Od marca 2024 r. obowiązuje nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego wprowadzona ustawą o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Zmiany dotyczą przede wszystkim możliwości prowadzenia rozpraw zdalnych.
POLECAMY: Rozprawy zdalne w postępowaniach cywilnych na nowych zasadach
Rozprawy zdalne
Nowowprowadzone przepisy do dotychczasowego brzmienia art. 151 k.p.c. dodały par. 2, wedle którego przewodniczący ma możliwość zarządzenia przeprowadzenia posiedzenia jawnego przy użyciu urządzeń technologicznych umożliwiających jego przeprowadzenie. Osoby biorące udział w posiedzeniu sądu jako strony nie muszą być obecne w budynku sądu. Obowiązujące w aktualnym stanie prawnym przepisy postępowania cywilnego nie dotyczą wyłącznie samego postępowania przed sądem, ale także umożliwiają mediatorowi przeprowadzenie posiedzenia mediacyjnego na odległość, jeżeli strony wyrażą na to zgodę.
Ważne: Przeprowadzenie posiedzenia zdalnego jest możliwe, jeżeli pozwala na to charakter czynności i zostanie zagwarantowana pełna ochrona praw procesowych stron oraz prawidłowy tok postępowania.
Wniosek o rozprawę zdalną
Jak wynika z nowelizacji ustawy, rozprawa zdalna może być przeprowadzona zarówno na wniosek osoby, która ma uczestniczyć w posiedzeniu i wskazała adres poczty elektronicznej, ale także z urzędu co oznacza, że sąd z własnej inicjatywy może wybrać ten tryb prowadzenia posiedzenia.
Ważne: Termin do złożenia wniosku o przeprowadzenie rozprawy w trybie zdalnym wynosi 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia albo wezwania na posiedzenie.
Uwaga: Jeżeli nie dojdzie do skutecznego złożenia wniosku o przeprowadzenie rozprawy zdalnej w terminie 7 dni bądź wniosek taki nie zostanie złożony w ogóle, wówczas osoba biorąca udział w posiedzeniu ma obowiązek stawić się w budynku sądu prowadzącego postępowanie bez dodatkowego wezwania.
Przeprowadzanie dowodów w trybie zdalnym
Zmiany obejmują również postępowanie dowodowe. Zasadą jest przeprowadzanie dowodów przed sądem orzekającym, natomiast jeżeli sprzeciwia się temu charakter dowodu bądź niewspółmierność kosztów w stosunku do przedmiotu sprawy, możliwym jest przeprowadzenie dowodu przez sędziego wyznaczonego bądź inny sąd. Od marca bieżącego roku, jeżeli charakter dowodu się temu nie sprzeciwia, możliwym jest przeprowadzenie dowodu na odległość w ramach posiedzenia zdalnego.
Ważne: W przedmiocie przeprowadzenia dowodu w ramach posiedzenia zdalnego sąd orzekający wydaje postanowienie.
Uwaga: Strona składająca wniosek dowodowy może wskazać, czy domaga się jego przeprowadzenia w ramach posiedzenia zdalnego.
Podstawa prawna:
- art. 151, 183(11), 235 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1550)
- ustawa z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 1860)
