Coraz więcej bankomatów znika z polskich ulic, a liczby mówią same za siebie. Sieć Euronet, jedna z największych niezależnych sieci bankomatowych w Polsce, zapowiedziała, że do końca roku zlikwiduje około 330 urządzeń. Decyzja ta wynika z rosnących kosztów obsługi oraz niskich opłat interchange, które nie pokrywają realnych kosztów operacyjnych. Ten ruch jest częścią szerszego trendu, który stawia pod znakiem zapytania przyszłość bankomatów w Polsce.
Rosnące koszty obsługi bankomatów: co stoi za decyzją Euronet?
Prezes Euronet Polska, Marek Szafirski, wyjaśnił, że coraz wyższe koszty prowadzenia działalności stają się poważnym problemem dla niezależnych operatorów bankomatowych. Operatorzy, tacy jak Euronet, muszą zmierzyć się z nierównomiernymi zyskami z transakcji – kilkukrotnie więcej zarabiają podmioty trzecie, takie jak Visa, Mastercard czy Blik, podczas gdy faktyczni dostawcy infrastruktury, czyli operatorzy bankomatów, ponoszą większość kosztów. Co gorsza, opłaty interchange, czyli prowizje płacone przez banki za transakcje wypłat gotówki, pozostają niezmienne od lat, mimo rosnących kosztów operacyjnych.
Raport przygotowany przez naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego w 2023 roku pokazuje, że w 2022 roku koszty obsługi jednego bankomatu wzrosły o 21% dla operatorów bankowych oraz o 25% dla niezależnych operatorów w porównaniu do roku 2021. Taka sytuacja powoduje, że wiele urządzeń stało się po prostu nierentownych, co prowadzi do ich stopniowej likwidacji.
Coraz mniej bankomatów: dane mówią same za siebie
Narodowy Bank Polski (NBP) dostarcza aktualnych danych, które pokazują skalę problemu. Na koniec marca 2024 roku w Polsce działało 20 869 bankomatów, co oznacza spadek o około 1200 urządzeń w porównaniu do grudnia 2023 roku. To nie tylko liczby, które wskazują na zmniejszenie się dostępności bankomatów, ale również mniej transakcji gotówkowych. W pierwszym kwartale 2024 roku zanotowano 114,5 mln wypłat z bankomatów, co stanowi spadek o 6,4% w porównaniu z poprzednim kwartałem. Wartość tych transakcji wyniosła 96,5 mld zł, co oznacza spadek o 5 mld zł (4,9%).
Czy to oznacza koniec bankomatów w Polsce?
Zmniejszająca się liczba bankomatów to trend, który w ostatnich latach przybiera na sile. Jednakże, według Marka Szafirskiego, jeśli uwarunkowania rynkowe ulegną zmianie, Euronet jest otwarty na ponowne inwestycje w infrastrukturę bankomatową. Na razie jednak likwidacja części urządzeń wydaje się nieunikniona. Na sytuację tę wpływa także rosnąca popularność płatności bezgotówkowych oraz rozwój systemów takich jak Blik, które sprawiają, że coraz mniej osób korzysta z tradycyjnych bankomatów.
Co to oznacza dla konsumentów?
Zmniejszająca się liczba bankomatów może mieć bezpośredni wpływ na użytkowników, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do bankomatów jest już ograniczony. Choć płatności bezgotówkowe zyskują na popularności, wciąż istnieje grupa osób, która regularnie korzysta z gotówki. Dla tych konsumentów zmniejszająca się liczba bankomatów może oznaczać większe utrudnienia, zwłaszcza w przypadku konieczności wypłat gotówkowych w nagłych sytuacjach.
Kolejnym aspektem, który warto rozważyć, jest możliwość wzrostu opłat za korzystanie z bankomatów w przyszłości. Likwidacja części urządzeń może prowadzić do wzrostu kosztów dla operatorów, co z kolei mogłoby przełożyć się na wyższe opłaty dla konsumentów.
Choć liczba bankomatów w Polsce spada, a płatności bezgotówkowe zyskują na popularności, trudno jeszcze mówić o całkowitym końcu ery gotówki. Niemniej jednak, decyzje takie jak ta podjęta przez Euronet mogą sygnalizować, że przyszłość bankomatów staje pod znakiem zapytania. W miarę jak rynek będzie się rozwijał, będziemy obserwować dalsze zmiany w tym obszarze, które mogą wpłynąć na nasze codzienne korzystanie z pieniędzy.
