Nawet po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną istnieje możliwość ogłoszenia jej upadłości. Możliwość złożenia stosownego wniosku ma wierzyciel i może on skorzystać ze swojego uprawnienia w ciągu roku od zamknięcia biznesu przez dłużnika.
Zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę nie zawsze oznacza rozwiązania problemu jego zadłużenia. Co prawda, zamykając biznes, powinno się spłacić zadłużenie z nim związane, jednak nie zawsze tak się dzieje. Wówczas wierzyciel może rozważyć złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości wobec osoby fizycznej, która zaprzestała prowadzenie działalności gospodarczej. Prawo upadłościowe daje taką możliwość. Jak z niej skorzystać?
Upadłość osoby fizycznej po zakończeniu prowadzenia przez nią działalności
W art. 8 Prawa upadłościowego daje możliwość ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, która nie prowadzi już działalności gospodarczej. Jednak może do tego dojść jedynie w ciągu roku od dnia wykreślenia jej z właściwego rejestru, a więc w praktyce z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Postępowanie w takich sprawach toczy się według przepisów dotyczących upadłości konsumenckiej. Co istotne – analogiczne zasady te odnoszą się także do ogłaszania upadłości byłych wspólników osobowych spółek handlowych. W takich przypadkach roczny termin na ogłoszenie upadłości liczy się od wykreślenia wspólnika z Krajowego Rejestru Sądowego.
Poza tym należy pamiętać, że wniosek o ogłoszenie upadłości byłego przedsiębiorcy lub byłego wspólnika osoby spółki handlowej może złożyć jedynie jego wierzyciel osobisty. Jeżeli więc to sam były przedsiębiorca (były wspólnik) chce ogłosić swoją upadłość, to musi sięgnąć po procedurę upadłości konsumenckiej. Może z niej skorzystać właściwie już następnego dnia po załatwieniu formalności związanych z zakończeniem prowadzenia działalności gospodarczej. To z kolei często otwiera pytanie o tryb postępowania. Upadłość konsumencka może zostać przeprowadzona na dwa sposoby.
Dwa tryby upadłości konsumenckiej
Zgodnie z Prawem upadłościowym – w wyjątkowych okolicznościach, określonych w art. 491(1) par. 2 – upadłość konsumencka może się toczyć tak, jak upadłość przedsiębiorcy. Takie rozwiązanie stosuje się, gdy jest to uzasadnione:
- znacznym rozmiarem majątku dłużnika;
- znaczną liczbą wierzycieli;
- innymi uzasadnionymi przewidywaniami co do zwiększonego stopnia skomplikowania postępowania.
Często w przypadku upadłości byłych przedsiębiorców, zwłaszcza, gdy jest ona ogłaszana stosunkowo niedługo po zakończeniu prowadzenia przez nich działalności gospodarczych, zachodzi jedna z tych przesłanek. To uprawnia, ale nie obliguje, sąd do prowadzenia upadłości konsumenckiej na zasadach ogólnych. Taka decyzja sądu podlega zaskarżeniu.
Upadłość przedsiębiorcy, który nie wpisał się do rejestru
Niektórzy przedsiębiorcy – pomimo tego, że prowadzą działalność gospodarczą w warunkach, które ich do tego obligują – nie wpisują się do właściwego rejestru. Nie oznacza to, że przez to nie można ogłosić ich upadłości. Wręcz przeciwnie. Ustawodawca w art. 9 Prawa upadłościowego przyznał wierzycielowi prawo do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, nawet wówczas, gdy nie dopełniła obowiązku jej zgłoszenia we właściwym rejestrze, jeżeli od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok.
Na gruncie art. 9 Prawa upadłościowego zawsze spore znaczenie ma właściwie wykazanie, że osoba fizyczna faktycznie prowadziła działalność gospodarczą. Można tu skorzystać ze wszelkich środków dowodowych – od zeznań świadków, aż po zamieszczone przez przedsiębiorcę ogłoszenia o świadczonych usługach. Przy czym wierzyciel powinien przedstawić te dowody we wniosku o ogłoszenie upadłości, a ich wiarygodność zawsze zostanie oceniona przez sąd.
Podstawa prawna:
