Intercyza – Co to jest i dlaczego warto ją rozważyć?

Intercyza, znana także jako umowa majątkowa małżeńska, to rodzaj kontraktu zawieranego między małżonkami lub osobami planującymi zawarcie małżeństwa, który umożliwia modyfikację ustawowego ustroju majątkowego. Wbrew powszechnym przekonaniom, intercyza to nie tylko dokument określający, że w przypadku rozwodu majątek nie podlega podziałowi. Jest to narzędzie pozwalające na elastyczne kształtowanie relacji majątkowych między małżonkami, dostosowując je do ich indywidualnych potrzeb i sytuacji życiowych.

Co to jest intercyza?

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje z mocy prawa wspólność ustawowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte przez nich w trakcie małżeństwa. Intercyza to umowa, która pozwala na zmianę tych zasad. Małżonkowie mogą za jej pomocą wprowadzić rozdzielność majątkową, rozszerzyć lub ograniczyć wspólność ustawową, a także ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

Ustawowa wspólność małżeńska a rozdzielność majątkowa

Wspólność ustawowa małżeńska oznacza, że wszelkie dobra nabyte przez małżonków w czasie trwania małżeństwa wchodzą do ich majątku wspólnego. Intercyza pozwala na wprowadzenie rozdzielności majątkowej, co oznacza, że każdy z małżonków zachowuje pełną odrębność swoich majątków. Istnieje również możliwość ustanowienia rozdzielności z wyrównaniem dorobków, co umożliwia rozliczenie wzrostu majątku każdego z małżonków po zakończeniu małżeństwa.

Rodzaje intercyzy – jakie są możliwości?

Art. 47 § 1 k.r.o. wymienia rodzaje umów majątkowych małżeńskich. Małżonkowie mogą:

1. Rozszerzyć wspólność majątkową – poprzez włączenie określonych składników majątku osobistego do majątku wspólnego, z pewnymi ograniczeniami (np. majątek otrzymany w spadku nie może zostać włączony do wspólności).
2. Ograniczyć wspólność majątkową – wykluczając pewne składniki, np. wynagrodzenia za pracę, z majątku wspólnego.
3. Ustanowić rozdzielność majątkową – każdy z małżonków ma osobny majątek, którym zarządza samodzielnie.
4. Ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków – majątki małżonków są odrębne, ale po ustaniu małżeństwa następuje rozliczenie dorobków.

Formalności i koszty związane z intercyzą

Intercyza musi być zawarta w formie aktu notarialnego, inaczej będzie nieważna (art. 47 § 1 k.r.o.). Koszty sporządzenia intercyzy zależą od maksymalnej taksy notarialnej, która nie powinna przekroczyć 600 zł, zgodnie z § 8 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Jeżeli jednak wraz z intercyzą dochodzi do podziału majątku, koszty mogą być wyższe i zależne od wartości majątku.

Intercyza przedmałżeńska i po ślubie

Intercyzę można zawrzeć zarówno przed ślubem, jak i w trakcie trwania małżeństwa. Umowa zawarta przed ślubem zaczyna obowiązywać dopiero z chwilą zawarcia małżeństwa. Jest to korzystne rozwiązanie, jeśli przyszli małżonkowie chcą uregulować swoje kwestie majątkowe, zanim wejdą w życie ustawowe zasady wspólności majątkowej.

Intercyza a rozwód

Intercyza może również odgrywać kluczową rolę w przypadku rozwodu. Jeżeli małżonkowie zdecydują się na wprowadzenie rozdzielności majątkowej, mogą uniknąć skomplikowanego podziału majątku w trakcie rozwodu. W praktyce oznacza to, że podział majątku następuje już przed rozwodem, co może przyspieszyć i uprościć proces rozwodowy.

Intercyza a ochrona przed długami małżonka

Jednym z najczęstszych powodów zawierania intercyzy jest ochrona przed długami małżonka. Zasadniczo, wierzyciele nie mogą dochodzić spłaty długów jednego małżonka z majątku drugiego, jeżeli ten drugi posiada odrębny majątek. Jednakże, intercyza jest skuteczna wobec wierzycieli tylko wtedy, gdy zostali oni poinformowani o jej istnieniu. Zgodnie z art. 50 k.r.o., jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności majątkowej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku, który należałby do dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona.

Dziedziczenie i intercyza

Intercyza nie wpływa na zasady dziedziczenia ustawowego. Małżonkowie nadal dziedziczą po sobie na ogólnych zasadach, ale w przypadku rozdzielności majątkowej dziedziczony jest jedynie majątek osobisty zmarłego lub jego udział w majątku wspólnym.

Podsumowanie – czy warto zawrzeć intercyzę?

Intercyza może być korzystnym rozwiązaniem dla osób, które chcą samodzielnie zarządzać swoimi finansami lub chronić się przed ryzykiem związanym z działalnością gospodarczą małżonka. Pozwala ona na dostosowanie zasad współżycia majątkowego do indywidualnych potrzeb i sytuacji małżonków, oferując większą elastyczność i bezpieczeństwo. Warto jednak pamiętać, że zawarcie intercyzy powinno być dobrze przemyślaną decyzją, poprzedzoną konsultacją z notariuszem lub prawnikiem.

Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.

Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!