W przypadku zawarcia małżeństwa, a braku specyficznych uregulowań, powstanie wspólności majątkowej niesie ze sobą potencjalne ryzyko ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania finansowe współmałżonka. Aby uniknąć tego rodzaju ryzyka, najbezpieczniejszym krokiem jest ustanowienie rozdzielności majątkowej. W przypadku braku porozumienia między małżonkami, sąd może orzec przymusową rozdzielność majątkową, szczególnie jeśli jeden z małżonków celowo roztrwania wspólny majątek.
POLECAMY: Prawo spadkowe. Kto po kim dziedziczy długi?
Decydująca rola w kwestii egzekucji długu od współmałżonka zależy od zgody na zaciągnięcie zobowiązania. W przypadku wyrażenia zgody, obowiązek udowodnienia tej zgody spoczywa na wierzycielu, zwykle w formie pisemnej. Brak zgody współmałżonka ogranicza egzekucję do majątku osobistego, takiego jak wynagrodzenie za pracę, inne dochody czy przedmioty związane z przedsiębiorstwem. Istnieje jednak wyjątek, gdy oboje małżonkowie ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania związane z zaspokajaniem codziennych potrzeb rodziny.
W przypadku zobowiązań wynikających z tak zwanych „chwilówek” zaciąganych bez zgody współmałżonka, odpowiedzialność ponosi osobiście małżonek. Może on jednak wystąpić do sądu, żądając uznania osobistej odpowiedzialności w przypadku ważnych powodów, takich jak uzależnienie od hazardu czy alkoholu.
Warto również w tym miejscu dodać, że na podstawie art. 30 KRO odpowiedzialność solidarna może być wyłączona, jeśli osoby trzecie były świadome braku zgody współmałżonka na zaciągnięcie zobowiązania. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez jednego z małżonków, ponosi on osobiście odpowiedzialność za zobowiązania z nią związane, podlegając egzekucji z różnych źródeł dochodów.
Co do egzekucji z nieruchomości, komornik może przeprowadzić ją na wspólnej nieruchomości, ale wymaga to klauzuli wykonalności przeciwko drugiemu małżonkowi. Małżonek ma prawo sprzeciwić się zajęciu, co prowadzi do konieczności uzyskania klauzuli wykonalności od wierzyciela.
W przypadku egzekucji w toku istnieje możliwość sprzeciwu, skargi na działania komornika oraz powództwa o zwolnienie rzeczy spod egzekucji. Wniosek o przywrócenie terminu może być składany, gdy egzekucja została wszczęta bez wiedzy dłużnika.
Podsumowując: wspólność majątkowa po zawarciu małżeństwa niesie ze sobą ryzyko odpowiedzialności za długi współmałżonka. Ustanowienie rozdzielności majątkowej stanowi skuteczną ochronę przed tym ryzykiem. Zgoda na zaciągnięcie zobowiązania decyduje o odpowiedzialności solidarnej małżonków, jednak istnieją sytuacje, w których odpowiedzialność ta może być ograniczona lub wyłączona. Małżonek ma różne środki obrony przed egzekucją, w tym sprzeciw, skargę na czynności komornika czy wniosek o przywrócenie terminu.
