Ministerstwo Finansów sygnalizuje, że przyszłoroczne budżety najważniejszych instytucji państwowych, tzw. „świętych krów”, mogą zostać skorygowane. To instytucje, które przy pracach nad ustawą budżetową same proponują swoje plany finansowe, a Ministerstwo Finansów (MF) nie ma prawa ingerować w te propozycje aż do etapu, gdy ustawa trafia do Sejmu. W najnowszym projekcie budżetu na 2025 rok większość tych instytucji przewiduje dwucyfrowe wzrosty wydatków, z kilkoma szczególnymi rekordzistami.
POLECAMY: Kancelaria Premiera wydała kilkanaście tysięcy na pilny „zakupu” dla premiera Tuska
Rekordowe wzrosty wydatków
Wśród instytucji, które przewidują największe wzrosty budżetowe, znalazły się Kancelaria Senatu oraz Biuro Rzecznika Praw Dziecka. Kancelaria Senatu planuje zwiększenie swojego budżetu o ponad 40%, co w 90% wynika ze zwiększenia środków na realizację zadań publicznych, takich jak pomoc Polonii i Polakom za granicą. To zadanie powróciło do Senatu po wcześniejszym odebraniu go przez PiS, co jest efektem zmian na szczytach władzy. Wzrost budżetu obejmuje również koszty prezydencji Polski w UE oraz podwyżki dla urzędników.
Biuro Rzecznika Praw Dziecka również planuje znaczne zwiększenie budżetu, tłumacząc to wieloletnimi zaniedbaniami oraz rosnącą liczbą spraw wymagających interwencji. Jak podkreśla rzeczniczka urzędu, Paulina Nowosielska, liczba spraw związanych z ratowaniem życia i zdrowia dzieci wzrosła do 130 miesięcznie, co oznacza konieczność zwiększenia zatrudnienia oraz poprawy warunków pracy pracowników biura.
NIK i BRPO: Wzrosty w ślad za inflacją i nowymi zadaniami
Najwyższa Izba Kontroli (NIK) planuje zwiększenie swojego budżetu o 18%, tłumacząc to głównie inflacją, wzrostem wynagrodzenia minimalnego oraz koniecznością przeprowadzenia inwestycji remontowych w budynkach organizacyjnych izby. Wzrost proponowanego budżetu Biura Rzecznika Praw Obywatelskich (BRPO) wynika z kolei z potrzeby utrzymania nowo utworzonego Zespołu ds. Sygnalistów, co jest bezpośrednią konsekwencją wejścia w życie ustawy o ochronie sygnalistów. Wzrosty budżetowe mają również związek z koniecznością podniesienia wynagrodzeń pracowników BRPO, które obecnie pozostają niekonkurencyjne, zarówno w porównaniu z sektorem prywatnym, jak i innymi instytucjami państwowymi.
Polityka i budżety
Budżety tych instytucji, choć znaczące, stanowią jedynie ułamek całości wydatków państwa. Jednakże, ze względu na ich centralną pozycję oraz często polityczne związki, dyskusje na temat ich finansowania są zawsze gorące. Szczególnie interesujące będzie to, co stanie się z budżetem Kancelarii Prezydenta RP, zważywszy na napięcia polityczne między rządem a prezydentem Andrzejem Dudą. Kancelaria Prezydenta planuje wzrost budżetu o 13%, co obejmuje wydatki na bieżące funkcjonowanie, inwestycje oraz obsługę nowego Prezydenta RP, który obejmie urząd po zakończeniu kadencji Andrzeja Dudy.
Trybunał Konstytucyjny i Instytut Pamięci Narodowej: Możliwe Cięcia
Znak zapytania dotyczy także budżetów Trybunału Konstytucyjnego oraz Instytutu Pamięci Narodowej (IPN), z którymi rządząca koalicja ma napięte relacje. W obu przypadkach proponowany wzrost budżetu wynosi około 11%, jednakże pojawiają się głosy wśród zwolenników koalicji, aby rozważyć cięcia, szczególnie w przypadku Trybunału Konstytucyjnego. Decyzje ostateczne w sprawie budżetów tych instytucji poznamy dopiero po tym, jak projekt budżetu trafi do Sejmu.
Kancelaria Premiera: spadek wydatków
Na tle pozostałych instytucji wyróżnia się Kancelaria Premiera, której budżet na przyszły rok ma zostać znacząco zmniejszony. Spadek wydatków wynika z „uporządkowania struktury” instytucji oraz przeniesienia niektórych zadań do innych resortów. Wydatki związane z pomocą Polonii zostały przeniesione do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a zadania Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Premier Tusk: oszczędności na instytucjach rządowych
Premier Donald Tusk, podczas konferencji po posiedzeniu rządu, podkreślał, że rząd szuka oszczędności w wydatkach na instytucje rządowe, w tym na Kancelarię Prezydenta oraz IPN. Jak stwierdził szef rządu, niektóre instytucje działają w sposób wątpliwy, co może być argumentem za ograniczeniem ich finansowania.
Decyzje dotyczące korekt w budżetach instytucji państwowych poznamy dopiero po tym, jak projekt budżetu na 2025 rok trafi do Sejmu. Na razie projekt jest konsultowany z partnerami społecznymi, a rząd planuje przyjęcie ostatecznej wersji pod koniec września.
