W sytuacji, gdy wyrok karny stał się ostateczny, może pojawić się pytanie, kiedy należy złożyć wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności. Osoby z różnych przyczyn często zwracają się do mnie z takim problemem, zazwyczaj motywowane trudną sytuacją rodzinną lub obawą przed koniecznością trafić do więzienia. Jednak czy uzyskanie odroczenia kary jest tak łatwe? Jakie warunki muszą być spełnione, aby sąd mógł przychylić się do takiego wniosku? Jak powinien być skonstruowany taki dokument? Jakie argumenty mogą przekonać sąd do pozytywnego rozpatrzenia sprawy? W niniejszym wpisie na blogu znajdziesz odpowiedzi na te oraz inne pytania dotyczące tego delikatnego zagadnienia.
POLECAMY: Przerwa w wykonaniu kary pozbawienia wolności
Kiedy złożyć wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności
Zanim podamy odpowiedź na pytanie dotyczące momentu złożenia wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, warto najpierw przybliżyć jedną z kluczowych zasad prawa karnego wykonawczego – zasadę bezzwłoczności egzekwowania kary.
Bezzwłoczność wykonania kary pozbawienia wolności stanowi fundamentalną zasadę prawa karnego wykonawczego, postulującą, że skazany powinien być pozbawiony wolności natychmiast po uprawomocnieniu się wyroku skazującego.
Celem tej zasady jest zapewnienie, że osoba skazana poniesie konsekwencje popełnionego przestępstwa. W szczególności ma to zastosowanie w przypadku przestępstw o charakterze kryminalnym, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego.
W przypadku braku tej zasady, wiele innych celów prawa karnego byłoby niewykonalnych. Państwo nie może sobie pozwolić na to, aby osoby prawomocnie skazane za przestępstwo nie były karane.
Niemniej jednak, zasada bezzwłoczności nie jest absolutna. Ustawodawca przewiduje pewne wyjątki, a jednym z nich jest możliwość odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności. Co to dokładnie oznacza? W jakich sytuacjach należy rozważyć złożenie wniosku o odroczenie wykonania kary? Czy istnieją przypadki, w których Sąd jest zobowiązany do rozważenia takiego odroczenia? Na te kwestie znajdziesz odpowiedzi w dalszej części tego artykułu.
Czym jest instytucja odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności?
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności stanowi procedurę umożliwiającą tymczasowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności, co pozwala skazanemu pozostawać na wolności, choć może być poddany pewnym ograniczeniom.
Nie dziwi zatem, że pytanie dotyczące momentu złożenia wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności jest często poszukiwane przez Internautów, gdyż nikomu nie zależy na konieczności trafić do zakładu karnego. Strach przed odbyciem kary jest naturalny, co skłania do poszukiwania pomocy.
Instytucja odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności znajduje regulację w przepisach od art. 150 § 1 do art. 151 § 5 Kodeksu Karnego Wykonawczego (dalej jako: „kkw”). W dalszej części tego aktu prawnego omówione są także przepisy dotyczące przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności.
Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, zgodnie z nazwą, musi być złożony przed rozpoczęciem odbywania kary. Jeśli skazany już przebywa w zakładzie karnym, nie będzie w stanie złożyć wniosku. W takiej sytuacji istnieją inne instytucje, pozwalające na skrócenie kary, takie jak warunkowe przedterminowe zwolnienie czy przerwa w wykonywaniu kary (choć nie skraca kary, może być korzystna dla skazanego).
Wniosek należy złożyć do Sądu, który wydał wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności. Musi być opłacony i odpowiednio uzasadniony, aby Sąd rozpatrzył go pozytywnie.
Jeśli skazany składa wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności przed tym, jak zostanie przyjęty do zakładu karnego, wniosek ten będzie traktowany jak prośba o udzielenie przerwy w wykonywaniu kary.
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności może być obligatoryjne lub fakultatywne. W pierwszym przypadku Sąd musi odroczyć wykonanie kary, gdy spełnione są odpowiednie przesłanki, natomiast w drugim przypadku Sąd ma swobodę decyzji, czy przychylić się do wniosku skazanego, nawet jeśli przesłanki są spełnione. Decyzja dotycząca momentu złożenia wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności jest związana z istnieniem tych przesłanek.
Jeśli nie czujecie się Państwo gotowi na samodzielną analizę przesłanek i przygotowanie wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, zachęcam do kontaktu z naszą kancelarią.
Odroczenie obligatoryjne
W pewnych sytuacjach Sąd jest zobowiązany zaakceptować wniosek skazanego o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, co oznacza, że samo spełnienie warunków określonych w Kodeksie Karnym Wykonawczym (kkw) będzie dla Sądu obowiązujące.
Zgodnie z artykułem 150 §1 kkw, Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności w przypadku choroby psychicznej lub innej poważnej choroby, która uniemożliwia wykonanie kary, do momentu ustania przeszkody.
Jednak co oznacza pojęcie „ciężkiej choroby” i czy zachodzą takie warunki w mojej sprawie? Zgodnie z artykułem 150 § 2 kkw, ciężką chorobą jest stan, w którym umieszczenie skazanego w zakładzie karnym zagraża życiu lub stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia.
Warto zaznaczyć, że nie każda choroba psychiczna uzasadnia odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 9 czerwca 1999 roku (II AKz 304/99). Choroba psychiczna, by stanowić podstawę do obligatoryjnego odroczenia, musi być poważną chorobą.
W takich sytuacjach konieczne jest przedstawienie dowodów, w tym opinii biegłych lekarzy, którzy ocenią, czy skazany rzeczywiście cierpi na chorobę psychiczną. Jeśli tak, Sąd musi rozważyć, czy więzienne warunki leczenia są wystarczające. Jeśli nie, Sąd powinien odroczyć wykonanie kary do czasu ustania przeszkody, na przykład częściowego wyleczenia skazanego.
Podobnie postępujemy w przypadku innych chorób, oceniając, czy faktycznie występują i czy mogą być leczone w zakładzie karnym. Jeśli choroba jest na tyle poważna, że leczenie w więzieniu nie jest możliwe, Sąd musi odroczyć wykonanie kary.
Przepisy nie określają, na jak długo można odroczyć karę. Odroczenie powinno trwać do czasu ustania przeszkody uzasadniającej taką decyzję. Jeśli jednak choroba jest długotrwała (co jest często przypadkiem), może to stanowić przeszkodę uniemożliwiającą prowadzenie postępowania wykonawczego i może być podstawą do zawieszenia postępowania zgodnie z artykułem 15 § 2 kkw.
Pytanie, kiedy złożyć wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, jest zatem uzasadnione, lecz równie ważne jest pytanie, jak skonstruować taki wniosek – a może bardziej odpowiednio, jak prawidłowo go uzasadnić.
Najważniejsze jest powołanie się na dokumentację medyczną potwierdzającą chorobę skazanego. Chociaż Sąd prawdopodobnie przeprowadzi dowód z opinii biegłych lekarzy, solidna dokumentacja może stanowić mocną podstawę dla dalszych rozważań.
Uzasadnienie wniosku powinno być zwięzłe i logiczne, ściśle związane z przesłankami. Pustosłowie nie jest wskazane.
Odroczenie fakultatywne
W tym przypadku decyzja o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności będzie podlegać indywidualnej ocenie sędziego. Sąd będzie miał możliwość podjęcia takiej decyzji w sytuacji, gdy spełnione zostaną określone warunki, jednak nie będzie to obowiązkowe!
Zgodnie z przepisem art. 151 § 1 kkw Sąd ma prawo odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do jednego roku, jeśli natychmiastowe odbycie kary miałoby poważne skutki dla skazanego lub jego rodziny. W przypadku kobiety skazanej będącej w ciąży lub osoby samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem, Sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do trzech lat od urodzenia dziecka.
Natomiast zgodnie z art. 151 § 2 kkw Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do roku, jeśli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza całkowitą pojemność tych instytucji w skali kraju; jednakże nie stosuje się odroczenia wobec skazanych za przestępstwa z użyciem przemocy, skazanych wymienionych w określonych artykułach Kodeksu Karnego lub za przestępstwa seksualne.
Odroczenie może być udzielane wielokrotnie, ale suma okresów odroczenia nie może przekroczyć okresów wskazanych w § 1; czas odroczenia liczony jest od dnia wydania pierwszej decyzji w tej sprawie.
W przypadku odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności, Sąd może nałożyć na skazanego obowiązek podjęcia wysiłków w celu znalezienia pracy, meldowania się we wskazanej jednostce Policji w określonych odstępach czasu, lub poddania się odpowiedniemu leczeniu, terapii lub udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych.
Podsumowanie – kiedy złożyć wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności Kiedy warto złożyć wniosek o odroczenie odbycia kary?
Czas jest kluczowy w tej kwestii. Najlepiej, gdy skazany składa wniosek o odroczenie wykonania kary jeszcze przed jej rozpoczęciem. W przeciwnym przypadku wniosek ten będzie traktowany jako prośba o przerwę w odbywaniu kary. Wniosek należy złożyć do Sądu, który wydał wyrok przeciwko skazanemu. Dodatkowo, wniosek musi być opłacony i należycie uzasadniony. Jeśli potrzebują Państwo pomocy prawnej w tej sprawie, serdecznie zachęcam do skontaktowania się z naszą kancelarią. Dokładnie przeanalizujemy Państwa sytuację i zajmiemy się wszystkimi niezbędnymi formalnościami.
