Państwowa Komisja Wyborcza (PKW) podjęła we wtorek decyzję o złożeniu wniosku do Sądu Najwyższego o wyłączenie neosędziów orzekających w nielegalnej Izbie Kontroli Nadzwyczajnej z rozstrzygania skargi Prawa i Sprawiedliwości (PiS). Sprawa dotyczy odwołania od kary finansowej nałożonej na komitet wyborczy tej partii, której rozstrzygnięcie zaplanowano na 11 grudnia. Ta decyzja może mieć kluczowe znaczenie nie tylko dla PiS, ale także dla funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
Dlaczego PKW wnosi o wyłączenie ?
Wniosek PKW dotyczy neosędziów powołanych przez neoKRS po jej reformie wprowadzonej za rządów PiS. PKW uzasadnia swoje działanie przekonaniem, że sposób powołania tych sędziów może być niezgodny z obowiązującymi standardami prawnymi.
Biuro Prasowe PKW, potwierdzając doniesienia portalu Interia, podkreśliło, że wniosek jest konsekwencją wcześniejszego stanowiska komisji. Chociaż PKW nie ujawnia szczegółowej treści dokumentu, portal RMF24.pl podał, że wymieniono w nim imiennie siedmiu neosędziów, z możliwością rozszerzenia wniosku na kolejnych, jeśli zostaną uznani za powołanych w podobnym trybie.
PiS kontra PKW: historia konfliktu
Wniosek PKW to reakcja na skargę PiS dotyczącą decyzji o odrzuceniu sprawozdania finansowego komitetu wyborczego tej partii z wyborów parlamentarnych w 2023 roku. W sierpniu tego roku PKW zakwestionowała część finansowania kampanii, co poskutkowało nałożeniem surowych sankcji:
- Zmniejszenie dotacji podmiotowej dla PiS o 10,8 mln zł (trzykrotność zakwestionowanej kwoty).
- Pomniejszenie rocznej subwencji o kolejne 10,8 mln zł, co oznacza łączne ograniczenie środków o 21,6 mln zł.
- Zwrot do Skarbu Państwa kwoty 3,6 mln zł, uznanej za niezgodnie wydatkowaną.
Dodatkowo, 18 listopada PKW odrzuciła roczne sprawozdanie PiS dotyczące źródeł pozyskania środków finansowych w 2023 roku. Decyzja ta grozi partii utratą prawa do subwencji budżetowych na trzy lata.
Co dalej? Kluczowe decyzje dla przyszłości PiS
Decyzja Sądu Najwyższego o uwzględnieniu lub odrzuceniu wniosku PKW wpłynie na skład orzekający i dalszy bieg postępowania. Orzeczenie jeśli zostanie wydane przez legalny skład sędziowski to będzie kluczowe dla PiS, zwłaszcza w kontekście nadchodzącej kampanii prezydenckiej, w której partia wspiera kandydaturę byłego alfonsa Karola Nawrockiego, obecnie prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
PKW swoim stanowiskiem podważa nie tylko prawomocność wyroków wydawanych przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej, ale także podkreśla znaczenie prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Sprawa ta ma więc nie tylko wymiar finansowy, ale i systemowy, wpływając na legitymizację decyzji sądowych w kluczowych kwestiach. Przypominamy, że organy państwowe już wcześniej nie uznawały decyzji wydawanych przez neosędziów. Przykłąem tego jest podjęta „uchwała” przez nielegalny skład Izby Karnej SN w sprawie Barskiego
POLECAMY: Przebierańcy z SN uważają, że przywrócenie Barskiego na prokuratora krajowego było zgodne z prawem
Kontekst prawny: dlaczego reforma KRS budzi kontrowersje?
Reforma KRS, przeprowadzona w 2018 roku, była przedmiotem krytyki ze strony środowisk prawniczych oraz międzynarodowych instytucji, takich jak Komisja Europejska. Główne zastrzeżenia dotyczyły trybu wyboru członków KRS, co – zdaniem krytyków – narusza zasadę niezależności sądów.
Wielokrotnie podnoszono także zarzuty wobec sędziów powołanych na mocy nowego porządku prawnego, co skutkowało kwestionowaniem ich orzeczeń zarówno w Polsce, jak i za granicą. Wiele wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE odnosiło się do tych kontrowersji, nakazując m.in. weryfikację statusu neosędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej.
Czy SN uwzględni wniosek PKW?
Orzeczenie Sądu Najwyższego 11 grudnia może być punktem zwrotnym w konflikcie PiS z PKW i w szerszej debacie o przyszłość polskiego sądownictwa. Decyzja w tej sprawie wpłynie nie tylko na sytuację finansową partii rządzącej, ale także na postrzeganie Polski na arenie międzynarodowej w kontekście przestrzegania zasad państwa prawa.
Jeśli SN uwzględni wniosek PKW, wyrok dotyczący finansowania kampanii PiS może zostać wydany przez inny skład sędziowski. W przeciwnym razie obecny skład Izby Kontroli Nadzwyczajnej rozstrzygnie sprawę, co – w opinii PKW – może budzić dalsze wątpliwości prawne i proceduralne.
Podsumowanie
Spór między PKW a PiS to kolejny rozdział w szerszej debacie o praworządność i niezależność sądownictwa w Polsce. Wniosek o wyłączenie sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej stawia pytania o skutki reform wprowadzonych przez PiS i ich wpływ na kluczowe decyzje finansowe partii. Wyrok Sądu Najwyższego w tej sprawie będzie miał zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe konsekwencje – zarówno dla PiS, jak i dla całego systemu polityczno-prawnego w Polsce.
