1700 zł dla każdego obywatela bez względu na dochód, pracę i liczbę osób w rodzinie? Pomysł wraca. Jak informuje Portal legaartis.pl, dyskusje i wyobraźnie rozbudziło przyznanie pieniędzy z KPO. Jedno świadczenie miałoby zastąpić wszystkie inne.
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy (BDP) – Nowa Rewolucja w Polityce Społecznej?
W ostatnich tygodniach w Polsce na nowo rozgorzała dyskusja o Bezwarunkowym Dochodzie Podstawowym (BDP). Ten radykalny pomysł na zmianę systemu wsparcia socjalnego zakłada, że każdy obywatel, niezależnie od statusu zatrudnienia czy sytuacji życiowej, otrzymywałby regularne, comiesięczne świadczenie pieniężne. Jak donosi portal Infor.pl, środki na ten cel mogłyby pochodzić z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Czy to oznacza, że jesteśmy o krok od rewolucji w polityce społecznej?
BDP – Prosta Idea, Skomplikowane Skutki
Koncepcja Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego brzmi na pozór prosto – każdy obywatel, bez żadnych dodatkowych warunków, otrzymuje co miesiąc określoną kwotę pieniędzy. Celem takiego rozwiązania jest zapewnienie wszystkim podstawowego poziomu bezpieczeństwa finansowego, niezależnie od ich indywidualnej sytuacji.
Jednak za tą prostotą kryje się szereg skomplikowanych kwestii. Jak zauważa Infor.pl, wprowadzenie BDP w Polsce wiązałoby się z koniecznością likwidacji wielu innych programów socjalnych, takich jak 500+ czy 300+. Zamiast wielu różnych form wsparcia, obywatele otrzymywaliby jedno, uniwersalne świadczenie. To z pewnością uprościłoby system, ale czy byłoby korzystne dla wszystkich?
Doświadczenia z Zagranicy – Różne Efekty, Różne Wnioski
Idea BDP nie jest nowa – różne formy tego rozwiązania testowano już w kilku krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji i Włoszech. Doświadczenia te pokazują, że efekty wprowadzenia takiego systemu mogą być bardzo różne, w zależności od specyfiki ekonomicznej i społecznej danego kraju.
W Polsce, jeszcze przed pandemią, rozważano sfinansowanie pilotażu BDP ze środków unijnych. Teraz, w obliczu możliwości wykorzystania funduszy z KPO, dyskusja na ten temat nabiera nowego wymiaru. Czy to oznacza, że jesteśmy bliżej realnego wprowadzenia tego rozwiązania?
Polscy Zwolennicy BDP – Głos Środowiska Akademickiego i Samorządowego
W Polsce idea Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego zyskała poparcie w kręgach akademickich i samorządowych. Wśród inicjatorów i zwolenników tego rozwiązania znajdują się takie postacie jak dr Radomir Matczak, prof. Ryszard Szarfenberg, dr Mariusz Baranowski i prof. Piotr Jabkowski.
Planowano nawet uruchomienie pilotażu, w ramach którego mieszkańcy wybranych gmin, takich jak Barciany czy Górowo Iławeckie, otrzymywaliby comiesięczne świadczenie w wysokości 1300 zł. Program miał objąć nawet 30 tys. osób i wystartować w marcu 2023 roku. Niestety, jak informuje dr Radomir Matczak, inicjatywa utknęła w martwym punkcie z powodu braku funduszy, inflacji i sytuacji na Ukrainie.
Jednym z głównych orędowników idei Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego w Polsce jest Maciej Szlinder, ekonomista i prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego. Jako popularyzator tej koncepcji, często gości na panelach dyskusyjnych, gdzie jego argumenty zdają się trafiać do większości zgromadzonych.
Ekspert przekonuje, że wprowadzenie BDP byłoby korzystne nie tylko dla obywateli, ale i dla samego państwa. Jego zdaniem, takie rozwiązanie mogłoby zwiększyć niezależność finansową Polaków, zredukować ubóstwo i pobudzić konsumpcję.
1700 ZŁ Miesięcznie dla Każdego – Jaki Byłby Efekt?
Początkowo planowano, że Bezwarunkowy Dochód Podstawowy w Polsce mógłby wynosić około 1300 zł miesięcznie. Jednak, jak donosi Infor.pl, w związku z podwyższeniem dochodów, mówi się już nawet o kwocie 1700 zł na osobę.
Taki zastrzyk gotówki z pewnością miałby znaczący wpływ na polską gospodarkę i społeczeństwo. Zwolennicy BDP argumentują, że doprowadziłoby to do zwiększenia niezależności finansowej obywateli, redukcji ubóstwa i stymulacji konsumpcji. Krytycy jednak podnoszą obawy związane z potencjalnymi negatywnymi skutkami, takimi jak zniechęcenie do pracy czy znaczne obciążenie budżetu państwa.
Testy w innych krajach dają zupełnie odmienne skutki. We wszystkich jednak zauważono spadek ubóstwa i większe przykładanie się do poziomu zdrowia.
Na Razie Koncepcja, Nie Decyzja
Choć dyskusja o Bezwarunkowym Dochodzie Podstawowym w Polsce nabiera tempa, to na razie wszystkie rozważania pozostają w sferze koncepcyjnej. Jak zaznacza Infor.pl, analizowane są różne aspekty ewentualnego wprowadzenia tego rozwiązania, ale żadne konkretne decyzje jeszcze nie zapadły.
Niewątpliwie, BDP to temat, który budzi wiele emocji i kontrowersji. Z jednej strony, to kusząca wizja prostszego, bardziej uniwersalnego systemu wsparcia socjalnego. Z drugiej, to ogromne wyzwanie finansowe i społeczne, które wymagałoby gruntownego przebudowania polskiej polityki społecznej.
Czy Polska jest gotowa na tak radykalną zmianę? Czy budżet państwa byłby w stanie udźwignąć taki ciężar? Czy można liczyć na pilotaż? Czy Bezwarunkowy Dochód Podstawowy to remedium na bolączki naszego systemu, czy może zbyt ryzykowny eksperyment? Te pytania z pewnością będą jeszcze długo rozpalać dyskusje wśród ekonomistów, polityków i zwykłych obywateli. Jedno jest pewne – niezależnie od tego, czy BDP zostanie wprowadzony w Polsce, sama debata na ten temat jest ważna.
