Od wtorku wprowadzony zostanie zakaz wstępu do wybranych obszarów w pobliżu granicy z Białorusią w okolicach Hajnówki. Decyzja ta wynika z napiętej sytuacji związanej z napływem nielegalnych imigrantów. Minister spraw wewnętrznych i administracji zarządził zakaz przebywania w 27 wsiach przy granicy, który będzie obowiązywał przez 90 dni od 4 czerwca. Naruszenie zakazu może skutkować aresztem lub grzywną.
POLECAMY: Początek stanu wyjątkowego? Tusk wprowadza zakaz przebywania na terenach przygranicznych
Obecny zakaz obejmuje mniejszy obszar niż ten objęty stanem wyjątkowym we wrześniu 2021 r., kiedy to wprowadzono zakaz wstępu do 183 miejscowości wzdłuż całej granicy z Białorusią. Tym razem ograniczenie dotyczy 26 obrębów ewidencyjnych w powiecie hajnowskim i jednego w powiecie białostockim, przy czym w większości z nich zakaz dotyczy słabo zaludnionych części bezpośrednio przy granicy. W popularnym turystycznie rejonie Białowieży zakaz nie obejmuje samej miejscowości ani większości Białowieskiego Parku Narodowego. Połowce, gdzie znajduje się zamknięte przejście graniczne, również zostały objęte zakazem. Zakaz wprowadzono na podstawie art. 12a ustawy o ochronie granicy państwowej, która przewiduje wiele wyłączeń dla mieszkańców, uczniów, pracowników oraz prowadzących działalność gospodarczą na tym terenie, jak również dla członków ich najbliższych rodzin.
Do strefy mogą również wjeżdżać właściciele lub posiadacze nieruchomości, osoby załatwiające sprawy urzędowe, wykonujące praktyki religijne czy korzystające z ośrodków zdrowia. Wyjątki obejmują także załogi ratownictwa medycznego i inne służby interwencyjne. Komendant lokalnej placówki Straży Granicznej może zezwolić na wstęp do strefy innym osobom, np. dziennikarzom.
Ze względu na mniejszy zasięg, obecny zakaz nie powinien tak silnie wpłynąć na przedsiębiorców z branży turystyki i gastronomii w regionie, jak miało to miejsce w 2021 r. Wówczas zakaz obejmował m.in. Białowieżę, Janów Podlaski, Krynkę, Terespol, Włodawę i inne miejscowości przyciągające turystów. W odpowiedzi na straty przedsiębiorców, w listopadzie 2022 r. uchwalono specjalną ustawę o wyrównaniu strat majątkowych za szkody wynikłe z wprowadzenia stanu wyjątkowego.
Niedawno uchwalona ustawa nie obejmuje nowo wprowadzanego zakazu wstępu do obszarów przygranicznych. Przepisy o rekompensatach za zamknięcie przejść granicznych również nie będą miały zastosowania do większości przedsiębiorców z tych rejonów. Rekompensaty, określone w art. 16b ustawy o ochronie granicy państwowej, przysługują jedynie przedsiębiorcom dotkniętym skutkami zamknięcia przejścia granicznego w Połowcach, zamkniętego od 2020 roku, które teraz znajduje się w nowej strefie.
MSWiA w ocenie skutków regulacji jedynie ogólnie wskazuje, że „przepisy wpłyną na branżę turystyczną wskutek ograniczenia możliwości przebywania osób na obszarze objętym czasowym zakazem przebywania”. Brakuje jednak konkretnych szacunków dotyczących strat, jakie mogą ponieść przedsiębiorcy działający na obszarach objętych zakazem.
