Spożywanie żywności ultraprzetworzonej niesie ze sobą poważne konsekwencje zdrowotne, zgodnie z największym badaniem tego rodzaju opublikowanym w historii w czasopiśmie „BMJ”. Badanie, przeprowadzone przez naukowców z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health w USA, Uniwersytetu w Sydney (Australia) oraz francuskiej Sorbony, ujawnia, że żywność ultraprzetworzona (UPF) jest ściśle związana z aż 32 negatywnymi skutkami dla zdrowia, takimi jak rak, choroby serca, cukrzyca, depresja, zaburzenia snu i wiele innych poważnych schorzeń, w tym nawet przedwczesne zgony.
Badanie objęło przegląd 45 metaanaliz z ostatnich trzech lat, obejmujących prawie 10 milionów osób, co potwierdziło, że wyższe spożycie żywności ultraprzetworzonej konsekwentnie zwiększa ryzyko wystąpienia 32 różnych problemów zdrowotnych. Produkty o wysokim stopniu przetworzenia, takie jak płatki śniadaniowe, batony proteinowe, napoje gazowane, gotowe dania i fast foody, stanowią obecnie znaczącą część diety w krajach, takich jak Wielka Brytania i USA, gdzie szacuje się, że ponad połowa dorosłych regularnie spożywa tego typu żywność. Dla niektórych grup społecznych odsetek ten może sięgać nawet 80 procent.
W związku z tym autorzy badania apelują o natychmiastowe podjęcie środków mających na celu ograniczenie narażenia ludzi na żywność ultraprzetworzoną. Wskazują, że wyższe spożycie UPF było związane z istotnym zwiększeniem ryzyka wielu schorzeń, m.in. chorób układu krążenia, zaburzeń lękowych, chorób psychicznych, cukrzycy typu 2 i śmierci z różnych przyczyn. Odkrycia te podkreślają pilną potrzebę opracowania skutecznych środków zaradczych oraz oceny istniejących, aby poprawić ogólny stan zdrowia społeczeństwa.
Pod pojęciem żywności ultraprzetworzonej znajdują się m.in. pakowane wyroby cukiernicze i przekąski, napoje gazowane, dosładzane płatki zbożowe, fast foody oraz gotowe do spożycia posiłki. Charakterystyczną cechą tych produktów jest ich powstawanie w wyniku wielu procesów przemysłowych, często zawierają barwniki, emulgatory, aromaty i inne dodatki. Zazwyczaj są one bogate w dodane cukry, sól i tłuszcze, natomiast mają niską zawartość witamin i błonnika.
Profesor Chris van Tulleken z University College London, wiodący ekspert w dziedzinie żywności ultraprzetworzonej, podkreśla, że wyniki przedstawionego badania są zgodne z wieloma innymi niezależnymi badaniami, które wyraźnie łączą dietę bogatą w tego typu produkty z licznymi szkodliwymi skutkami zdrowotnymi, włączając przedwczesną śmierć.
Specjalista dodaje, że mechanizmy szkód wynikają m.in. z niekorzystnego profilu żywieniowego tych produktów, charakteryzującego się dużą ilością tłuszczów nasyconych, soli i wolnych cukrów. Istotny jest także sposób produkcji i sprzedaży, który sprzyja nadmiernej konsumpcji, ponieważ żywność ultraprzetworzona jest często bardzo energetyczna (zawiera dużo kalorii w małej objętości) i podlega agresywnemu marketingowi.
Inni naukowcy z Brazylii, komentujący opublikowane badanie, podkreślają, że żywność ultraprzetworzona to najczęściej „modyfikowane chemicznie tanie składniki”, które stają się smaczne i atrakcyjne dzięki zastosowaniu różnorodnych smaków, kolorów, emulgatorów, zagęszczaczy i innych dodatków.
Zdaniem tych naukowców nadszedł czas, aby „agencje ONZ wspólnie z państwami członkowskimi opracowały i wprowadziły konwencję ramową dotyczącą żywności ultraprzetworzonej, analogiczną do ram regulujących tytoń”.
Inne niedawno opublikowane badanie w czasopiśmie „Lancet Public Health” sugeruje, że wprowadzenie obowiązku informowania o kaloryczności dań w menu restauracji, barów typu fast food, kawiarni czy pubów w Anglii mogłoby w ciągu dwudziestu lat przyczynić się do zapobieżenia ponad 9 tysiącom zgonów związanym z chorobami serca.
