Rewolucja w prawie cywilnym! Sąd z urzędu przeliczy umowę zlecenia na umowę o pracę

Nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego (KPC) stanowi jedno z najbardziej rewolucyjnych wydarzeń w polskim prawie ostatnich lat. Nowe przepisy, wynikające z ewolucji prawa unijnego, mogą drastycznie zmienić funkcjonowanie rynku pracy, zwłaszcza w sektorze B2B. Zmiany te nakładają na kraje Unii Europejskiej obowiązek priorytetowego traktowania umów o pracę, co zmusi wiele przedsiębiorstw do przekształcenia istniejących umów cywilnoprawnych w umowy o pracę. W tym kontekście szczególną rolę odegrają sądy pracy, które zyskają nowe kompetencje.

Nowe Kompetencje Sądów Pracy

Sądy pracy będą miały szerokie uprawnienia do rozstrzygania sporów dotyczących charakteru umów oraz przysługujących pracownikom świadczeń. Nowe przepisy umożliwią im:

1. Przyznawanie urlopów pracownikom, którzy wcześniej byli zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych.
2. Weryfikację wysokości składek na ZUS.
3. Wypłatę zaległych premii i nagród, z możliwością przeliczenia świadczeń za trzy lata wstecz (chyba że nowe przepisy wprowadzą odmienne zasady przejściowe).

Ustalanie Charakteru Umowy

Zgodnie z art. 189 KPC, „Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.” Oznacza to, że osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej może domagać się przed sądem uznania, że w rzeczywistości była pracownikiem. Przykładem może być informatyk, który posiada jednoosobową działalność gospodarczą, ale jego jedynym klientem jest korporacja X. W takiej sytuacji, sąd może uznać, że informatyk jest pracownikiem, a nie wykonawcą zlecenia.

Przykład

Informatyk prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, którego jedynym klientem jest korporacja X, decyduje się na skierowanie pozwu do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy. Pomimo wyższych obciążeń podatkowych, informatyk wygrywa sprawę. W wyniku wyroku sąd może potwierdzić, że zleceniobiorca był pracownikiem i przeliczyć jego wynagrodzenie oraz składki na ZUS.

Nowe Możliwości

Po wejściu w życie nowelizacji KPC, sądy będą mogły kompleksowo rozstrzygać o wszystkich konsekwencjach związanych z przekształceniem umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę. Oznacza to, że sądy będą mogły:

1. Ustalić prawo do urlopu oraz jego wymiar.
2. Przeliczyć wynagrodzenie brutto i netto.
3. Określić wysokość składek na ZUS.

Przykład

Wynagrodzenie informatyka zatrudnionego na podstawie umowy B2B wynosi 12 000 zł netto miesięcznie. Pracodawca jednak regularnie obciąża go karami umownymi za opóźnienia, co obniża wynagrodzenie o 2 000 zł miesięcznie. Sąd, uznając, że taka praktyka jest niedopuszczalna w przypadku pracownika, może zdecydować o wypłacie zaległego wynagrodzenia w pełnej wysokości, bez uwzględnienia kar umownych.

Wnioski

Planowana nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego oznacza ogromne zmiany dla rynku pracy w Polsce. Sądy pracy będą miały nowe uprawnienia do przekształcania umów cywilnoprawnych w umowy o pracę oraz ustalania przysługujących pracownikom świadczeń. Dla wielu firm działających w modelu B2B oznacza to konieczność dostosowania się do nowych przepisów i zapewnienia pracownikom odpowiednich warunków zatrudnienia. Nowe przepisy mają wejść w życie najprawdopodobniej w 2027 roku, co daje czas na przygotowanie się do nadchodzących zmian.

Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!

Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.