W ostatnich miesiącach mieszkańcy wielu regionów Polski, szczególnie na południu kraju, zmagają się ze skutkami powodzi. Zniszczone mosty, drogi, domy i inna infrastruktura wymagają pilnej naprawy, jednak Polska, w przeciwieństwie do innych krajów europejskich, takich jak Włochy, nie otrzymuje na ten cel żadnych środków z Unii Europejskiej. Jak stwierdziła europosłanka PiS Anna Zalewska w rozmowie z portalem DoRzeczy.pl: „W tej chwili w UE wypłacane są odszkodowania za ubiegły rok, za powódź we Włoszech. W budżecie na ten rok nie ma ani jednego euro na rekompensaty za powódź w Polsce”.
POLECAMY: Mieszkanka Stronia Śląskiego ujawniają ukrywany przez rząd chaos panujący w zarządzaniu kryzysowym
Dlaczego Polska nie otrzymuje wsparcia?
Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, według Zalewskiej, zmierza w kierunku centralizacji zarządzania funduszami unijnymi. Zalewska zaznacza, że obecne działania von der Leyen mają na celu połączenie akceptacji różnych projektów unijnych z tzw. warunkowością dotyczącą kwestii praworządności, „zieloności” oraz promowania polityki równości płci (gender). Taki kierunek działań może zagrażać dostępowi Polski do niektórych środków unijnych, jeśli nie spełni ona wszystkich wymogów nałożonych przez Komisję.
Centralizacja funduszy i nowe wyzwania
Jak zauważa Zalewska, propozycje von der Leyen to krok w stronę dyktatury i pełnej centralizacji unijnych funduszy. „Nie ma być kilkaset luźnych, regionalnych funduszy europejskich, ale dwadzieścia siedem” – tłumaczy Zalewska. Taki system ma dać rządom pełną kontrolę nad podziałem środków, jednak wiąże się to z większym uzależnieniem od decyzji centrali w Brukseli.
Zalewska ostrzega, że zmiany mogą być wprowadzane bez formalnych zmian traktatów UE. Podaje przykład pakietu „Fit for 55”, który wprowadzono bez zmieniania traktatów, a jedynie na podstawie niewłaściwych przesłanek prawnych, omijając konieczność jednomyślności wśród państw członkowskich. W podobny sposób, zdaniem Zalewskiej, możliwe jest przegłosowanie kolejnych zmian, które będą miały dalekosiężne konsekwencje, także dla Polski.
Co z przyszłorocznymi funduszami?
Na przyszły rok zaplanowane jest 1,1 miliarda euro na odbudowę po klęskach żywiołowych w całej Unii. Jak podkreśla Zalewska, Polska próbowała wpłynąć na większy udział w tych funduszach, jednak wprowadzone poprawki nie zostały zaakceptowane. „W tej chwili pieniędzy nie ma” – mówi Zalewska. Polska czeka na środki z Funduszu Spójności, jednak zanim zostaną one wypłacone, konieczne jest spełnienie wielu formalności, takich jak oszacowanie szkód przez nadzór budowlany, przygotowanie projektów infrastrukturalnych oraz złożenie odpowiednich wniosków.
Problemy z polityką wewnętrzną
Zalewska krytycznie ocenia także działania polskiego rządu w tej sprawie, szczególnie pełnomocnika rządu ds. klęsk żywiołowych Marcina Kierwińskiego. Zarzuca mu bierną postawę oraz skupianie się na polityce zamiast na rzeczywistych działaniach pomocowych: „Słyszeliśmy o 23 miliardach z Funduszu Spójności, jednak należy po pierwsze wyprocedować, KE musi to zobaczyć, musimy mieć oszacowane wszystkie szkody, co trudno zrobić”. Zalewska wskazuje również na rozczarowanie mieszkańców terenów dotkniętych powodzią, którzy czują się pozostawieni bez wsparcia ze strony rządu i Unii Europejskiej.
Wnioski i perspektywy
Sytuacja, w której Polska nie otrzymuje wsparcia finansowego na odbudowę po klęskach żywiołowych, budzi poważne obawy. Brak środków może opóźnić odbudowę infrastruktury, co z kolei wpłynie na jakość życia mieszkańców poszkodowanych regionów. Centralizacja unijnych funduszy, w połączeniu z politycznymi napięciami w Komisji Europejskiej, tworzy wyzwania, z którymi Polska będzie musiała się zmierzyć w najbliższym czasie.
