Komisje sejmowe zaaprobowały w pierwszym czytaniu projekt ustawy ratyfikującej protokół do umowy między Polską a Ukrainą, który ma na celu ułatwienie wzajemnego uznawania kar, inne niż pozbawienie wolności, wydanych przez jedno państwo wobec obywateli drugiego.
POLECAMY: Konfiskata pojazdów pijanych kierowców „obowiązująca” w Polsce od 14 marca nie dotyczy Ukraińców
Według uzasadnienia projektu, nasilenie kontaktów polsko-ukraińskich, zwłaszcza po rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku, jest widoczne od lat. W 2020 roku w Polsce skazano nieco ponad 7 tysięcy obywateli Ukrainy, przy czym ich liczba w naszym kraju wynosiła wówczas około 300 tysięcy. Już w kolejnym roku przekazano stronie ukraińskiej prawie 38 tysięcy informacji o skazaniach, a w 2022 roku – prawie 37 tysięcy. Obecnie szacuje się, że liczba Ukraińców w Polsce wynosi około 1,5 miliona.
Większość czynów, za które sądzone są wspomniane osoby, stanowi przestępstwa o mniejszym znaczeniu. Wprowadzenie kary pozbawienia wolności w tych przypadkach byłoby nieproporcjonalnie surowe. W związku z tym konieczne jest stosowanie sankcji takich jak grzywny, ograniczenia wolności, zawieszenie wyroku więziennego oraz inne środki karnoprzestępcze lub przepadku mienia. Ich egzekwowanie jest najbardziej skuteczne w miejscu stałego pobytu skazanego. Obecna umowa między Polską a Ukrainą w kwestiach pomocy prawnej i współpracy prawnej nie obejmuje przekazywania kar innego rodzaju niż pozbawienie wolności (tzw. nieizolacyjnych) do wykonania na terenie drugiego państwa. Skutkuje to faktycznym brakiem odpowiedzialności obywateli Ukrainy, którzy po powrocie do swojego kraju pozostają bezkarni. Dlatego poprzednia administracja negocjowała podpisanie dodatkowego protokołu do umowy, który umożliwia przekazywanie do wykonania na Ukrainie również kar pozbawienia wolności orzeczonych w Polsce (i vice versa). Niemniej jednak, ze względu na to, że umowa ta dotyczy praw i wolności obywatelskich, jej ratyfikacja wymaga zgody parlamentu wyrażonej w formie ustawy.
Podczas pierwszego czytania, na wspólnym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, projekt przedstawiony przez przedstawicieli resortów Sprawiedliwości i MSZ zyskał akceptację posłów. W uzasadnieniu i dyskusji nad nim wskazano też, że proponowany standard współpracy jest tożsamy z tym istniejącym między państwami UE. Jego przyjęcie jest więc uzasadnione w świetle aspiracji Ukrainy do dołączenia do tej organizacji. Jednocześnie ma mieć też pozytywne skutki dla Polski, wzmacniając nasz porządek prawny i społeczne poczucie sprawiedliwości, w które godzi istniejąca obecnie luka w przepisach. Ukraińcy stanowią bowiem największą grupę cudzoziemców w Polsce – a co za tym idzie – także najliczniejszą grupę skazanych cudzoziemców.
