Wielu Polaków nie zwraca uwagi na szczegóły paragonów otrzymywanych przy zakupach, jednak fiskus coraz częściej apeluje o dokładne sprawdzanie tych dokumentów. Nieprawidłowo wystawiony paragon może skutkować konsekwencjami zarówno dla sprzedawcy, jak i dla klienta. Czym grozi przyjęcie paragonu bez wymaganych elementów i na co szczególnie uważać?
Uważaj, jaki paragon przyjmujesz – skarbówka ostrzega
W 2024 roku Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) intensyfikuje kontrole związane z poprawnym ewidencjonowaniem sprzedaży. W ramach akcji informacyjnych fiskus przypomina, że nieprawidłowy paragon może świadczyć o próbie unikania opodatkowania przez sprzedawcę, a nawet być elementem oszustwa podatkowego.
W szczególności problem dotyczy:
- Braku numeru NIP nabywcy – co uniemożliwia przekształcenie paragonu w fakturę,
- Błędnych lub brakujących danych sprzedawcy – co podważa legalność transakcji,
- Nieczytelnych lub niepełnych zapisów na paragonie – które mogą być podstawą do zakwestionowania zakupu,
- Paragonów wystawianych z innych kas fiskalnych – co zdarza się zwłaszcza w branży gastronomicznej i usługowej.
Czym grozi przyjęcie niewłaściwego paragonu?
Przyjęcie nieprawidłowego paragonu może prowadzić do różnych konsekwencji:
- Brak możliwości zwrotu lub reklamacji – jeśli paragon nie zawiera pełnych danych sprzedawcy, sklep może odmówić przyjęcia reklamacji.
- Problemy z odliczeniem VAT – przedsiębiorcy, którzy chcą uzyskać fakturę na podstawie paragonu, muszą upewnić się, że zawiera on NIP. W przeciwnym razie fiskus może zakwestionować odliczenie podatku.
- Ryzyko uczestnictwa w oszustwie podatkowym – w przypadku wykrycia nieprawidłowości, skarbówka może uznać klienta za nieświadomego uczestnika procederu, co może skutkować koniecznością składania wyjaśnień.
- Możliwe sankcje finansowe – jeśli klient weźmie udział w transakcji bez ewidencji fiskalnej, urząd skarbowy może nałożyć na niego dodatkowe obciążenia podatkowe.
Najczęstsze triki stosowane przez sprzedawców
Nieuczciwi sprzedawcy stosują różne metody, by uniknąć płacenia podatków lub oszukać klientów. Oto kilka najczęstszych praktyk:
- Brak wydawania paragonu – klient płaci, ale transakcja nie jest rejestrowana w kasie fiskalnej,
- Zaniżanie wartości sprzedaży – paragon jest wystawiany na niższą kwotę niż rzeczywista cena zakupu,
- Podmiana paragonów – sprzedawca wydaje dokument z innej kasy, aby ominąć ewidencję obrotu,
- Fałszywe paragony – wydrukowane na prywatnych drukarkach zamiast z legalnej kasy fiskalnej.
Jak sprawdzić, czy paragon jest poprawny?
Aby uniknąć problemów, warto każdorazowo sprawdzić paragon pod kątem kilku kluczowych elementów:
✔ Dane sprzedawcy – nazwa firmy i NIP powinny być wyraźnie widoczne,
✔ Data i godzina transakcji – upewnij się, że paragon został wystawiony w momencie zakupu,
✔ Kwota brutto i wartość podatku VAT – kwoty powinny zgadzać się z rachunkiem,
✔ Numer unikalny kasy fiskalnej – każdy paragon powinien mieć indywidualny numer.
Warto również pamiętać, że zgodnie z przepisami klienci mają prawo zażądać paragonu fiskalnego przy każdej transakcji, a sprzedawca ma obowiązek go wystawić.
Co zrobić, jeśli otrzymałeś podejrzany paragon?
Jeśli masz wątpliwości co do poprawności paragonu, możesz:
- Zgłosić to do KAS – fiskus prowadzi specjalne kanały zgłoszeniowe do identyfikowania nieuczciwych sprzedawców,
- Poprosić o fakturę VAT – jeśli jesteś przedsiębiorcą, sprawdź, czy możesz otrzymać fakturę,
- Dokonać ponownej płatności i żądać prawidłowego paragonu – w razie odmowy sprzedawcy możesz poinformować go o możliwości kontroli skarbówki.
Paragony elektroniczne – nowa era kontroli fiskalnej
W Polsce coraz popularniejsze stają się paragony elektroniczne, które eliminują ryzyko błędów i oszustw związanych z tradycyjnymi wydrukami. Nowoczesne systemy fiskalne pozwalają na otrzymywanie paragonów na e-mail lub w aplikacji mobilnej, co ułatwia archiwizację dokumentów i zmniejsza ryzyko ich zgubienia.
Wprowadzenie obowiązkowych e-paragonów mogłoby znacznie ograniczyć oszustwa podatkowe i poprawić transparentność transakcji. Niektóre kraje UE, jak np. Włochy czy Hiszpania, już wprowadziły takie rozwiązania, a Polska może pójść w ich ślady.
Nieprawidłowy paragon może oznaczać oszustwo podatkowe lub brak możliwości reklamacji.
Skarbówka nasila kontrole, by wyłapywać nieuczciwe praktyki sprzedawców.
Klienci powinni sprawdzać, czy paragon zawiera pełne dane, NIP oraz kwotę VAT.
Paragony elektroniczne mogą w przyszłości zastąpić tradycyjne druki, eliminując oszustwa.
W razie wątpliwości warto zgłosić sprawę do urzędu skarbowego, by uniknąć konsekwencji.
W obliczu rosnących kontroli i zmieniających się przepisów, dokładne sprawdzanie paragonów to nie tylko kwestia formalności, ale także zabezpieczenie swoich praw jako konsumenta.