jakimi mogą się Państwo spotkać jako przedsiębiorcy w swojej działalności. Świadczone przez nas kompleksowe usługi oraz porady prawne w zakresie prawa handlowego, prawa cywilnego, prawa pracy, prawa gospodarczego pomogą Państwu w prowadzeniu działalności, oszczędzając czas i pieniądze naszych klientów.
Forma współpracy:
- Indywidualne zlecenia jednorazowe
- Doraźna obsługa prawna
- Stała obsługa prawna na podstawie umowy zlecenia
- porady prawne
- sporządzanie pism procesowych
- pozwy
- odpowiedzi na pozwy
- sprzeciwy od nakazów zapłaty i wyroków nakazowych
- apelacje
- wnioski
- doradztwo, zakładanie i funkcjonowanie działalności gospodarczej
- rejestrowanie spółek w KRS
- pozwy
- doradztwo w zakresie obrotu nieruchomościami (pełen zakres usług: nabywanie, najem, włącznie ze sporządzaniem umów: przedwstępnej i właściwej oraz umówienie notariusza)
- zastępstwo procesowe w sprawach gospodarczych i cywilnych (dotyczy przedsiębiorców objętych stałą obsługą prawną)
- umowy deweloperskie – przygotowanie umów związanych z działalnością deweloperską dla deweloperów
- redakcja i opiniowanie kontraktów, wniosków i pism procesowych
- przygotowanie umów oraz ich wzorów
- negocjowanie umów i kontraktów z kontrahentami, pomoc prawna dla Klienta w trakcie negocjacji
- porady związane z prawem pracy: tworzenie umów o pracę, wypowiedzeń, regulaminów
- przygotowanie porad prawnych, uwzględniających doktrynę oraz najnowsze orzecznictwo
Przedsiębiorco potrzebujesz pomocy? Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
Podstawa prawna:
• art. 35 ust. 1, art. 45‒50 ustawy z 14 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1285)
• ustawa z 24 sierpnia 2021 r. ‒ Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1124)
• art. 5 pkt 2a, art. 59e ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1028; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1723)
• art. 16 ustawy z 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 659)
