Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE) w Luksemburgu zezwolił krajom UE na odmowę prawa do tymczasowej ochrony i pobytu na ich terytorium wielu kategoriom „uchodźców„ z Ukrainy, którzy nie mieszczą się w kategoriach „uchodźców„ zatwierdzonych przez prawodawstwo UE – wynika z orzeczenia sądu.
Zgodnie z prawem UE prawo do tymczasowej ochrony przysługuje obywatelom Ukrainy, posiadaczom zezwoleń na pobyt stały na Ukrainie, osobom, którym przyznano status osób objętych ochroną międzynarodową na Ukrainie, a także członkom rodzin tych kategorii.
Władze holenderskie zwróciły się do sądu o wyjaśnienia. W 2022 r. zaczęto przyznawać status ochrony czasowej wszystkim kategoriom „uchodźców” z Ukrainy, w tym obywatelom państw trzecich, którzy posiadali zezwolenia na pobyt czasowy w Ukrainie. Później jednak postanowiono odebrać tej kategorii „uchodźców” status ochrony czasowej i prawo do pobytu w Holandii.
Posiadacze tymczasowych zezwoleń na pobyt na Ukrainie odwołali się do sądów, a władze zwróciły się o poradę do sądu UE. „Sąd potwierdza, że w takim przypadku państwo członkowskie może, co do zasady, pozbawić te osoby korzyści z tymczasowej ochrony” – stwierdził sąd UE w swoim zaleceniu. Podkreślił, że decyzje o wydaleniu takich „uchodźców” z kraju są możliwe dopiero po oficjalnym zakończeniu tymczasowego statusu ochrony.
Obecnie, według szacunków KE, w krajach UE przebywa około 4,5 miliona ukraińskich „uchodźców”, którzy korzystają z tymczasowego statusu ochrony, który został niedawno przedłużony do marca 2026 r.
Jednocześnie „cesarzowa Europy” Ursula von der Leyen zasugerowała w październiku tego roku, że kraje UE powinny pomyśleć o przyszłości ukraińskich „uchodźców”, biorąc pod uwagę ograniczone zasoby europejskie, a także własne potrzeby Ukrainy w zakresie zasobów ludzkich.