W niniejszej publikacji rodzice dzieci chodzących do szkoły oraz starci uczniowie znajdą odpowiedzi na pytania dotyczące praw uczniów związanych z przetwarzaniem ich danych osobowych przez szkoły, oraz informacje na temat wymaganej zgody rodziców. RODO stanowi ochronę danych osobowych uczniów przekazywanych nauczycielom i wychowawcom.
Szkoła jako administrator danych
Administrator danych osobowych, czyli podmiot odpowiedzialny za cele przetwarzania danych i zapewnienie ich prawidłowego traktowania, to szkoła. Dyrektor szkoły pełni rolę reprezentanta, odpowiadając za przestrzeganie obowiązków związanych z ochroną danych osobowych oraz ponosząc odpowiedzialność w przypadku nieprawidłowości.
UWAGA!
W kwestiach związanych z ochroną danych osobowych, można także skonsultować się z inspektorem ochrony danych, którego obecność w publicznych placówkach oświatowych jest obowiązkowa.
Dane kontaktowe inspektora ochrony danych oraz inne podstawowe informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych powinny być przekazywane opiekunom prawnym kandydatów do szkoły oraz pełnoletnim kandydatom w trakcie procesu rekrutacji. Klauzula informacyjna może być dołączona do formularza wniosku o przyjęcie do placówki, a także udostępniona na stronie internetowej szkoły lub umieszczona w widocznym miejscu. Przetwarzanie danych uczniów w szkołach zazwyczaj wiąże się bezpośrednio z realizacją zadań wynikających z przepisów oświatowych, takich jak prowadzenie dzienników, arkuszy ocen, wydawanie świadectw, legitymacji czy przeprowadzanie egzaminów.
Przepisy regulujące funkcjonowanie oświaty i osiąganie celów związanych z nauką i wychowaniem uczniów stanowią także podstawę przetwarzania danych uczniów w kontekście udzielanej im pomocy psychologiczno-pedagogicznej, konkursów i uroczystości organizowanych przez szkołę. W tych przypadkach zgoda rodzica lub pełnoletniego ucznia na korzystanie z jego danych osobowych nie jest wymagana. Jednakże, jeśli opiekunowie uważają, że sposób przetwarzania danych ucznia narusza jego dobro, mają prawo zgłosić sprzeciw. Publikacja zdjęć klasowych, z wycieczek szkolnych, konkursów i nagrania różnych wydarzeń związanych z życiem szkoły często trafiają na stronę internetową placówki lub jej profile w mediach społecznościowych.
Aby publikacje dotyczące wizerunku i innych danych osobowych uczniów były zgodne z prawem, konieczne jest uzyskanie zgody opiekuna prawnego ucznia lub samego ucznia, jeśli jest pełnoletni. Zgoda powinna być wyrażona dobrowolnie i odnosić się do konkretnego sposobu wykorzystania danych. Udzielona zgoda może zostać wycofana w dowolnym momencie, a jej wycofanie wiąże się z obowiązkiem usunięcia przez szkołę opublikowanych materiałów. Oprócz zgody na przetwarzanie danych, szkoła powinna uzyskać zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku ucznia, zgodnie z przepisami prawa autorskiego.
UWAGA!
Obowiązek uzyskania zgody na publikację wizerunku uczniów, ich osiągnięć i prac artystycznych nie dotyczy zamieszczania tych materiałów na tablicach szkolnych.
Monitoring w szkole
Monitoring to poważne naruszenie prywatności osób, których zachowanie i wizerunek są rejestrowane, dlatego decyzja o jego stosowaniu w szkole budzi duże emocje zarówno u uczniów, jak i kadry nauczycielskiej. Monitoring w szkole jest dozwolony, jeśli służy wyłącznie zapewnieniu bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub ochronie mienia placówki, i jest niezbędny do realizacji tych celów. Oznacza to, że tradycyjne środki nadzoru nie są wystarczające.
Wprowadzenie monitoringu w szkole wymaga zgody organu prowadzącego szkołę oraz konsultacji z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim. Zasady monitoringu określa zarządzenie dyrektora, które powinno być ogłoszone na dwa tygodnie przed uruchomieniem kamer. Obszar objęty monitoringiem powinien być odpowiednio oznaczony, przy czym nagrywanie w salach lekcyjnych, szatniach, przebieralniach, toaletach, gabinetach pielęgniarki i pedagoga szkolnego jest dozwolone tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach. W takich sytuacjach konieczne jest zastosowanie technik uniemożliwiających rozpoznanie konkretnych osób, w celu ochrony ich prywatności.
UWAGA!
Zarejestrowane dane mogą być przechowywane nie dłużej niż trzy miesiące od dnia nagrania i mogą być używane wyłącznie w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób i mienia na terenie szkoły.
Komu można udostępnić dane
Informacje dotyczące ucznia mogą być udostępniane wyłącznie jego rodzicom lub opiekunom prawnym. Aby inny członek rodziny mógł uzyskać dostęp do danych ucznia, konieczne jest udzielenie odrębnego upoważnienia. Dotyczy to zarówno informacji o wynikach w nauce, przekazywanych podczas wywiadówek, jak i danych o stanie zdrowia ucznia w nagłych sytuacjach. W sytuacjach wymagających natychmiastowej interwencji szkoła może skontaktować się z opiekunami ucznia telefonicznie. Przed udzieleniem informacji przez telefon, nauczyciel powinien sprawdzić, czy rozmówcą jest upoważniona osoba.
Ochrona danych wrażliwych
Nauczyciele i wychowawcy mają dostęp do wielu informacji z prywatnego życia ucznia i jego opiekunów, w tym danych podlegających szczególnej ochronie, takich jak zdrowie, orientacja seksualna, poglądy polityczne czy przekonania religijne uczniów.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, zasady dotyczące ochrony danych osobowych nie prowadzą do utrudnień w codziennym funkcjonowaniu placówek, ale chronią prywatność uczniów. Dlatego warto znać prawa uczniów związane z przetwarzaniem ich danych osobowych przez szkołę, aby skutecznie bronić ich prywatności.
