Kiedy odprowadzenie ścieków do rzeki jest legalne?

Katastrofa ekologiczna, jaka w ostatnim czasie wystąpiła na rzece Odrze, spowodowała wielkie poruszenie Polaków. Wile osób z uwagi na informacje podawane przez różne media w zakresie rzutu zanieczyszczeń przez przemysł bezpośrednio do rzeki zastanawia się, czy takie działanie przemysłu jest zgodne z prawem. W niniejszej publikacji postaramy się państwu wyjaśnić kiedy prawo dodusza bezpośredni zrzut ścisków do rzeki.

Ścieki co do zasady nie mogą być wprowadzane do rzek. Wyjątek od tej reguły dopuszczalny jest tylko po spełnieniu wygórowanych norm środowiskowych.

Każda rzeka stanowi specyficzne środowisko naturalne, którego funkcjonowanie może zostać poważnie zaburzone – a nawet zniszczone – przede wszystkim poprzez wprowadzenie do niego substancji chemicznych. W związku z tym, ścieki nie mogą być zrzucane do rzek – chyba, że zostaną odpowiednio oczyszczone, a odpowiedzialny za ich prawidłowe zagospodarowanie dopełni stosownych formalności. Kiedy więc odprowadzanie ścieków do rzeki jest legalne?

Wyjątek od zakazu wprowadzania ścieków do rzek

Prawo wodne w swoim art. 75 pkt 2e zakazuje wprowadzania ścieków do tzw. cieków naturalnych. Są nimi rzeki, strugi, strumienie i potoki oraz inne wody płynące w sposób ciągły lub okresowy naturalnymi lub uregulowanymi korytami (art. 16 pkt 5 Prawa wodnego). Co prawda od tej reguły istnieją wyjątki, jednak zawsze trzeba pamiętać, że generalnie rzecz ujmując wprowadzanie ścieków do rzek jest zakazane, a każdy wyjątek w tym zakresie należy interpretować ściśle.

Warto pamiętać, że stosownie do art. 35 ust. 3 pkt 5 Prawa wodnego, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi stanowi usługę wodną. Ta zaś do jej świadczenia wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, które – na wniosek zainteresowanego podmiotu – może zostać wydane przez odpowiednie organy Wód Polskich.

Ponadto ścieki wprowadzane do wód zawsze muszą być oczyszczone – w stopniu określonym w przepisach prawa – oraz nie mogą zawierać odpadów; substancji priorytetowych, ani chorobotwórczych drobnoustrojów pochodzących z obiektów, w których leczeni są chorzy na choroby zakaźne. Dodatkowo ścieki nie mogą powodować w wodach, do których są wprowadzane zmian w naturalnej, charakterystycznej dla nich biocenozie, ani w mętności, barwie lub zapachu oraz formowania się osadów lub piany.

Jakość ścieków odprowadzanych do rzeki

Natomiast szczegółowe warunki, jakie trzeba spełnić, aby móc odprowadzać ścieki do rzeki określono w – wydanym na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 99 ust. 1 Prawa wodnego – rozporządzeniu ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych.

Zarówno wówczas, gdy do rzeki mają zostać odprowadzone ścieki bytowe, jak i przemysłowe bądź stanowiące mieszaninę tego rodzaju ścieków (w tym z „dodatkiem” wód opadowych lub roztopowych), muszą spełniać minimalne parametry szczegółowo określone w załącznikach do tego rozporządzenia. W przeciwnym wypadku ich odprowadzenie do rzeki jest niedopuszczalne. Chodzi tu oczywiście o odpowiedni poziom wyszczególnionych przez ustawodawcę substancji zanieczyszczających. 

Zgodnie z par. 8 wskazanego powyżej rozporządzenia, ścieki bytowe i komunalne wprowadzane do wód – a w kategorii tej mieszczą się również cieki wodne – spełniają wymagane warunki, jeżeli:

• liczba pobranych w okresie roku średnich dobowych próbek ścieków, które nie spełniły warunków dotyczących najwyższych dopuszczalnych wartości substancji zanieczyszczających albo minimalnego procentu redukcji substancji zanieczyszczających, określonych wskaźnikami BZT5, ChZT, i zawiesiny ogólnej, nie jest większa od liczby średnich dobowych próbek ścieków bytowych oraz ścieków komunalnych, które mogą nie spełniać wymaganych warunków;
• próbki niespełniające warunków, o których mowa w pkt 1, nie wykazują przekroczeń najwyższych dopuszczalnych wartości substancji zanieczyszczających albo minimalnego procentu redukcji substancji zanieczyszczających większych niż: o 100 proc. dla BZT5 i ChZT oraz o 150 proc. dla zawiesiny ogólnej;
• wartości azotu ogólnego i fosforu ogólnego w średnich rocznych próbkach nie przekraczają najwyższych dopuszczalnych wartości substancji zanieczyszczających albo spełniają minimalny procent redukcji substancji zanieczyszczających.

POLECAMY RÓWNIEŻ PUBLIKACJĘ:

Wyrządzenie szkody w środowisku — jakie obowiązki spoczywają na sprawcy

Niniejszy artykuł stanowi formę porady prawnej pro bono i ma na celu edukację prawną obywateli RP. Artykuł ten nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.

Nasza Kancelaria świadczy usługi prawne w zakresie każdej dziedziny prawnej. Jeśli poszukujecie Państwo prawnika, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią pod nr tel. 579636527, lub poprzez formularz kontaktowy, jaki znajduje się na naszej stronie głównej.

Świadczymy usługi prawne również drogą online. Informujemy, że porady prawne nie są udzielane pro bono.

Opracowano przez: Zespół LEGA ARTIS

Podstawa prawna:

• art. 16 pkt 5, art. 35 ust. 3 pkt 5, art. 75 pkt 2e ustawa z 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 2233 ze zm.)
• par. 8 rozporządzenia ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oraz warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do wód lub do ziemi ścieków, a także przy odprowadzaniu wód opadowych lub roztopowych do wód lub do urządzeń wodnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1311 ze zm.)