Przy zatrudnieniu w soboty i niedziele obowiązują określone przepisy, jak nakazuje polski Kodeks pracy. Pracodawca może nakazać pracownikom pracę w te dni w pewnych sytuacjach, jednak musi przestrzegać pewnych uregulowań.
Zgodnie z art. 129 K.p., czas pracy nie może przekroczyć 8 godzin dziennie i średnio 40 godzin w ciągu pięciu dni roboczych. Niedziele oraz wyznaczone święta są dniami wolnymi od pracy. Niemniej jednak, możliwa jest praca w te dni w wyjątkowych przypadkach, takich jak konieczność podjęcia akcji ratunkowej w celu ochrony życia, zdrowia ludzkiego, mienia, środowiska lub usuwania awarii.
Jeśli pracownik jest zatrudniony w weekend, pracodawca musi zapewnić mu dni wolne w zamian. W przypadku niemożności tego, może on wypłacić dodatek do wynagrodzenia. W soboty dodatek wynosi 50% stawki godzinowej za każdą przepracowaną godzinę w normalnym czasie pracy (do 8 godzin), a także 100% stawki godzinowej za nadgodziny. Natomiast w niedziele dodatek wynosi 100% stawki godzinowej.
Kiedy są dni wolne?
Zgodnie z artykułem 151(9), dniem wolnym od pracy są niedziele oraz określone święta. Niemniej jednak, praca w niedziele i święta jest dopuszczalna w wybranych przypadkach. Większość z wymienionych w artykule 151(10) przypadków to po prostu wskazanie konkretnych branż (takich jak gastronomia, hotelarstwo, rolnictwo, transport) lub typów pracy (praca w trybie ciągłym, praca zmianowa).
Sytuacja awaryjna w weekend
Jeśli chodzi o „przymus” pracy w weekend, istotny jest punkt 1 wspomnianego artykułu 151(10). Określa on, że praca w niedziele i święta jest dozwolona w przypadku konieczności podjęcia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska, albo usuwania awarii.
Podczas gdy kwestie dotyczące ochrony życia, zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska są jasne, usuwanie awarii stanowi obszar podatny na różne interpretacje. Może to być awaria, która nie jest wystarczająco poważna, aby zagrażać życiu lub zdrowiu, ale uniemożliwia pracę zespołu lub przedsiębiorstwa. Tak rozumiana awaria musi być nagła i istotna dla całego przedsiębiorstwa.
Co zamiast tego?
W przypadku pracy w weekend pracodawca powinien zaoferować pracownikowi dzień wolny jako rekompensatę. Dopiero gdy taka opcja nie jest możliwa (na przykład z powodu specyfiki pełnionej roli w zespole lub rodzaju powierzonych obowiązków), może on zdecydować się na wypłatę dodatku do wynagrodzenia. W przypadku pracy w soboty, dodatek wynosi 50% stawki godzinowej za każdą godzinę przepracowaną w normalnym czasie pracy (czyli do 8 godzin, o ile nie przekracza to średniej tygodniowej normy pracy) oraz 100% stawki godzinowej za nadgodziny, natomiast w niedziele dodatek wynosi 100% stawki godzinowej.
