Czy brak poinformowania sędziego o jego prawach może wpłynąć na poprawę jego sytuacji procesowej?
POLECAMY: Auto sędziego w rowie. Prokuratura umarza śledztwo „z powodu braku dowodów”
Sąd Okręgowy w Świdnicy przedstawił złożone zagadnienie Izbie Karnej Sądu Najwyższego. Omawiano w nim znowelizowaną ustawę o Sądzie Najwyższym, a szczególnie art. 18 ust. 1. Zgodnie z nim, sędziowie, wobec których wydano prawomocny wyrok dyscyplinarny lub którym uchylono immunitet przez nielegalną Izbę Dyscyplinarną, mieli pół roku na złożenie wniosku o wznowienie postępowania. Jednak pojawiło się pytanie, czy niezłożenie takiego wniosku po uchyleniu immunitetu oznacza automatycznie skuteczną zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej. Kwestia ta wyniknęła z przypadku sędziego w stanie spoczynku, złapanego na prowadzeniu pojazdu w stanie nietrzeźwości.
POLECAMY: Precedensowe orzeczenie SN. Izba Odpowiedzialności Zawodowej jest nielegalna
Decyzją sądu dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym we Wrocławiu uchylono jej immunitet za jazdę pod wpływem alkoholu. Decyzję tę potwierdziła nielegalna Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego. W rezultacie prokurator wniósł akt oskarżenia do Sądu Rejonowego w Wałbrzychu. W lipcu 2022 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym. Żaden z sądów nie poinformował oskarżonej o możliwości złożenia wniosku o wznowienie postępowania.
Po upływie sześciomiesięcznego terminu, sąd pierwszej instancji zwrócił się do obrońcy z pytaniem o złożenie takiego wniosku. 1 września 2023 roku Sąd Rejonowy w Wałbrzychu warunkowo umorzył postępowanie przeciwko sędzi na trzy lata. Prokurator zaskarżył ten wyrok na niekorzyść oskrżonej.
Sąd Okręgowy w Świdnicy, który otrzymał sprawę, poddał wątpliwości procedurę. Zauważył, że chociaż Izbę Dyscyplinarną upoważniono do uchylenia immunitetu, nie posiadała ona statusu sądu w rozumieniu konstytucyjnym, dlatego jej decyzja nie miała charakteru orzeczenia sądowego. Jednak istotne jest to, że jeśli jedyną przesłanką wznowienia postępowania jest udział sędziego w składzie orzekającym nielegalnej Izby Dyscyplinarnej, to w przypadku tego sędziego nie doszło do skutecznego uchylenia immunitetu. Gdyby oskarżona sędzia została poinformowana przez sąd o możliwości złożenia wniosku o wznowienie postępowania, to w przypadku jego skuteczności mogłoby to oznaczać utrzymanie w mocy decyzji o uchyleniu immunitetu. Fakt niezłożenia wniosku przy jednoczesnym braku uznania Izbę Dyscyplinarną za sąd, stawia oskarżonego w lepszej sytuacji, niż gdyby wniosek został złożony. Dlatego Sąd Okręgowy w Świdnicy zapytał, w jaki sposób należy postępować w takich sytuacjach.
Sygnatura akt: I KZP 1/24
