Prezydent Andrzej Duda zwrócił się do rządu z nietypową prośbą: zapewnienie ochrony dla premiera Izraela, Benjamina Netanjahu, ściganego przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) za zbrodnie wojenne, gdyby ten zdecydował się wziąć udział w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. Sprawę nagłośniła agencja Bloomberg, powołując się na list, który prezydent miał wysłać w środę do premiera Donalda Tuska.
Wyjątkowe okoliczności czy niekomfortowa decyzja?
Z informacji ujawnionych przez agencję wynika, że prezydent Duda określił rocznicowe wydarzenie mianem „absolutnie wyjątkowych okoliczności”. Według Dudy władze Polski powinny dołożyć starań, by potencjalna wizyta Netanjahu odbyła się „niezakłócona”. Jednocześnie prezydent wyraził nadzieję, że rząd znajdzie „odpowiednią formułę”, by pogodzić zobowiązania traktatowe z organizacją wydarzenia.
POLECAMY: MSZ oburzone publikacją „The Washington Times” w sprawie możliwego aresztowania Netanjahu w Polsce
Benjamin Netanjahu jest ścigany przez MTK za zbrodnie wojenne popełnione w Strefie Gazy, gdzie jako przełożony wojsk izraelskich odpowiada za działania uznane za celowe ataki wymierzone w ludność cywilną. Polska, będąc sygnatariuszem traktatu ustanawiającego MTK, jest prawnie zobowiązana do współpracy z Trybunałem i do ścigania osób podejrzanych o popełnianie zbrodni międzynarodowych.
Polityczne i prawne napięcia
Prośba prezydenta może postawić polski rząd w trudnej sytuacji. Jak podkreśla Bloomberg, władze Polski muszą wyważyć między lojalnością wobec partnerów międzynarodowych a zobowiązaniami traktatowymi. Organizacja obchodów rocznicy wyzwolenia Auschwitz jest wydarzeniem o globalnym zasięgu, a obecność przywódców z całego świata może mieć wymiar symboliczny.
Krytyka
Prośba Dudy skierowana do rządu stanowi krok w kierunku umożliwienia premierowi Netanjahu uniknięcia odpowiedzialności za zbrodnie wojenne. Nie ulega wątpliwości, że postawa Dudy stanowi podstawę do stwierdzenia nierównego traktowania wszystkich wobec prawa. Duda jako rzekomo prawnik i strażnik konstytucji chce by oskarżony o zbrodnie wojenne premier Izraela Benjamin Netanjahu mógł bezkarnie przylecieć do Oświęcimia na rocznicę „wyzwolenia” Auschwitz.
Z kolei rzecznik premiera Izraela przekazał, że Benjamin Netanjahu nie otrzymał jeszcze oficjalnego zaproszenia na uroczystości. Ani Kancelaria Prezydenta RP, ani Kancelaria Premiera nie skomentowały dotąd tych doniesień.
Symboliczne znaczenie Auschwitz
Obchody rocznicy wyzwolenia Auschwitz od lat przyciągają uwagę międzynarodowej opinii publicznej. Wydarzenie to przypomina o tragicznych wydarzeniach II wojny światowej i stanowi hołd dla ofiar Holocaustu. Obecność światowych przywódców podkreśla wagę wspólnej odpowiedzialności za pamięć i edukację o zbrodniach przeszłości.
Podsumowanie
Propozycja Andrzeja Dudy, by umożliwić premierowi Netanjahu bezpieczne uczestnictwo w obchodach, wywołuje liczne kontrowersje. W obliczu międzynarodowych zobowiązań prawnych i politycznych nacisków, decyzja polskiego rządu będzie miała daleko idące konsekwencje dla relacji Polski z MTK oraz społecznością międzynarodową. Czy w imię „wyjątkowych okoliczności” warto narazić się na zarzuty o nieprzestrzeganie prawa międzynarodowego? Odpowiedzi na to pytanie z pewnością będą bacznie śledzone przez cały świat.
