Weszły w życie przepisy umożliwiające pracodawcom przeprowadzenie w miejscu pracy kontroli trzeźwości pracowników. „To bardzo ważne regulacje, które powstały w trosce o bezpieczne i odpowiedzialne warunki pracy” – podkreśla szefowa MRiPS Marlena Maląg.
Od 21 lutego 2023 roku, pracodawcy w Polsce zyskali nowe uprawnienia w zakresie kontroli trzeźwości swoich pracowników. Zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy, jeśli przepisy wewnątrzzakładowe przewidują kontrolę trzeźwości, pracodawcy będą mogli przy użyciu alkomatu sprawdzać obecność alkoholu lub innych substancji odurzających u swoich pracowników. Jeśli natomiast nie ma przepisów wewnątrzzakładowych, taką kontrolę będzie mogła przeprowadzać tylko policja.
Nowe przepisy mają na celu poprawić bezpieczeństwo w miejscu pracy i chronić pracowników przed wypadkami spowodowanymi przez osoby znajdujące się pod wpływem alkoholu lub innych substancji odurzających. Jednocześnie jednak budzą kontrowersje ze względu na naruszanie prywatności pracowników i możliwość nadużyć ze strony pracodawców.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, które przygotowało nowelizację, tłumaczy, że kontrola trzeźwości ma charakter prewencyjny i ma na celu zapobieganie niebezpiecznym sytuacjom w miejscu pracy. Szefowa MRiPS, Marlena Maląg, wyjaśniła, że nowe przepisy będą miały zastosowanie także w przypadku podejrzenia zażycia innych substancji odurzających, które działają podobnie jak alkohol.
Wprowadzenie nowych przepisów wywołało mieszane reakcje wśród pracowników i pracodawców. Niektórzy uważają, że kontrola trzeźwości jest potrzebna i pomoże zwiększyć bezpieczeństwo w pracy, inni obawiają się nadużyć i naruszenia prywatności. W każdym razie, zgodnie z nowymi przepisami, pracodawcy będą musieli odpowiednio poinformować swoich pracowników o przeprowadzaniu kontroli oraz przestrzegać innych wymogów prawnych związanych z ochroną prywatności i danych osobowych.
Kiedy pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników?
Nowe prawo umożliwia pracodawcom wprowadzenie kontroli trzeźwości pracowników w celu ochrony życia i zdrowia lub ochrony mienia. Jednocześnie przepisy stanowią, że taka kontrola nie może naruszać godności i innych dóbr osobistych pracowników, a metody jej przeprowadzania muszą być niewymagające badania laboratoryjnego. Do przeprowadzenia takiej kontroli pracodawca musi wykorzystać urządzenie, które posiada ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
Ustalenie, kiedy i jak często kontrola trzeźwości będzie przeprowadzana, a także jakie urządzenie będzie stosowane, należy do pracodawcy, ale powinno być ustalone w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub obwieszczeniu, jeśli pracodawca nie jest związany układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Pracodawca powinien poinformować pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości nie później niż na 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania. Dzięki takiemu postępowaniu pracodawca może działać w sposób legalny, jednocześnie szanując godność pracowników i zapewniając bezpieczeństwo pracy.
Co jeszcze zakładaja przepisy?
Pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w jego organizmie wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy.
Na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy, badanie stanu trzeźwości może przeprowadzić uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Przeprowadza on badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego albo zleca przeprowadzenie badania krwi.
W przypadku, gdy wynik badania nie wskazuje na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości pracownika, okres niedopuszczenia pracownika do pracy jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Analogiczne regulacje wprowadzono w przypadku kontroli pracowników na obecność środków działających podobnie do alkoholu.
