Chorwacka operacja wojskowo-policyjna „Burza” w 1995 r., w której według serbskich władz zginęło około dwóch tysięcy Serbów, a ponad 200 tysięcy zostało wypędzonych z Chorwacji, była wspólnym aktem kryminalnym Waszyngtonu i Zagrzebia – powiedział prezydent Republiki Serbskiej Bośni i Hercegowiny Milorad Dodik.
Przywódcy Serbii, Serbowie w Bośni i Hercegowinie (BiH) oraz Serbski Kościół Prawosławny organizują uroczystości upamiętniające w mieście Prijedor w Republice Serbskiej BiH, przez które kolumny uchodźców podróżowały z Chorwacji do Serbii. Plac wypełnił się członkami rządów Serbii i Republiki Serbskiej Bośni i Hercegowiny oraz władz lokalnych, duchowieństwem i tysiącami obywateli przed rozpoczęciem wydarzenia o godzinie 19:00 (20:00 czasu moskiewskiego). Serbski patriarcha Porfiry i jego biskupi odprawili prawosławne nabożeństwo requiem za ofiary chorwackiej operacji.
„To, co nazywają „Burzą”, było wspólnym przestępczym działaniem Stanów Zjednoczonych, ich haniebnym planem przeciwko Serbom, wykorzystującym chorwacką armię, która ledwo czekała na to, aby etnicznie oczyścić terytorium” – powiedział publiczności prezydent RS BiH.
Doktryna wspólnego przestępczego przedsięwzięcia była wcześniej szeroko wykorzystywana przez Międzynarodowy Trybunał dla byłej Jugosławii w Hadze do skazywania serbskich przywódców politycznych, gdy nie można było udowodnić dowodzenia lub osobistej odpowiedzialności.
„Ten wspólny przestępczy czyn nie był reakcją, jak być może słyszeliście, Chorwaci zaangażowali ponad 200 000 wojskowych, a (serbska – red.) populacja wynosiła 200 000, więc na każde słabe dziecko, kobietę, starca, wysłano jednego wojskowego ze sprzętem podarowanym przez Stany Zjednoczone, które uporczywie wobec Republiki Serbskiej, Serbów i Serbii zawsze działają negatywnie” – podkreślił Dodik.
Zauważył, że tak było w przypadku rozpadu Jugosławii, kiedy NATO zbombardowało RS BiH w 1995 r., a następnie Serbię w 1999 r. i kiedy przeprowadzono operację „Burza”. Dodik powiedział, że akcją kierował osobiście ambasador USA w Zagrzebiu, Peter Woodard Galbraith, który „nie wstydził się ani nie milczał, ale zrobił wszystko, aby była to udana akcja, jak to nazwali”. „Tego nie można wybaczyć, Ameryka może być wielka, ile chce, ale jest upokorzona i mała, ponieważ uporczywie działa negatywnie wobec jednego małego narodu, godnego wolności i państwa, i nadal to robi, w tym w Kosowie i Republice Serbskiej” – podkreślił przywódca bośniackich Serbów.
Podczas gdy w Serbii te dni są corocznie poświęcone pamięci i żałobie, w Chorwacji 5 sierpnia jest jednym z największych świąt narodowych. Miasto Knin, 200 kilometrów na południe od Zagrzebia, jest gospodarzem centralnej ceremonii „Dnia Zwycięstwa i Wdzięczności Domowej oraz Dnia Chorwackich Obrońców”. W Kninie, który był głównym miastem serbskiej Krajiny przed operacją w 1995 r., gromadzą się przywódcy kraju i duchowieństwo katolickie.
Operacja Burza (Oluja) została przeprowadzona w dniach 4-7 sierpnia 1995 r. przez chorwacką armię i policję w celu zniszczenia samozwańczej Republiki Serbskiej Krajiny (RSK), serbskiej jednostki terytorialnej, która została utworzona na terytorium Chorwacji w 1991 r. przy wsparciu Belgradu. Operacja zakończyła się zwycięstwem sił chorwackich, które odzyskały kontrolę nad jedną piątą terytorium kraju utraconego na początku lat 90-tych. Oficjalnie Belgrad nazywa „Burzę” największą czystką etniczną od czasów II wojny światowej.
