Banki w Polsce i na całym świecie nieustannie wprowadzają innowacje mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa swoich klientów. Wraz z rosnącą liczbą oszustw finansowych i zagrożeń cybernetycznych, banki muszą być o krok przed przestępcami, aby chronić środki swoich klientów. Jednym z najnowszych i najbardziej zaawansowanych narzędzi w walce z oszustami jest analiza behawioralna, która pozwala na rozpoznawanie oszustów na podstawie unikalnych wzorców zachowań użytkowników.
Nowe zabezpieczenie w bankach: Analiza behawioralna
Podczas konferencji na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach, która odbyła się w ramach Tygodnia Pieniądza Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024, Adam Tochmański, doradca z Narodowego Banku Polskiego, przedstawił nową metodę uwierzytelniania bankowości elektronicznej – analizę behawioralną. Według Tochmańskiego, banki są w stanie odróżnić prawdziwego posiadacza rachunku od oszusta, analizując sposób, w jaki klient naciska klawiaturę, operuje myszką czy przesuwa ekran. Te wszystkie zachowania są profilowane i służą do zapewnienia ochrony przed fraudami.
Jak działa analiza behawioralna?
Analiza behawioralna polega na monitorowaniu i analizie unikalnych wzorców zachowań użytkowników podczas korzystania z usług bankowych online. Obejmuje to takie aspekty jak:
- Sposób naciskania klawiszy: Każdy użytkownik ma unikalny sposób pisania na klawiaturze, który może być rozpoznany przez systemy bankowe.
- Ruchy myszy: Prędkość i sposób poruszania się kursora myszy po ekranie również są unikalne dla każdego użytkownika.
- Gesty na ekranie dotykowym: Sposób przesuwania palcem po ekranie dotykowym może być wykorzystywany do identyfikacji użytkownika.
Banki wykorzystujące tę technologię mogą wykrywać nietypowe zachowania, które mogą sugerować próbę oszustwa. Jeśli system wykryje, że zachowanie użytkownika różni się od jego zwykłych wzorców, może zablokować transakcję lub wymagać dodatkowego uwierzytelnienia.
Wdrożenie i wyzwania prawne
Na ten moment, pięć największych banków w Polsce wdrożyło analizę behawioralną jako część swojego systemu zabezpieczeń. Jednak, jak podkreśla Adam Tochmański, aby banki mogły stosować tę technologię, potrzebna jest wyraźna zgoda klienta. W praktyce oznacza to, że liczba klientów korzystających z tej metody uwierzytelniania nie jest jeszcze duża.
Rola zgody klienta
Prawo wymaga, aby banki uzyskały zgodę klienta na przetwarzanie jego danych behawioralnych. Bez tej zgody, banki nie mogą legalnie monitorować zachowań użytkowników. W związku z tym, jednym z wyzwań jest przekonanie klientów do wyrażenia zgody na korzystanie z analiz behawioralnych.
Planowane regulacje unijne
Planowane regulacje unijne w ramach PSR (Payment Services Regulation) mogą ułatwić bankom korzystanie z analiz behawioralnych. Nowe przepisy pozwolą bankom na przetwarzanie danych osobowych związanych z zachowaniami użytkowników w sposób bardziej zautomatyzowany i powszechny, co zwiększy bezpieczeństwo transakcji bezgotówkowych.
Rośnie liczba oszustw bankowych
Od czasu pandemii COVID-19 liczba oszustw bankowych w Polsce znacząco wzrosła. Przestępcy wykorzystują różne metody, aby uzyskać dostęp do kont bankowych i wyczyścić je z oszczędności. Tochmański przestrzegł, że oszuści są w stanie w ciągu zaledwie kilku minut ukraść wszystkie środki z konta, jeśli uda im się zdobyć dane klienta.
Przeciwdziałanie oszustwom
Analiza behawioralna może być skutecznym narzędziem w walce z oszustwami. Przykładem jest wykrywanie oszustów podających się za policjanta lub pracownika banku, co jest częstą metodą wykorzystywaną do wyłudzania danych. Blokowanie podejrzanych transakcji na podstawie nietypowych zachowań może znacząco ograniczyć liczbę udanych oszustw.
Bezpieczeństwo środków płatniczych według Polaków
Badania Narodowego Banku Polskiego pokazują, że w 2023 roku Polacy uważali gotówkę za najbezpieczniejszy środek płatniczy. W czasie pandemii wzrosło wykorzystanie instrumentów bezgotówkowych takich jak karty płatnicze, BLIK czy przelewy, jednak po pandemii ich poczucie bezpieczeństwa zaczęło spadać.
Gotówka vs. płatności elektroniczne
Gotówka i karty płatnicze są oceniane przez Polaków jako najbardziej bezpieczne formy płatności. Mimo rosnącej popularności płatności elektronicznych, Polacy wciąż mają większe zaufanie do tradycyjnych form płatności, co może wynikać z ich większej kontroli nad transakcjami i mniejszego ryzyka cybernetycznego.
Wprowadzenie analizy behawioralnej jako nowego zabezpieczenia w bankach jest ważnym krokiem w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa finansowego klientów. Chociaż technologia ta wymaga jeszcze szerokiego wdrożenia i akceptacji ze strony klientów, jej potencjał w walce z oszustwami jest ogromny.
W miarę jak regulacje prawne będą się rozwijać i dostosowywać do nowych technologii, banki będą mogły coraz skuteczniej chronić swoich klientów przed zagrożeniami. W dłuższej perspektywie, analiza behawioralna może stać się standardem w bankowości elektronicznej, zapewniając większe bezpieczeństwo i spokój umysłu dla wszystkich użytkowników.
Pomimo rosnącego zaufania do technologii, Polacy wciąż cenią sobie tradycyjne formy płatności. Zrozumienie i akceptacja nowych metod zabezpieczeń jest kluczowe dla dalszego rozwoju bezpiecznych płatności elektronicznych w Polsce i na świecie.
