Niezależnie od tego czy nabycie spadku następuje z mocy ustawy, czy na podstawie testamentu, do spadku może być powołana jedna lub kilka osób. W przypadku, gdy spadek nabywa kilka osób, powstaje wspólność praw i obowiązków należących do spadku.
Wspólność praw i obowiązków związanych ze spadkiem: Majątek spadkowy, do czasu jego podziału, stanowi wspólność praw i obowiązków związanych ze spadkiem. Dziedziczenie rozpoczyna się w chwili śmierci spadkodawcy. Od tej chwili wszyscy dziedziczący mają wspólne prawa i obowiązki. Żaden z dziedziców nie ma wyłącznego prawa do poszczególnych składników majątku spadkowego. Każdy dziedzic posiada określony ułamkowo udział we wszystkich elementach tego majątku.
Prawo posiadania i zarządzania składnikami majątku spadkowego: Wszyscy dziedzice mają równe prawa do:
- posiadania
- zarządzania
- wszczynania postępowań sądowych dotyczących tych składników
- podejmowania wszelkich działań faktycznych i prawnych
- dochodzenia roszczeń w celu zachowania i ochrony tych praw
- korzystania z korzyści wynikających z tych składników (zgodnie z ich udziałem) Obowiązek ponoszenia ciężarów i wydatków: Dziedzice ponoszą ciężary i wydatki związane ze spadkiem zgodnie z ich udziałami.
Dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu: W przypadku działań wykraczających poza zakres zwykłego zarządu, wymagana jest zgoda wszystkich dziedziców. Czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu jest np. sprzedaż lub obciążenie składników majątku spadkowego.
Zbycie udziału spadkowego: Każdy dziedzic może przenieść swoje prawa i obowiązki wynikające ze spadku na osobę trzecią.
Jak można dokonać zbycia udziału spadkowego:
- sprzedaż
- darowiznę
- zamianę Forma czynności prawnej: Umowa zbycia udziału spadkowego musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Umowa zawarta w inny sposób jest nieważna.
Kiedy można zbyć udział spadkowy:
Zasadniczo dziedzic może dokonać zbycia w dowolnym czasie, jeśli już przyjął spadek. Przyjęcie spadku następuje w momencie złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku lub po upływie terminu (6 miesięcy) na jego złożenie. Osoba, która odrzuciła spadek, nie może go zbyć.
Nabywca wstępuje we wszystkie prawa:
Przez nabycie udziału spadkowego nabywca wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki dziedzica. Otrzymuje wszystkie wymienione wcześniej uprawnienia. Może w szczególności wszcząć postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku i podział spadku.
Rozporządzenie udziałem w poszczególnych składnikach majątku spadkowego:
Dziedzic może, oprócz zbycia udziału spadkowego, rozporządzać swoim udziałem w poszczególnych składnikach majątku spadkowego. Jednakże wymaga to zgody pozostałych dziedziców. Zgoda może być udzielona przed dokonaniem czynności, w trakcie jej dokonywania lub po niej. Jeśli zgoda jest udzielona po dokonaniu czynności, ma ona skutki wsteczne od momentu dokonania czynności prawnej.
Skutki naruszenia zasady:
Jeśli zostanie naruszona zasada rozporządzania udziałem w przedmiocie spadku bez zgody pozostałych dziedziców, czynność ta w zasadzie jest ważna i skutkuje nabyciem przez osobę trzecią.
Jednakże może być uznana za nieważną, jeśli narusza ona prawa innego dziedzica, który nie wyraził na nią zgody. W takim przypadku sąd, rozpatrując sprawę o podział spadku, może przyznać ten przedmiot dziedzicowi, który nie wyraził zgody na dokonanie czynności. W takiej sytuacji rozporządzenie udziałem w przedmiocie przed podziałem spadku nie wywołuje żadnych skutków prawnych w stosunku do tego dziedzica. Dotyczy to również kolejnych czynności i nabywców.
Jeśli przedmiot zostanie przyznany w pełni prawem dziedzicowi dokonującemu czynności bez zgody pozostałych, skutki tej czynności pozostają bez zmian (nie staje się ona nieważna).
Data zakończenia wspólności spadkowej: Wspólność spadkowa kończy się w momencie dokonania podziału spadku.
