Zakup mieszkania jest jednym z najważniejszych kroków w życiu wielu małżeństw. Dzięki nowym przepisom wiele par może liczyć na zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), co pozwala na znaczne oszczędności. Jednakże, przepisy zawierają pewne pułapki, które mogą skutkować koniecznością zapłacenia tego podatku. W niniejszym artykule omówimy, w jakich sytuacjach małżeństwa mogą skorzystać ze zwolnienia z PCC, a w jakich będą musiały zapłacić podatek.
Zwolnienie z PCC: co to jest i dla kogo?
Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) wynosi 2% wartości nieruchomości i jest nakładany na transakcje na rynku wtórnym. Przykładowo, zakup mieszkania o wartości 500 tys. zł oznacza konieczność zapłacenia 10 tys. zł podatku. Dla wielu małżeństw, szczególnie tych kupujących swoje pierwsze wspólne lokum, jest to znaczne obciążenie finansowe.
Na szczęście, od 31 sierpnia 2023 r., dzięki ustawie z 26 maja 2023 r., wprowadzono zwolnienie z PCC dla nabywców pierwszego mieszkania. Zwolnienie to dotyczy zakupu prawa własności lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Aby skorzystać z tego zwolnienia, muszą być spełnione pewne warunki.
Cztery pułapki: kiedy nie można skorzystać ze zwolnienia z PCC?
Niestety, istnieją pewne sytuacje, w których małżeństwa mimo wszystko będą musiały zapłacić PCC. „Dziennik Gazeta Prawna” zwraca uwagę na cztery główne okoliczności, które mogą uniemożliwić skorzystanie z ulgi.
1. Jeden z małżonków posiada już nieruchomość
Jeśli jeden z małżonków posiada już nieruchomość, np. odziedziczoną, otrzymaną w darowiźnie lub zakupioną przed zawarciem małżeństwa, para nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z PCC przy zakupie wspólnego mieszkania. Niezależnie od tego, czy małżonkowie mają rozdzielność majątkową, czy nie, podatek będzie naliczany od całej transakcji.
2. Nieruchomość kupowana w częściach
Zwolnienie z PCC nie obejmuje sytuacji, gdy małżeństwo kupuje tylko część nieruchomości. Przykładowo, jeśli para nabywa połowę domu od jednego z właścicieli, a drugą połowę otrzymuje w darowiźnie od rodziców, zwolnienie nie będzie obowiązywać. W takim przypadku zakup nie dotyczy całej nieruchomości, co jest warunkiem koniecznym do skorzystania z ulgi.
3. Zakup domu w budowie
Kupując dom, który jest w trakcie budowy i nie posiada jeszcze pozwolenia na użytkowanie, małżeństwo musi liczyć się z koniecznością zapłacenia PCC. Budynek w budowie nie spełnia warunków do zwolnienia z podatku, ponieważ formalnie nie jest jeszcze nieruchomością mieszkalną gotową do zamieszkania.
4. Nieruchomość w ruinie
Jeśli jeden z małżonków otrzymał w darowiźnie nieruchomość w stanie ruiny, która nie spełnia warunków mieszkalnych i nie ma zakazu użytkowania wydanego przez organ nadzoru budowlanego, małżeństwo nie skorzysta ze zwolnienia z PCC przy zakupie wspólnej nieruchomości. Przepisy prawa budowlanego jasno określają, że budynki, które nie zaspokajają potrzeb mieszkaniowych, nie mogą być uznawane za mieszkalne w kontekście ulgi podatkowej.
Jak uniknąć pułapek i skorzystać z ulgi?
Aby uniknąć problemów związanych z PCC, małżeństwa powinny dokładnie przeanalizować swoją sytuację prawną i finansową przed zakupem nieruchomości. Oto kilka praktycznych wskazówek:
1. Konsultacja z prawnikiem lub doradcą podatkowym
Profesjonalna pomoc może być nieoceniona w zrozumieniu skomplikowanych przepisów i wytyczeniu najlepszej drogi do skorzystania z ulg podatkowych. Prawnik lub doradca podatkowy pomoże ocenić, czy zakup nieruchomości spełnia warunki zwolnienia z PCC i doradzi, jakie kroki podjąć, aby uniknąć niespodzianek.
2. Dokładne sprawdzenie stanu prawnego nieruchomości
Przed zakupem warto dokładnie sprawdzić stan prawny nieruchomości, szczególnie jeśli małżonkowie planują zakup domu w budowie lub nieruchomości będącej w złym stanie technicznym. Warto upewnić się, że wszystkie formalności są zgodne z przepisami, aby uniknąć problemów z urzędem skarbowym.
3. Rozważenie zmiany planów zakupowych
Jeśli jeden z małżonków posiada już nieruchomość, warto rozważyć różne scenariusze zakupu nowego lokum. Być może bardziej opłacalnym rozwiązaniem będzie zakup nieruchomości na jednego z małżonków lub inne działania, które pozwolą skorzystać z ulg podatkowych.
Zakup mieszkania to znaczące wydarzenie w życiu małżeństwa, które wiąże się z wieloma wyzwaniami, w tym z koniecznością uregulowania kwestii podatkowych. Nowe przepisy wprowadzające zwolnienie z PCC dla nabywców pierwszego mieszkania mogą przynieść znaczne oszczędności, ale zawierają też pułapki, które mogą skutkować koniecznością zapłacenia podatku. Małżeństwa powinny dokładnie zapoznać się z przepisami, skonsultować się z ekspertami i starannie zaplanować swoje działania, aby uniknąć niespodzianek i skorzystać z przysługujących ulg. Dzięki temu będą mogły cieszyć się nowym domem bez dodatkowych obciążeń finansowych.
