Od 1 czerwca kolejnego roku, banki zostaną zobligowane do dokładnej weryfikacji, czy osoba starająca się o kredyt zabezpieczyła swój numer PESEL. To środek prewencyjny mający na celu zapobieżenie udzielaniu kredytów osobom, które zdecydowały się na zastrzeżenie swojego numeru ewidencji ludności. Agnieszka Wachnicka, wiceprezes Związku Banków Polskich, podkreśla, że udzielenie kredytu osobie, która już zabezpieczyła swój PESEL, pociągnie za sobą brak możliwości w przyszłości dochodzenia jakichkolwiek roszczeń od tej osoby. To kluczowe przepisy zawarte w ustawie, która umożliwia zastrzeżenie PESEL.
Należy zaznaczyć, że ta nowa regulacja ma zdecydowanie wpłynąć na proces udzielania kredytów. Banki nie tylko nie będą mogły udzielić kredytu, ale również będą ograniczone w sprzedaży wierzytelności związanych z takimi przypadkami. Wachnicka podkreśla, że takie przepisy mają na celu ochronę osób, które podjęły kroki w celu zabezpieczenia swoich danych osobowych przed ewentualnym nadużyciem.
To jednak tylko jedna strona medalu. Istnieje również potrzeba skupienia się na kwestii skutków długoterminowych takiego zabezpieczenia. Jakie konsekwencje będą wynikały z braku możliwości udzielenia kredytu osobie, która zastrzegła swój numer PESEL? Czy może to wpłynąć na elastyczność finansową czy zdolność kredytową tej osoby w przyszłości? Te i podobne pytania mogą stanowić punkt wyjścia do pogłębionej dyskusji na temat wpływu tych zmian na funkcjonowanie systemu finansowego oraz życie codzienne obywateli.
ZBP: jeśli zastrzeżesz numer PESEL, bank nie powinien udzielić kredytu
Przepisy dotyczące zastrzeżenia numeru PESEL zostały wprowadzone w odpowiedzi na rosnące zjawisko kradzieży tożsamości. Ustawa, choć już obowiązująca, swoje skutki będzie miała dopiero od 2024 roku. Ludzie już teraz tłumnie odwiedzają urzędy, aby zabezpieczyć swoje dane. W rezultacie banki będą musiały sprawdzać, czy klient posiada zastrzeżony numer PESEL – ma to na celu uniemożliwienie wykorzystania skradzionych danych do np. zaciągnięcia kredytów.
Weryfikacja ta będzie obowiązkowa i może wpłynąć na różne aspekty bankowości, np. wypłatę większych kwot w placówkach bankowych. Jeśli numer PESEL jest zastrzeżony, klient nie będzie mógł w ciągu jednego dnia wypłacić kwoty przekraczającej trzykrotność minimalnego wynagrodzenia. To działanie ma chronić osoby padające ofiarą oszustw, takich jak metoda na „wnuczka”.
Dodatkowo, zastrzeżenie PESEL będzie miało wpływ na zawieranie nowych umów bankowych, a nawet na usługi płatnicze, pożyczki czy leasing. Banki będą musiały odmówić zawarcia umowy, jeśli klient posiada zastrzeżony numer PESEL. Istnieje jednak możliwość bezpośredniego zawarcia umowy po odwołaniu zastrzeżenia numeru PESEL.
Zastrzeżenie oraz odwołanie zastrzeżenia PESEL będzie można dokonać za pomocą aplikacji mObywatel, co ułatwi proces klientom, którzy chcą szybko zabezpieczyć swoje dane przed wizytą w banku. Warto zauważyć, że nowe przepisy dotyczyć będą głównie nowo zawieranych umów, jednak pewne zmiany w istniejących umowach, prowadzące do zwiększenia zadłużenia, będą również wymagały weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL.
W praktyce oznacza to, że umowy zawarte przed końcem czerwca 2024 roku podlegać będą dotychczasowym zasadom, chyba że ich zmiana wiąże się z wzrostem zadłużenia.
