Złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko zmarłemu może spowodować nałożenie na wierzyciela opłaty komorniczej, co potwierdził Sąd Najwyższy zgodnie z najnowszą uchwałą. Opłata ta wynosi 10% egzekwowanego świadczenia, jednakże istnieje wyjątek od reguły, zgodnie z którą koszty egzekucji ponosi dłużnik.
POLECAMY: Sąd Okręgowy nakazuje windykatorom wstrzymać działania w przypadku wątpliwości co do długu
W rozpatrywanej sprawie, na wniosek wierzyciela, komornik poinformował dłużnika o wszczęciu egzekucji, lecz pismo wróciło z adnotacją, że adresat zmarł pięć lat temu. W rezultacie komornik zakończył egzekucję i obciążył wierzyciela kosztami postępowania w wysokości przekraczającej 1000 złotych, na mocy artykułu 30 ustawy o kosztach komorniczych, który przenosi koszty z dłużnika na wierzyciela w przypadku niecelowej egzekucji. W odpowiedzi na skargę wierzyciela w tej sprawie, referendarz Sądu Rejonowego odrzucił skargę, powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego (sygn. akt. III CZP 36/22), która jasno stwierdza, że składanie wniosków egzekucyjnych przeciwko zmarłemu dłużnikowi jest oczywiście bezcelowe.
W przypadku gdy dłużnik nie żyje, kwestią jest, kto poniesie koszty nieudanej egzekucji. Analizując skargę wierzyciela na decyzje referendarza, Sąd Rejonowy w Przasnyszu zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym. Istnieją dwie linie interpretacji w praktyce. Zgodnie z pierwszą, gdy niecelowość wszczęcia egzekucji nie jest jasno określona, to komornik musi sam ocenić, czy postępowanie było celowe. Wierzyciel nie jest zobowiązany do ustalania, czy dłużnik żyje przed wszczęciem egzekucji. Natomiast drugie stanowisko zostało przedstawione w uchwale o sygnaturze III CZP 36/22.
Według Sądu Rejonowego w Przasnyszu należy opowiedzieć się za tym drugim podejściem, jednak nie należy automatycznie zakładać, że wszczęcie egzekucji w każdej sprawie przeciwko zmarłemu dłużnikowi było niecelowe. Należy to rozpatrywać w kontekście konkretnych okoliczności danej sprawy. Jeśli wniosek został złożony krótko po śmierci dłużnika, trudno jest mówić o jednoznacznej niecelowości postępowania, ale jeśli minęło na przykład kilka lat, należy rozważyć obciążenie wierzyciela opłatą.
Sąd Najwyższy poparł to stanowisko w swojej uchwale.
Podstawa prawna: Uchwała SN w sprawie sygnatura akt: III CZP 6/23
