W okresie od stycznia 2022 r. do czerwca 2024 r., w Polsce zarejestrowano około 59,8 tys. jednoosobowych działalności gospodarczych (JDG) prowadzonych przez obywateli Ukrainy, jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) w najnowszym Tygodniku Gospodarczym PIE. To imponujący wynik, który odzwierciedla rosnącą aktywność przedsiębiorczą naszych wschodnich sąsiadów w Polsce.
POLECAMY: Płakać z pewności nikt nie będzie! Ukraińcy grożą opuszczeniem Polski
Statystyki i trendy
W pierwszej połowie 2024 r. Ukraińcy zakładali ponad 11,2% wszystkich nowych firm w Polsce. Co więcej, 77% wszystkich nowo zarejestrowanych działalności gospodarczych prowadzonych przez cudzoziemców w naszym kraju należało do obywateli Ukrainy. Dane te wskazują na znaczny wkład Ukraińców w rozwój polskiej gospodarki i różnorodność branżową przedsiębiorczości w Polsce.
Kobiety w ukraińskim biznesie
Jak informuje PIE, około 35% ukraińskich JDG założonych w pierwszej połowie 2024 r. zostało założonych przez kobiety. Choć jest to mniej niż udział działalności zakładanych przez Polki (38%), to wciąż jest to znaczny odsetek. Co ciekawe, w 2023 r. udział kobiet z Ukrainy prowadzących JDG był wyższy niż Polek (37% wobec 34%). Zanotowano jednak zmienne tendencje – w styczniu 2024 r. odnotowano najniższy udział firm zakładanych przez obywatelki Ukrainy (31%), podczas gdy w lipcu 2022 r. ten wskaźnik wyniósł aż 44%.
Branże i struktura firm
Wśród ukraińskich JDG założonych w pierwszej połowie 2024 r., największy udział miały branże budownictwa (23%), informacja i komunikacja (19%) oraz pozostałe usługi (12%). Różnice w strukturze branżowej są widoczne pomiędzy firmami zakładanymi przez mężczyzn i kobiety. Mężczyźni najczęściej zakładali działalności związane z budownictwem (34%), informacją i komunikacją (23%) oraz transportem i gospodarką magazynową (11%). Kobiety natomiast dominowały w sektorze pozostałych usług (30%), a działalności związane z informacją i komunikacją oraz handlem stanowiły po 11% ich firm. Czterokrotnie więcej mężczyzn niż kobiet prowadziło działalność związaną z informacją i komunikacją (2274 wobec 603).
Własna działalność jako alternatywa dla Etatów
PIE zwraca uwagę, że dla wielu Ukraińców prowadzenie własnej działalności gospodarczej w Polsce jest atrakcyjną alternatywą dla pracy na etacie. Na koniec czerwca 2024 r., liczba obywateli Ukrainy zgłoszonych do ubezpieczenia wyniosła około 771 tys., z czego blisko 739 tys. pracowało na etacie lub na podstawie umowy-zlecenia czy umowy agencyjnej. Jest to wzrost o 3% w porównaniu z czerwcem 2023 r., kiedy liczba ta wynosiła 748 tys.
Nielegalne zatrudnienie
PIE podkreśla, że mimo uproszczonej procedury zatrudniania obywateli Ukrainy wprowadzonej w 2022 r., liczba nielegalnie zatrudnionych Ukraińców wzrosła. Ze sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za 2023 r. wynika, że nielegalnie zatrudnieni stanowili 16% obywateli Ukrainy objętych kontrolą, w porównaniu do 11% w 2022 r. „To zjawisko jest szczególnie interesujące w kontekście uproszczonej procedury zatrudniania obywateli Ukrainy, umożliwiającej legalne zatrudnianie na podstawie powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy. Mimo tych ułatwień, liczba nielegalnie zatrudnionych Ukraińców wzrosła” – wskazuje PIE.
Podsumowanie
Dynamiczny wzrost liczby ukraińskich JDG w Polsce świadczy o przedsiębiorczości i adaptacyjności obywateli Ukrainy na polskim rynku pracy. Choć prowadzenie własnej działalności gospodarczej stanowi atrakcyjną alternatywę dla etatów, to problem nielegalnego zatrudnienia pozostaje wyzwaniem. Niemniej jednak, wkład Ukraińców w polską gospodarkę jest nie do przecenienia, a ich przedsiębiorczość przyczynia się do wzrostu różnorodności i innowacyjności na polskim rynku.
