Urlop na żądanie, wprowadzony w polskim prawie pracy w 2003 roku, to specyficzny rodzaj urlopu, który nie wymaga uzgodnienia z pracodawcą. Przez ostatnie 20 lat narosło wiele mitów wokół tego tematu. Czy pracodawca ma prawo odmówić udzielenia tego rodzaju urlopu? Jak i kiedy zgłosić potrzebę skorzystania z urlopu na żądanie? Czy dostępny limit urlopowy można wykorzystać w jednym okresie? Poniżej znajdują się wyjaśnienia.
Zgodnie z Kodeksem pracy, prawo do urlopu na żądanie przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, który nabył prawo do urlopu wypoczynkowego.
Ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi?
Pracownik, który rozpoczyna swoją pierwszą umowę o pracę, zdobywa prawo do urlopu wypoczynkowego wraz z upływem każdego miesiąca – za każdy miesiąc pracy otrzymuje 1/12 wymiaru urlopu, który przysługiwałby mu za pełny rok. W ciągu roku pracownik ma prawo do 4 dni urlopu na żądanie. Może on zostać wykorzystany jako 4 kolejne dni lub w różnych odstępach czasowych.
WAŻNE! 4 dni urlopu na żądanie są wliczane do ogólnego wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Na przykład, jeśli pracownik ma do wykorzystania 26 dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku, to 4 dni urlopu na żądanie są już uwzględnione w tych 26 dniach. Nie są to dodatkowe 4 dni urlopu. Jeśli pracownik wykorzysta 4 dni urlopu na żądanie, pozostanie mu 22 dni urlopu wypoczynkowego.
Wynagrodzenie za czas urlopu na żądanie
Urlop na żądanie jest traktowany jak urlop wypoczynkowy pod względem wynagrodzenia. Pracownikowi przysługuje 100% wynagrodzenia za okres korzystania z urlopu na żądanie, tak samo jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że pracownik otrzymuje pełne wynagrodzenie za dni, w których korzysta z urlopu na żądanie.
Kiedy i w jaki sposób należy zgłosić pracodawcy urlop na żądanie?
Zgłoszenie chęci skorzystania z urlopu na żądanie powinno nastąpić najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia, przed rozpoczęciem pracy, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Kodeks pracy nie określa jednak konkretnego sposobu zgłaszania takiego urlopu pracodawcy. Można to zrobić telefonicznie, drogą mailową, poprzez wysłanie wiadomości SMS lub innym dostępnym środkiem komunikacji. Pracownik ma pewną elastyczność w wyborze sposobu zgłoszenia urlopu na żądanie, o ile zostanie ono zadeklarowane przed rozpoczęciem pracy w danym dniu.
Czy można wziąć urlop na żądanie w trakcie pracy?
Zgodnie z Kodeksem pracy urlop na żądanie powinno się zgłosić przed rozpoczęciem dnia pracy. Jednak wiele firm posiada swoje własne procedury i regulaminy pracy, które mogą określać konkretne wymogi dotyczące zgłaszania urlopu na żądanie. Mogą istnieć zasady dotyczące formy zgłoszenia, takie jak wypełnienie odpowiedniego formularza, zgłoszenie ustnie lub pisemnie do określonego czasu, na przykład do godziny rozpoczęcia pracy.
Dlatego ważne jest, aby podczas procesu onboardingu w nowej firmie zapoznać się z jej regulaminem pracy i procedurami dotyczącymi urlopu na żądanie.
Czy trzeba zgłaszać powód wzięcia urlopu na żądanie?
Kodeks pracy nie nakłada na pracownika obowiązku tłumaczenia się z powodów brania urlopu na żądanie. Pracownik nie jest zobowiązany do udzielania informacji dotyczących przyczyn, dla których chce skorzystać z tego rodzaju urlopu. Zgodnie z przepisami, pracodawca nie ma również uprawnienia do pytania o powody takiego urlopu. Oznacza to, że pracownik może skorzystać z urlopu na żądanie bez konieczności uzasadniania swojej decyzji przed pracodawcą.
Czy można wziąć cztery dni urlopu na żądanie pod rząd?
Przepisy Kodeksu pracy nie określają maksymalnego okresu trwania urlopu na żądanie. Zgodnie z przepisami, pracownikowi przysługuje prawo do 4 dni urlopu na żądanie w ciągu roku kalendarzowego. Pracownik ma możliwość ubiegania się o udzielenie pojedynczych dni urlopu na żądanie lub też skorzystania z pełnego czterodniowego okresu jednorazowo.
Pracodawca odmawia urlopu na żądanie. Co na to Kodeks pracy?
Zgodnie z art. 1672 Kodeksu pracy, niewłaściwe udzielenie urlopu przez pracodawcę może skutkować karą grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. Jest to przepis dotyczący ogólnego wymiaru urlopu pracowniczego, a nie bezpośrednio urlopu na żądanie.
W przypadku urlopu na żądanie, zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 16 września 2008 r., pracownik nie może rozpocząć urlopu na żądanie, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody. Pracodawca ma prawo udzielić lub odmówić udzielenia takiego urlopu.
Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie w szczególnych przypadkach, jeśli istnieje konieczność obecności pracownika w zakładzie. Udzielenie urlopu na żądanie nie powinno naruszać potrzeb pracodawcy. Istnieją okoliczności, które mogą usprawiedliwiać odmowę udzielenia urlopu na żądanie.
Nie można także wykorzystywać urlopu na żądanie do tego, by mieć wolne w dniu, w którym pracodawca nie udzielił urlopu w normalnym trybie. Podczas urlopu na żądanie nie można także np. prowadzić strajku.
Urlop na żądanie a świadectwo pracy
Informacja dotycząca wykorzystanych dni urlopu na żądanie może być umieszczana na świadectwie pracy. Jest to istotne dla działu kadr w celu śledzenia i uwzględniania wykorzystanych dni tego rodzaju urlopu przez pracownika.
Przy zmianie miejsca zatrudnienia w trakcie roku kalendarzowego, informacja o wykorzystanych dniach urlopu na żądanie może mieć znaczenie. Jeśli pracownik wykorzystał już pewną liczbę dni urlopu na żądanie u poprzedniego pracodawcy, to nowy pracodawca może uwzględnić tę informację i umożliwić mu wykorzystanie pozostałej ilości dni w nowym miejscu pracy.
Przykładowo, jeśli pracownik wykorzystał 2 dni urlopu na żądanie u poprzedniego pracodawcy i zmienia pracę w lipcu, to nowy pracodawca może uwzględnić ten fakt i od sierpnia do końca roku dać mu możliwość wykorzystania pozostałych dwóch dni urlopu na żądanie.
Urlop na żądanie. Kontrowersje
Gdy rozważasz wzięcie urlopu na żądanie, ważne jest uwzględnienie stosunków z pracodawcą i jego punktu widzenia. Zgłoszenie takiego wolnego w ostatniej chwili może nie być postrzegane pozytywnie, szczególnie jeśli jesteśmy nowo zatrudnionymi pracownikami.
Choć pracownik ma prawo do urlopu na żądanie, należy pamiętać, że istnieje obowiązek zgłoszenia potrzeby wolnego i uzyskania zgody pracodawcy. Jeśli pracodawca nie wyrazi zgody na udzielenie urlopu na żądanie, a sami postanowimy nie przyjść do pracy, możemy naruszyć podstawowe obowiązki wynikające z Kodeksu pracy, takie jak obowiązek usprawiedliwienia nieobecności.
Dlatego zawsze warto komunikować się z pracodawcą i zgłosić potrzebę urlopu na żądanie z odpowiednim wyprzedzeniem. Jeśli mamy szczególne powody lub istnieją okoliczności, które wymagają wzięcia takiego urlopu w krótkim terminie, warto przedstawić pracodawcy uzasadnienie i prosić o zrozumienie.
Zrozumienie i szacunek dla potrzeb obu stron mogą pomóc w utrzymaniu pozytywnych relacji z pracodawcą, jednocześnie korzystając z prawa do urlopu na żądanie.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
