We wtorek, 3 grudnia, weszła w życie nowelizacja ustawy antyterrorystycznej oraz ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) i Agencji Wywiadu. Nowe przepisy znaczną zmieniają podejście do usuwania i blokowania treści w internecie, uznawanych za „terrorystyczne”. Kluczowym elementem nowelizacji jest nadanie szefowi ABW uprawnień do samodzielnego decydowania o usuwaniu takich treści, bez konieczności uzyskania zgody sądu. Tym samym ABW w sposób sprzeczny z prawem otrzymało kompetencje sądu, jakim nie jest.
Dlaczego Wprowadzono Nowelizację?
Zmiany są wynikiem dostosowania polskiego prawa do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie przeciwdziałania rozpowszechnianiu w internecie treści o charakterze terrorystycznym. Celem rozporządzenia jest ustanowienie spójnych mechanizmów w całej UE, które mają ograniczać działalność grup terrorystycznych w przestrzeni cyfrowej.
Czym Są Treści o Charakterze Terrorystycznym?
Zgodnie z unijnymi regulacjami, za treści o charakterze terrorystycznym uznawane są materiały, które:
- Podżegają do popełnienia przestępstwa terrorystycznego, np. ataków na ludność cywilną czy infrastrukturę krytyczną;
- Nakłaniają osoby lub grupy do popełnienia takich czynów lub wspierania ich;
- Udzielają instruktażu dotyczącego m.in. produkcji materiałów wybuchowych czy obsługi broni w celu przeprowadzenia ataków;
- Stwarzają zagrożenie popełnienia przestępstwa terrorystycznego poprzez szerzenie propagandy lub instrukcji.
Nowe kompetencje szefa ABW
Nowelizacja znaczną rozszerza kompetencje szefa ABW, powierzając mu odpowiedzialność za realizację rozporządzenia UE. Do jego kluczowych uprawnień należą:
- Nakazy usunięcia treści:
- Szef ABW może wydawać nakazy dostawcom usług hostingowych zobowiązujące ich do usunięcia treści terrorystycznych lub zablokowania do nich dostępu na terenie UE.
- Weryfikacja nakazów z innych państw UE:
- Polskie organy będą mogły oceniać zgodność takich żądań z przepisami prawa.
- Przedłużanie okresu zachowania treści:
- W uzasadnionych przypadkach szef ABW może zdecydować o przedłużeniu okresu przechowywania usuniętych treści w celu ich analizy lub dowodowego wykorzystania.
- Nadzór nad dostawcami usług:
- Agencja zyskała możliwość wydawania decyzji dotyczących środków szczególnych wobec dostawców hostingowych, szczególnie narażonych na rozpowszechnianie treści terrorystycznych.
- Kary administracyjne:
- W przypadku naruszeń przez dostawców usług hostingowych, szef ABW może nakładać kary administracyjne.
Kontrowersje wokół nowelizacji
Nowe przepisy budzą mieszane reakcje. Zwolennicy zmian podkreślają, że szybsze reakcje na treści terrorystyczne są kluczowe w przeciwdziałaniu przemocy i propagandzie ekstremistycznej. Krytycy zaś obawiają się potencjalnych nadużyć, wskazując na brak niezależnego nadzoru sądowego nad decyzjami szefa ABW. Pojawiają się też głosy, że przepisy mogą być wykorzystywane do ograniczania wolności słowa i cenzury treści niewygodnych politycznie.
Nie ulega wątpliwości, że na podstawie tych przepisów ABW otrzymało uprawnienia sądu jakiem nie jest. Tym samym przepisy te ruszają prawo konstytucyjne w zakresie prawo do sądu i obrony.
Jakie są konsekwencje dla dostawców usług internetowych?
Dostawcy usług hostingowych będą musieli działać szybko i sprawnie, aby spełnić wymagania nowego prawa. Nakazy usunięcia treści mają być realizowane w ciągu godziny od ich otrzymania. Niedostosowanie się do nowych przepisów może skutkować wysokimi karami finansowymi.
Podsumowanie
Nowelizacja ustawy antyterrorystycznej wprowadza istotne zmiany, które mają na celu walkę z treściami terrorystycznymi w internecie. Nadanie szefowi ABW nowych uprawnień może zwiększyć skuteczność działań antyterrorystycznych, ale rodzi również pytania o zachowanie odpowiedniego balansu między bezpieczeństwem a prawami obywatelskimi. Dalsze monitorowanie wdrażania przepisów będzie kluczowe dla oceny ich skuteczności i zgodności z zasadami państwa prawa.
