Będzie można uchylić niesłusznie wystawiony mandat, pod warunkiem że dowody za tym przemawiające zostaną ujawnione już po jego przyjęciu – zapowiada Ministerstwo Sprawiedliwości.
POLECAMY: Operator prywatnych parkingów karał kierowców za brak opłaty. Teraz musi oddać im pieniądze
Eksperci od dłuższego czasu podkreślają, że w przypadku, gdy oskarżony o wykroczenie ma wątpliwości co do słuszności kary, powinien odmówić przyjęcia mandatu i zdecydować się na rozstrzygnięcie tej kwestii przez sąd. Doświadczenie sądowe jednoznacznie wskazuje, że na początkowym etapie, czyli w procedurze nakazowej, trudno spodziewać się kompleksowego rozpatrzenia sprawy. Sąd nie przeprowadza wówczas pełnej analizy dowodowej, lecz ogranicza się do rozważenia dostarczonych przez oskarżyciela publicznego dowodów. Jednakże po złożeniu sprzeciwu od wyroku nakazowego sprawa zostaje skierowana na rozprawę. Akceptacja mandatu w praktyce uniemożliwia późniejsze skorzystanie z drogi sądowej, ponieważ unieważnienie prawomocnego mandatu jest niezwykle trudne.
POLECAMY: Mandaty z fotoradarów niezgodne z konstytucją. RPO interweniuje w resorcie sprawiedliwości
Wszystko to wynika z faktu, że kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia w art. 101 określa bardzo ograniczony zakres przesłanek do unieważnienia prawomocnego mandatu. Przede wszystkim brak możliwości unieważnienia mandatu, jeśli został nałożony na osobę, która nie jest faktycznym sprawcą wykroczenia.
Przede wszystkim nie ma możliwości uchylenia mandatu, jeśli został nałożony na osobę, która nie jest faktycznym sprawcą wykroczenia. Nawet jeśli oskarżony zgadza się na przyjęcie kary mandatowej, nawet jeśli nie jest winny, zostanie ukarany.
Rzecznik Praw Obywatelskich, profesor Marcin Wiącek, opowiada się za poszerzeniem zakresu sytuacji umożliwiających unieważnienie mandatu. Zauważa on, że brak również możliwości unieważnienia mandatu w przypadku, gdy nałożono grzywnę za naruszenie prawa.
Do RPO napłynęło kilkadziesiąt skarg od kierowców ukaranych mandatem za przekroczenie prędkości na podstawie pomiarów dokonanych przez urządzenia pomiarowe po wygaśnięciu ich legalizacji. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w takich przypadkach nie ma podstaw do ponownego rozpatrzenia sprawy.
Ministerstwo Sprawiedliwości pozytywnie odniosło się do postulatów RPO i rozważa wprowadzenie dwóch nowych przesłanek umożliwiających unieważnienie mandatu.
Jedną z tych propozycji jest włączenie do artykułu 101 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia przesłanki, jaką zawiera artykuł 540 paragraf 1 punkt 1 kodeksu postępowania karnego. Dzięki temu unieważnienie mandatu byłoby możliwe również w przypadku, gdy „w związku z nałożeniem grzywny dopuszczono się czynu zabronionego, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść prawomocnego mandatu karnego”.
