W ramach realizacji Krajowego Planu Odbudowy (KPO), Polska zobowiązała się do wprowadzenia szeregu reform, które miały na celu poprawę sytuacji gospodarczej po pandemii COVID-19. Jednym z „kamieni milowych”, które zostały zaplanowane przez poprzedni rząd, było pełne oskładkowanie umów cywilnych, w tym umów o dzieło. Jednakże, jak podał portal money.pl, ta część reformy nie będzie realizowana. Decyzja ta, ogłoszona przez Macieja Berka, ministra w Kancelarii Premiera, wzbudziła liczne kontrowersje. Dlaczego tak się stało i co oznacza to dla pracowników oraz pracodawców?
Co to jest „kamień milowy” w kontekście Krajowego Planu Odbudowy?
„Kamień milowy” to kluczowe działania, które państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązują się wykonać w ramach realizacji Funduszu Odbudowy, ustanowionego po pandemii COVID-19. Aby uzyskać środki z Funduszu, Polska musiała zrealizować konkretne projekty, które miały na celu m.in. poprawę stabilności rynku pracy, sprawiedliwość społeczną oraz wsparcie systemu zabezpieczeń społecznych. Wśród tych zobowiązań znalazł się projekt oskładkowania umów cywilnoprawnych, w tym umowy o dzieło, który miał być wprowadzony do końca 2024 roku.
Dlaczego rząd zdecydował się zrezygnować z oskładkowania umów cywilnych?
Maciej Berek, minister odpowiedzialny za realizację KPO, ogłosił, że rząd podjął decyzję o odstąpieniu od realizacji planu oskładkowania wszystkich umów cywilnych. Powodem tej decyzji jest przede wszystkim kwestia kosztów, które według szacunków miałyby wynieść nawet 5-7 miliardów złotych. „Tego rodzaju rozwiązanie obciążyłoby pracodawców i wykonawców w sposób, który w obecnych warunkach gospodarczych może być zbyt dużym ciężarem” – stwierdził minister w rozmowie z money.pl.
Jakie skutki niesie ta decyzja?
Zrezygnowanie z oskładkowania umów cywilnych, w tym umów o dzieło, ma daleko idące konsekwencje. Umowy o dzieło są bowiem w Polsce popularną formą zatrudnienia, szczególnie w branżach twórczych i artystycznych. Jak wskazuje Berek, w takich środowiskach umowa o dzieło jest często wybieraną formą współpracy, ponieważ pozwala na elastyczność, której nie oferuje umowa o pracę. Artysta wykonujący zlecenie na pomnik czy popiersie, nie będzie chciał zatrudnienia na pełen etat, a umowa o dzieło stanowi idealne rozwiązanie w tego typu przypadkach.
Minister zauważył również, że równość obciążeń składkami na ubezpieczenie społeczne pomiędzy umową o dzieło a umową o pracę nie zawsze ma sens, zwłaszcza w kontekście zawodów, gdzie ta forma zatrudnienia jest uzasadniona.
Jakie będą dalsze kroki rządu?
Decyzja o rezygnacji z pełnego oskładkowania umów cywilnych nie kończy jednak tematu. Rząd zapowiada kontynuację dialogu z Komisją Europejską w tej sprawie. Maciej Berek stwierdził, że „będzie to trudny dialog”, który będzie dotyczył przeskalowania tej reformy w taki sposób, aby zachować jej racjonalność, ale również nie obciążyć zbyt mocno pracodawców i wykonawców. Minister podkreślił, że rząd będzie starał się znaleźć kompromis, który będzie zgodny z interesami Polski oraz wymogami unijnymi.
Co na to Bruksela?
Chociaż Bruksela miała duże oczekiwania wobec Polski, dotyczące realizacji ambitnych celów w ramach Krajowego Planu Odbudowy, to decyzja o zrezygnowaniu z oskładkowania umów cywilnych może spotkać się z reakcją Komisji Europejskiej. Będzie to jednak proces, który wymaga jeszcze wielu rozmów, a ostateczne stanowisko Brukseli nie zostało jeszcze wyrażone.
Wnioski i podsumowanie
Rezygnacja z pełnego oskładkowania umów cywilnych, w tym umów o dzieło, stanowi istotny krok w rewizji założeń zawartych w Krajowym Planie Odbudowy. Choć decyzja ta budzi kontrowersje, ma na celu uniknięcie nadmiernych obciążeń dla pracodawców i wykonawców, zwłaszcza w obliczu niepewnej sytuacji gospodarczej. Z drugiej strony, decyzja ta rodzi pytania o przyszłość systemu zabezpieczeń społecznych w Polsce i o to, jak zostanie oceniona przez instytucje unijne. Będziemy śledzić rozwój sytuacji i dalsze rozmowy z Komisją Europejską, które mogą wpłynąć na ostateczny kształt reform w Polsce.
