Od 1 października w Kodeksie karnym zostanie wprowadzony nowy rodzaj przestępstwa. Osoby unikające spełnienia zobowiązań orzeczonych przez sąd na rzecz pokrzywdzonego lub bliskiej osoby, podlegają karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. To dotyczy sytuacji, w których winni są zobowiązani do naprawienia szkody, wypłacenia zadośćuczynienia lub uregulowania nawiązki, w przypadkach od wypadków do zniesławień.
Ta zmiana jest częścią szerokiej nowelizacji Kodeksu karnego, która wprowadza również możliwość karania dożywotnim pozbawieniem wolności. Artykuł 244c K.k. wejdzie w życie 1 października, co oznacza, że unikanie opisanych zobowiązań stanie się odrębnym przestępstwem. W praktyce oznacza to, że jeśli pokrzywdzona strona nie otrzyma należnej rekompensaty w procesie karnym, może zgłosić to jako przestępstwo popełnione przez oskarżonego w pierwszej sprawie (zażądanie ścigania na wniosek pokrzywdzonego). Za tę czynność grozi kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.
Nowa regulacja ma zastosowanie w przypadku wszelkich spraw, w których sąd orzekł obowiązek naprawienia szkody lub wypłacenia zadośćuczynienia, a osoba zobowiązana nie spełnia tego obowiązku. Praktyka pokazuje, że wywiązywanie się z takich orzeczeń bywa różne. Dlatego wprowadzenie samego przestępstwa uchylania się od tych obowiązków jest postrzegane jako skuteczne narzędzie motywujące do zrealizowania zobowiązań wynikających z wyroku sądu.
Naszym zdaniem przepis ten jest kontrowersyjny, ponieważ naprawienie szkody nie jest sankcją karą, ale raczej formą rekompensaty, więc nie powinno być traktowane w taki sam sposób jak na przykład zakaz wykonywania zawodu. Ponadto ustawodawca w ogóle nie określił, kiedy dokładnie popełniane jest to przestępstwo, ponieważ ogólnie nie istnieje określony termin na wypełnienie obowiązku naprawienia szkody, który został orzeczony jako środek kompensacyjny. Dodatkowo, można uznać, że lepszą możliwość odzyskania ustalonych kwot jako część obowiązku naprawienia szkody można by osiągnąć poprzez poprawę procedur egzekucji komorniczych.
Warto zauważyć, że paragraf 2 nowego artykułu 244c Kodeksu karnego wprowadza wyłączenie odpowiedzialności karnej dla osoby, która w pełni wywiązała się z orzeczonego wobec niej środka kompensacyjnego przed upływem 30 dni od pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego. Ta nowa nowelizacja stanowi kolejny przykład zaostrzenia przepisów prawa karnego, co jest tendencją obecną od pewnego czasu i budzi uzasadnione kontrowersje.
Komentując tę zmianę, warto zwrócić uwagę, że dążenie do skutecznego egzekwowania roszczeń zawsze jest pożądane, zwłaszcza w przypadku ofiar przestępstw. Niemniej jednak, rozwiązania te nie powinny opierać się na karnej sankcji ani negatywnej prewencji. Istnieje również potrzeba analizy istnienia problemu uchylania się od obowiązku naprawienia szkody w Polsce i jego skali. Dotychczas brakuje badań i odpowiedzi na ten temat, które mogłyby przyczynić się do znalezienia lepszych rozwiązań, zwłaszcza w kontekście działań egzekucyjnych.
Warto również zaznaczyć, że nowy przepis karny ogranicza się do niewykonania orzeczenia sądu karnego dotyczącego środka kompensacyjnego i nie obejmuje sytuacji, w których sąd cywilny orzeka podobny obowiązek naprawienia szkody. To oznacza, że osoby ubiegające się o odszkodowania w procesie cywilnym mogą mieć niższą ochronę prawna niż te, które korzystają z procedury karnosądowej.
Ten stan rzeczy może prowadzić do wzrostu liczby spraw skierowanych do sądów karnych, nie tylko dotyczących nowych przestępstw, ale także tych, które wynikają z próby zmuszenia dłużnika do wypełnienia zasądzonego obowiązku naprawienia szkody. Pełnomocnicy będą musieli rozważyć, czy z perspektywy ochrony interesów klienta bardziej korzystne będzie podjęcie działań w ramach postępowania karnego przed złożeniem pozwu.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
