Problem niedoboru lekarzy w Polsce staje się coraz bardziej palący. W ciągu ostatnich kilku lat liczba dostępnych specjalistów spada, a kolejki do lekarzy wydłużają się, co negatywnie wpływa na jakość opieki zdrowotnej. Przewidywania dotyczące sytuacji na rynku pracy w sektorze medycznym w Polsce nie napawają optymizmem. W 2023 roku, według danych Ministerstwa Zdrowia, w Polsce brakowało około 10 000 lekarzy, a ten deficyt ma się pogłębiać w najbliższych latach. Co tak naprawdę leży u podstaw tego problemu? Jakie są prawdziwe powody braku lekarzy w Polsce?
Zmniejszająca się liczba lekarzy w Polsce
Z danych Naczelnej Izby Lekarskiej wynika, że w Polsce mamy jednego lekarza na 220 osób, co jest poniżej średniej unijnej, która wynosi około 190 osób na lekarza. Ponadto, z roku na rok wzrasta średnia wieku lekarzy, a wielu z nich przechodzi na emeryturę. W 2020 roku średni wiek lekarza w Polsce wynosił 56,5 lat. To oznacza, że za kilka lat znaczna część polskich lekarzy zakończy swoją karierę zawodową, a ich miejsce nie będzie łatwo zastąpione przez młodszych specjalistów.
Dodatkowo, wykształcenie lekarzy w Polsce jest kosztowne, a koszty studiów medycznych oraz długi okres kształcenia sprawiają, że wielu młodych ludzi nie decyduje się na podjęcie tego zawodu. Studia medyczne w Polsce trwają średnio 6 lat, a potem przyszły lekarz musi odbyć staż i specjalizację, co wydłuża czas, w którym lekarz może zacząć zarabiać na swoje utrzymanie.
Praca w Polsce a migracja lekarzy
Jednym z głównych powodów braku lekarzy w Polsce jest ich masowa migracja za granicę. W ostatnich latach, po wejściu Polski do Unii Europejskiej, wielu polskich lekarzy zdecydowało się na pracę w krajach zachodnioeuropejskich, gdzie zarobki są wyższe, a warunki pracy lepsze. Z danych Eurostatu wynika, że w 2022 roku ponad 12 000 polskich lekarzy pracowało w innych krajach UE, a liczba ta rośnie z roku na rok. Najwięcej polskich specjalistów zatrudnia Wielka Brytania, Niemcy oraz Holandia. Wysokie zarobki, lepsze warunki pracy oraz możliwość szybszego rozwoju kariery zawodowej przyciągają młodych lekarzy, którzy decydują się na wyjazd z Polski.
Niskie zarobki i warunki pracy w Polsce
Zarobki lekarzy w Polsce, choć z roku na rok rosną, wciąż pozostają jednymi z najniższych w Unii Europejskiej. W 2022 roku średnia pensja lekarza w Polsce wynosiła około 8 500 zł brutto, co w porównaniu do 13 000 zł brutto w Niemczech, czy 16 000 zł brutto w Wielkiej Brytanii, wydaje się być stosunkowo niską kwotą. Ponadto, system ochrony zdrowia w Polsce jest obciążony wieloma niedoborami finansowymi, co wpływa na warunki pracy lekarzy w publicznych placówkach. Zbyt mała liczba personelu, długie godziny pracy, brak odpowiednich narzędzi do diagnozy oraz stres związany z ogromnym obciążeniem pacjentami sprawiają, że wielu lekarzy decyduje się na prywatne praktyki lub migrację do krajów, które oferują lepsze warunki zawodowe.
Brak inwestycji w system ochrony zdrowia
W ciągu ostatnich kilku lat Polska przeznaczała zaledwie ok. 4,5% PKB na ochronę zdrowia, co plasuje nas na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej. Wysokie nakłady na zdrowie są kluczowe, aby zapewnić nie tylko odpowiednie warunki pracy dla lekarzy, ale również poprawić jakość opieki zdrowotnej dla obywateli. Według raportu OECD z 2022 roku, Polska wydaje na ochronę zdrowia mniej niż średnia unijna, która wynosi około 9% PKB. Niedofinansowanie systemu zdrowia przekłada się na brak nowoczesnych sprzętów medycznych, zbyt małą liczbę łóżek szpitalnych oraz przeciążenie personelu medycznego, co powoduje zmniejszenie efektywności opieki zdrowotnej.
Problemy z kształceniem nowych lekarzy
Jednym z głównych powodów deficytu lekarzy w Polsce jest także niewystarczająca liczba miejsc na studiach medycznych. W 2023 roku na jedno miejsce na studiach medycznych w Polsce aplikowało średnio 10 osób, co oznacza ogromną konkurencję. Choć liczba miejsc na uczelniach medycznych w Polsce rośnie, to wciąż za mało jest ich w stosunku do potrzeb rynku pracy. Co więcej, czas oczekiwania na specjalizację w Polsce bywa długi i kosztowny, co odstrasza młodych ludzi od kontynuowania kariery w medycynie.
Wnioski – co należy zrobić?
Aby rozwiązać problem braku lekarzy w Polsce, konieczne są zdecydowane działania. Przede wszystkim należy zwiększyć nakłady na ochronę zdrowia, poprawić zarobki lekarzy oraz zaoferować im lepsze warunki pracy. Należy także ułatwić kształcenie młodych specjalistów, a także wprowadzić motywujące programy, które zatrzymają lekarzy w kraju. Również lepsze wsparcie dla lekarzy młodszych i nowych specjalistów mogłoby przyczynić się do poprawy sytuacji na rynku pracy w sektorze medycznym w Polsce.
