Polski eksport odnotował znaczący spadek, co wpłynęło na pogorszenie bilansu handlowego. Główne czynniki to malejący popyt na polskie towary w Niemczech – największym partnerze handlowym Polski – oraz zamknięcia fabryk na terenie kraju. Te zjawiska mogą wymusić na polskim rządzie rewizję prognoz gospodarczych, w tym dochodów z podatków. W artykule omówimy, jakie są główne przyczyny tego kryzysu, jak wpływa on na polską gospodarkę i jak polscy eksporterzy szukają nowych rynków.
Eksport polski drastycznie maleje
Według raportu Business Insider, polski eksport w sierpniu 2024 roku spadł o 4,6% rok do roku (rdr), co oznacza zmniejszenie wartości eksportu o 1,2 mld euro w porównaniu z analogicznym miesiącem w 2023 roku. Całkowita wartość polskiego eksportu w sierpniu wyniosła 26,02 mld euro – to najgorszy wynik od grudnia 2023 roku. Spadek ten, jak zauważa portal, może mieć poważne konsekwencje dla polskiego PKB w trzecim kwartale i wywrzeć presję na weryfikację prognoz dochodów z podatków, które są kluczowe dla stabilności budżetu państwa.
Niemcy – Kluczowy partner handlowy polski
Największym problemem dla Polski jest drastyczne zmniejszenie eksportu do Niemiec, które są największym odbiorcą polskich towarów. Eksport do Niemiec spadł o 10,9% rdr, co oznacza ubytek o 849 mln euro. Jeszcze w sierpniu 2023 roku 28,6% polskiego eksportu trafiało do naszego zachodniego sąsiada, podczas gdy w sierpniu 2024 roku wskaźnik ten wyniósł zaledwie 26,7%.
Niemcy to rynek, na który Polska silnie polega, a zamknięcia niemieckich fabryk w Polsce tylko pogłębiły problem. Spadek zamówień z Niemiec, według Business Insider, wynika z kilku czynników, w tym restrukturyzacji przemysłowej i wyzwań gospodarczych, z jakimi mierzy się niemiecka gospodarka.
Ukraina nie wyrównała strat
Polscy eksporterzy mieli nadzieję, że zwiększony popyt na towary z Ukrainy może złagodzić negatywny wpływ spadku zamówień z Niemiec. Chociaż eksport na Ukrainę wzrósł o 17,7% rdr, osiągając wartość 11,1 mld euro, nie był to wystarczający wzrost, by zrekompensować straty wynikające ze spadku handlu z Niemcami. Warto podkreślić, że sytuacja gospodarcza na Ukrainie jest nadal niestabilna ze względu na trwający konflikt zbrojny, co może dodatkowo komplikować dalszą współpracę handlową.
Spadek eksportu na inne rynki
Nie tylko Niemcy ograniczyły import polskich towarów. Eksport do takich krajów jak Rosja, Włochy, Meksyk, Belgia i Szwecja również odnotował spadek. Szczególnie eksport do Rosji zmalał z powodu sankcji nałożonych na ten kraj po jego agresji na Ukrainę, co znacząco utrudniło polskim przedsiębiorcom działalność na tym rynku.
Nowe kierunki eksportu: Nadzieje w USA i Chinach
W obliczu problemów na tradycyjnych rynkach, polscy przedsiębiorcy zaczęli poszukiwać nowych partnerów handlowych. Business Insider zauważa, że wzrósł eksport do USA, Holandii, Hiszpanii, Chin oraz Turcji. Szczególnie duże wzrosty odnotowano w wymianie handlowej z Islandią, Gwineą i Liberią. Choć są to mniejsze rynki, ich rosnące znaczenie może stanowić alternatywę dla polskich eksporterów, przynajmniej w krótkim okresie.
Konsekwencje dla polskiej gospodarki
Spadek eksportu może mieć poważne konsekwencje dla polskiej gospodarki. Eksport jest jednym z kluczowych motorów wzrostu PKB, a jego spadek może wpłynąć na ogólną kondycję gospodarczą kraju. Obecna sytuacja może również wymusić na polskim rządzie rewizję prognoz dochodów podatkowych, co jest szczególnie istotne w kontekście planowania budżetu na nadchodzący rok.
Business Insider wskazuje, że mniejsza wartość eksportu to także mniejsze wpływy z podatków, zwłaszcza VAT, który jest głównym źródłem dochodów budżetowych. Polscy przedsiębiorcy, zmuszeni do szukania nowych rynków, mogą mieć trudności z szybkim zastąpieniem Niemiec jako kluczowego partnera handlowego.
Podsumowanie
Obecna sytuacja w polskim eksporcie jest poważnym wyzwaniem zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla rządu. Spadek zamówień z Niemiec oraz trudności na innych rynkach europejskich mogą wpłynąć na obniżenie wzrostu gospodarczego Polski. Polscy przedsiębiorcy starają się szukać nowych rynków, jednakże krótkoterminowe korzyści z handlu z krajami takimi jak USA czy Chiny mogą nie wystarczyć, aby zrównoważyć straty poniesione na dotychczasowych rynkach.
W obliczu tych wyzwań polski rząd może być zmuszony do weryfikacji swoich prognoz gospodarczych, a zwłaszcza planów dotyczących dochodów z podatków. W dłuższej perspektywie, odbudowanie silnej pozycji na międzynarodowych rynkach będzie wymagało nie tylko dostosowania się do zmieniających się warunków, ale także wsparcia ze strony państwa, zwłaszcza w zakresie promocji polskich towarów na rynkach zagranicznych.
