„Rzeczpospolita” ujawniła plany rządu Donalda Tuska dotyczące istotnych zmian w polskim prawie karnym. Projekt komisji kodyfikacyjnej działającej przy Ministerstwie Sprawiedliwości zakłada znaczne obniżenie kar za przestępstwa oraz ograniczenie roli nielegalnych dowodów w procesach sądowych. To wywołuje pytania o kierunek, w którym zmierza reforma prawa karnego w Polsce.
Mniejsza górna granica kary więzienia
Zgodnie z ustaleniami „Rzeczpospolitej”, kluczowym elementem zmian ma być obniżenie maksymalnej kary pozbawienia wolności z 30 do 25 lat. To ważny sygnał, który może sugerować łagodniejsze podejście do karania przestępców w przyszłości. Dodatkowo planowana jest likwidacja bezwzględnego dożywocia, co stanowi odpowiedź na wielokrotne apele Rzecznika Praw Obywatelskich, Marcina Wiącka, który od miesięcy nawoływał do wprowadzenia takich zmian.
Czy te zmiany naprawdę wprowadzą łagodniejsze traktowanie przestępców? Projekt obniża również górne granice kar za inne czyny zabronione, co może wzbudzać kontrowersje w kontekście rosnącej debaty o bezpieczeństwie publicznym.
Sprawiedliwość dla przestępców, a co z ofiarami?
Przeciwnicy zmian podkreślają, że proponowane reformy mogą być postrzegane jako działanie na korzyść przestępców, którzy od teraz będą narażeni na łagodniejsze kary. W Polsce od lat istnieje spór wokół przywrócenia kary śmierci – o którą od lat zabiega prawica – a zmiany proponowane przez rząd Tuska idą w zupełnie przeciwnym kierunku.
Obniżenie kar, zwłaszcza w kontekście poważnych przestępstw, może wywołać obawy w społeczeństwie, szczególnie w odniesieniu do ochrony ofiar. Czy mniejsza kara rzeczywiście przekłada się na mniejszą sprawiedliwość? Czy reforma kodeksu karnego skupi się na naprawie systemu, czy na ułatwieniu życia przestępcom?
Owoce zatrutego drzewa – Spór o dowody
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych punktów nowego projektu jest ograniczenie możliwości wykorzystania tzw. owoców zatrutego drzewa, czyli dowodów uzyskanych z naruszeniem prawa. Od 2016 roku obowiązywała szeroka możliwość ich wykorzystania, jednak teraz komisja kodyfikacyjna proponuje zmianę tych zasad. Co ważne, zgodę na użycie takich dowodów miałby wydawać sąd, co może potencjalnie skomplikować procesy karne.
W praktyce oznacza to, że dowody zdobyte nielegalnie, choćby nawet potwierdzały winę oskarżonego, mogłyby zostać wykluczone z postępowania. Ten przepis, zdaniem wielu krytyków, ogranicza skuteczność ścigania przestępców, zwłaszcza gdy organy ścigania mają trudności z uzyskaniem legalnych dowodów.
Potencjalne Skutki Dla Systemu Sprawiedliwości
Zmiany w kodeksie karnym i postępowaniu karnym mogą mieć dalekosiężne skutki dla polskiego systemu sprawiedliwości. Ustawienie poprzeczki wyżej dla prokuratorów w zakresie dowodzenia winy oraz łagodniejsze kary mogą zmniejszyć skuteczność walki z przestępczością.
Pojawia się też pytanie o przyszłość ofiar przestępstw – czy będą one nadal chronione w odpowiedni sposób, gdy sprawcy będą narażeni na mniejsze konsekwencje swoich działań? Zmiany w prawie karnym, o których pisze „Rzeczpospolita”, mogą przynieść nową debatę na temat tego, czy reforma prawa jest rzeczywiście skierowana na poprawę systemu sprawiedliwości, czy na ułatwienie życia przestępcom.
Reforma prawo dla przestępców, czy sprawiedliwości?
Oczywiste jest, że każda reforma prawa karnego budzi emocje i kontrowersje. To, co w założeniu miało stanowić poprawę systemu, przez wielu jest postrzegane jako zbyt łagodne traktowanie przestępców. Czy zatem propozycje rządu Tuska to rzeczywiście naprawa prawa karnego, czy działanie na korzyść tych, którzy je łamią?
Debata na temat kar, dowodów oraz roli sądów w systemie sprawiedliwości będzie nadal nabierać tempa. Czas pokaże, czy zmiany rzeczywiście przyniosą lepsze rezultaty, czy też wpłyną negatywnie na bezpieczeństwo publiczne i prawa ofiar przestępstw.
