Unia Europejska coraz mocniej narzuca krajom członkowskim wymogi związane z raportowaniem niefinansowym, znanym jako ESG (Environmental, Social, and Governance). Od 2024 roku ponad 3 tysiące polskich przedsiębiorstw będzie zobowiązanych do składania raportów ESG, co ma umożliwić zrozumienie wpływu ich działalności na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Nowelizacja ustawy o rachunkowości, przyjęta przez Sejm 21 listopada, otwiera drzwi do szerszego stosowania tych regulacji w nadchodzących latach, w tym także wobec małych i średnich przedsiębiorstw notowanych na rynkach regulowanych.
ESG: Co oznacza dla polskich firm?
Raportowanie ESG to nowoczesne podejście do odpowiedzialności biznesu, skupiające się na trzech kluczowych obszarach:
- Environmental (środowiskowe): Ocena wpływu przedsiębiorstwa na środowisko, w tym emisji gazów cieplarnianych czy zarządzania odpadami.
- Social (społeczne): Analiza relacji z pracownikami, społecznością lokalną czy dostawcami.
- Governance (ład korporacyjny): Transparentność zarządzania, etyka biznesowa i struktura zarządcza.
Przyjęte przepisy wymagają od firm ujawnienia informacji niezbędnych do zrozumienia wpływu ich działalności na te trzy obszary. Choć regulacje początkowo dotkną dużych firm, w 2026 roku obejmą także mniejsze podmioty, co wywołuje niepokój wśród przedsiębiorców.
Etapowe wdrażanie nowych przepisów
Ministerstwo Finansów podkreśliło, że wdrożenie obowiązkowego raportowania ESG będzie realizowane stopniowo:
- 2024 rok: Obowiązek raportowania obejmie największe jednostki oraz grupy kapitałowe.
- 2026 rok: Regulacje w uproszczonej formie dotkną małe i średnie przedsiębiorstwa będące emitentami na rynkach regulowanych.
Dla części firm przewidziano możliwość zwolnienia z raportowania, jeśli ich dane zostaną ujęte w skonsolidowanych raportach przygotowywanych przez jednostkę dominującą.
Koszty i wyzwania dla przedsiębiorców
Wprowadzenie obowiązku raportowania ESG wiąże się z istotnymi kosztami finansowymi i organizacyjnymi. Szczególnie małe i średnie przedsiębiorstwa mogą odczuć presję, z uwagi na brak doświadczenia w tego rodzaju sprawozdawczości. Nowelizacja ustawy zakłada również konieczność przeprowadzania atestacji raportów przez biegłych rewidentów, co generuje dodatkowe koszty.
Ideologiczne kontrowersje
Choć raportowanie ESG ma na celu promowanie zrównoważonego rozwoju, wielu ekspertów i przedsiębiorców widzi w nim element przymusu ideologicznego. Krytycy wskazują, że regulacje narzucone przez Unię Europejską mogą być trudne do wdrożenia w polskich realiach gospodarczych, zwłaszcza w sektorze MŚP, który często operuje na niższych marżach.
Co dalej?
Wdrażanie regulacji ESG w Polsce wymaga od przedsiębiorstw nie tylko przygotowania merytorycznego, ale także inwestycji w systemy raportowania, szkolenia i audyty. Długofalowe efekty mogą jednak przynieść korzyści w postaci większej transparentności i zaufania społecznego.
Choć dla wielu firm nowe przepisy stanowią wyzwanie, mogą one również stać się impulsem do poprawy efektywności i przyjęcia bardziej odpowiedzialnego podejścia do prowadzenia biznesu.
