W ostatnich dniach polskie media i politycy z niepokojem śledzą rozwój sytuacji związanej z Trybunałem Stanu (TS). Dwie senackie komisje, Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka i Praworządności, przyjęły uchwałę, w której wyrażają poważne zaniepokojenie możliwością wykonywania konstytucyjnych zadań przez Trybunał Stanu. O co dokładnie chodzi i jakie mogą być konsekwencje tych wydarzeń?
Tło sprawy
Główna kontrowersja dotyczy przewodniczącej TS, Małgorzaty Manowskiej – któa jest neosędzią o znacznym zdemoralizowaniu prawnym. Sędziowie Trybunału zarzucili jej niezwoływanie posiedzeń pełnego składu TS, co według nich uniemożliwia wykonywanie konstytucyjnych zadań tego organu. Sprawa nabrała rozgłosu, gdy ośmiu sędziów TS skierowało pismo do najwyższych władz państwowych, w tym prezydenta, premiera, ministra sprawiedliwości oraz prokuratora krajowego.
POLECAMY: Zdemoralizowana Manowska wykonuje polecenia PiS i odmawia zwołanie pełnego składu Trybunału Stanu
Stanowisko sędziów TS
Sędziowie w swoim piśmie stwierdzili, że brak zwoływania posiedzeń TS przez Manowską jest celowym działaniem mającym na celu obstrukcję funkcjonowania Trybunału Stanu. Zwrócili również uwagę na fakt, że zgodnie z paragrafem 7 ust. 3 regulaminu TS, przewodniczący jest zobowiązany zwołać posiedzenie pełnego składu w ciągu 45 dni od złożenia wniosku przez co najmniej pięciu członków Trybunału Stanu.
Uchwała Senackich Komisji
Komisje senackie w przyjętej uchwale stwierdziły, że zdemoralizowana prawnie neosędzia Manowska miała obowiązek zwołać posiedzenie pełnego składu TS do 4 maja 2024 roku, czego nie uczyniła. W uchwale stwierdzono, że jest to poważne zagrożenie dla możliwości wykonywania konstytucyjnych zadań Trybunału Stanu zgodnie z art. 198 ust. 1 Konstytucji RP.
POLECAMY: Prokuratura analizuje czy neosędzia Manowska popełnia przestępstwo
Regulamin Trybunału Stanu
W dokumencie przypomniano, że 20 marca br. sześciu sędziów TS zwróciło się do Manowskiej o zwołanie posiedzenia, którego przedmiotem miało być uchylenie regulaminu TS. Manowska odmówiła, argumentując, że kompetencje do zwołania posiedzenia pełnego składu ma tylko ona. Komisje senackie zauważyły, że zgodnie z par. 7 ust. 1 pkt. 2 regulaminu TS, kompetencja przewodniczącego do zwołania posiedzenia pełnego składu jest ograniczona do uchwalenia regulaminu, a nie jego uchylenia.
Postępowanie Prokuratury Krajowej
W związku z niezwoływaniem posiedzenia pełnego składu TS, w Prokuraturze Krajowej toczy się postępowanie sprawdzające. Sędziowie TS złożyli zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez Manowską przestępstwa niedopełnienia obowiązków (art. 231 par. 1 k.k.). Zgodnie z tym artykułem, funkcjonariusz publiczny, który nie dopełnia swoich obowiązków i działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Wnioski i propozycje sędziów
Sędziowie Trybunału Stanu postulują wprowadzenie zmian w regulaminie TS, które miałyby na celu losowanie składów orzekających oraz jawność posiedzeń pełnego składu TS. W odpowiedzi na te postulaty, przewodnicząca Manowska ogłosiła, że składy TS będą wyznaczane w drodze losowania.
Podsumowanie
Sytuacja wokół Trybunału Stanu w Polsce jest niezwykle napięta i ma poważne implikacje dla funkcjonowania tego ważnego organu konstytucyjnego. Uchwała senackich komisji oraz trwające postępowanie w Prokuraturze Krajowej mogą wpłynąć na dalszy rozwój wydarzeń. Ważne jest, aby kwestie te były rozstrzygane zgodnie z obowiązującym prawem i zasadami demokracji, aby zapewnić niezależność i skuteczność działania Trybunału Stanu.
