Koszty, które szokują. Czy morska energetyka wiatrowa to pułapka inwestycyjna?

Budowa morskich farm wiatrowych na Bałtyku miała być fundamentem zielonej transformacji energetycznej w Polsce. Tymczasem dane i analizy ekspertów rzucają cień na opłacalność tych inwestycji. Prof. dr hab. inż. Ziemowit Miłosz Malecha z Politechniki Wrocławskiej w rozmowie z nczas.pl nie tylko potwierdza ogromne koszty projektów, ale wskazuje również na ich systemowe i środowiskowe konsekwencje.

POLECAMY: ETS powoduje, że Polska ma najdroższy prąd w Europie

Kosztowna morska iluzja

– Budowa farmy wiatrowej na takim akwenie jak Morze Bałtyckie powinna mieścić się w przedziale od 3,2 do 3,8 miliona dolarów za zainstalowany megawat. A okazuje się, że koszt wynosi 5 milionów dolarów – mówi prof. Malecha.

Z analiz wynika, że łączny koszt budowy farm o mocy 18 GW może sięgnąć nawet 360 miliardów złotych. To kwota, która według profesora zbliża się, a nawet przewyższa inwestycje w energetykę jądrową. Co więcej, w sytuacji, gdy farmy pracują z pełną mocą, a zapotrzebowanie na energię spada, system zmuszony jest do ich wyłączania lub „sprzedawania” energii po ujemnych cenach. To oznacza, że konsumenci płacą nie tylko za produkcję, ale i za brak jej odbioru.

POLECAMY: „To byłoby wystąpienie z UE”. Hennig-Kolska reaguje na propozycję Hołownia w zakresie wypowiedzenia ETS2

Wysokie koszty systemowe

– Większość kosztów związanych z obsługą niestabilnych źródeł energii spada na innych uczestników rynku, a nie na samych producentów – zauważa ekspert.

POLECAMY: Czy OZE jest naprawdę tańsze? Wykres resortu klimatu wygląda na zmanipulowany

Pomimo nadziei na spadek kosztów dzięki efektowi skali, dane z Wielkiej Brytanii, przytoczone przez prof. Gordona Hughesa z Uniwersytetu w Edynburgu, pokazują, że te koszty wcale nie maleją. Wręcz przeciwnie – rosną. Ma to związek ze zwiększonym zapotrzebowaniem na minerały wykorzystywane w budowie turbin, takie jak miedź, kobalt czy metale ziem rzadkich.

ETS jako katalizator kosztów

Zdaniem profesora Malechy, gdyby zlikwidować system handlu emisjami (ETS), produkcja energii z węgla byłaby znacznie tańsza niż z morskich farm wiatrowych – 250–350 zł/MWh przy węglu, wobec co najmniej 600 zł/MWh przy farmach na morzu.

POLECAMY: Profesor elektroenergetyki: Hennig-Kloska rozpowszechnia w Sejmie dezinformacje

– ETS to wehikuł, który ma mydlić oczy i pokazywać, że coś, co jest tanie, jest drogie, a coś, co jest drogie, jest tanie – komentuje ekspert.

Biomasa jako alternatywa?

W opinii prof. Malechy, dużo bardziej efektywną i zeroemisyjną alternatywą mogłaby być biomasa. Blok energetyczny o mocy 700 MW (3,5 razy większy niż ten w Połańcu) mógłby zastąpić morską farmę wiatrową o mocy 1,5 GW – bez konieczności rozbudowy kosztownej infrastruktury przesyłowej.

– Biomasa daje niezależność energetyczną, bo sami ją możemy uprawiać lub produkować z odpadów i daje nam źródło wytwórcze, które jest stabilne – podkreśla.

Marginalizacja polskiego przemysłu

Wielu ekspertów zauważa również, że realizacja projektów morskich farm wiatrowych zdominowana jest przez zagraniczne firmy, podczas gdy polskie – jak Rafako – upadają.

– Rafako powinno być spółką strategiczną. To perła w koronie polskiego przemysłu, a nie TVN czy Polsat – mówi z przekąsem profesor.

Wpływ na środowisko: niedoszacowany i nieprzewidywalny

Zarówno lądowe, jak i morskie farmy wiatrowe mają istotny wpływ na środowisko. Przykładowo, farma Baltica 2 zajmie aż 200 km². Za turbinami wiatrowymi zmniejsza się prędkość wiatru, co wpływa m.in. na zmniejszenie parowania gleby i wzrost lokalnych temperatur. Co więcej, łopaty wiatraków poruszające się z prędkością ponad 300 km/h mogą zabijać ogromne ilości owadów.

W przypadku farm morskich pojawiają się także doniesienia o negatywnym wpływie na ekosystemy morskie, w tym populacje wielorybów.

Czy to się opłaca? Ograniczona redukcja emisji i ukryte koszty

– Nie jest prawdą, że im więcej OZE, tym proporcjonalnie mniej będzie spalanego węgla – zauważa Malecha. Jego zdaniem, optymalny udział niestabilnych źródeł energii powinien wynosić maksymalnie 25–35% rocznej produkcji energii elektrycznej. Powyżej tej granicy korzyści z ich wykorzystania są znikome, a koszty ogromne.

Planowane farmy wiatrowe w polskiej części Bałtyku (do 18 GW):

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych inwestorów

Podsumowanie: Zielona transformacja czy kosztowna utopia?

Morska energetyka wiatrowa w Polsce jawi się jako projekt pełen nadziei, ale i sprzeczności. Wysokie koszty inwestycyjne, problemy z integracją z systemem energetycznym, niska efektywność i negatywne oddziaływanie na środowisko każą postawić pytanie: czy to najlepszy kierunek dla polskiej energetyki?

W obliczu tych wyzwań, głos takich ekspertów jak prof. Malecha staje się szczególnie ważny – przypominając, że energetyka to nie tylko technologia, ale też ekonomia, polityka i odpowiedzialność za przyszłe pokolenia.

• 
  Burzliwe obrady Rady Miasta w Piotrkowie Trybunalskim. Mieszkańcy protestowali przeciwko budowie CIC26 kwietnia 2025
  Finanse miasta, sprzedaż nieruchomości oraz integracja cudzoziemców – to kluczowe tematy, które wstrząsnęły środową sesją Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Obrady były wielokrotnie przerywane przez protestujących mieszkańców,
• 
  Masz w domu klimatyzację? Możesz odzyskać pieniądze tylko do 30 kwietnia25 kwietnia 2025
  Zbliżający się termin rozliczeń podatkowych to nie tylko czas obowiązków, ale również ostatnia szansa na skorzystanie z ulg, które mogą znacząco zmniejszyć należny podatek. Osoby z
• 
  „Stalinowskie metody”. Piotr Woźniak wyrzucony z Lewicy za poparcie obniżki składek zdrowotnych25 kwietnia 2025
  Piotr Woźniak, dotychczasowy senator Lewicy, został usunięty z klubu parlamentarnego tej partii. Decyzja zapadła po tym, jak polityk poparł ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Sprawa