Komornik może podjąć egzekucję na podstawie żądania wierzyciela. Osoba zadłużona posiada różne sposoby ochrony swoich praw, takie jak skarga na działania komornika, powództwo opozycyjne oraz powództwo ekscydencyjne. Niniejsza analiza przedstawia najczęściej stosowane środki obronne przez dłużnika wobec komorniczej egzekucji.
POLECAMY: Sąd Okręgowy nakazuje windykatorom wstrzymać działania w przypadku wątpliwości co do długu
Skarga na działania komornika:
Zgodnie z artykułem 767 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego (dalej jako k.p.c.), przewidziana jest możliwość złożenia skargi do sądu rejonowego na działania komornika, o ile inaczej nie stanowi ustawa. Skarga może dotyczyć zarówno działań, jak i zaniechań podejmowanych przez komornika.
Skargę może wnieść strona postępowania lub inna osoba, której prawa zostały naruszone lub zagrożone działaniami lub zaniechaniami komornika. Przykładem zaniechania może być sytuacja, gdy komornik nie dokonał obwieszczenia o planowanej licytacji ruchomości lub nieruchomości.
Skargę należy złożyć w ciągu tygodnia od daty zdarzenia, które stanowi przedmiot skargi. Termin ten rozpoczyna bieg w następujących przypadkach:
- w dniu dokonania działania lub zaniechania,
- w dniu otrzymania powiadomienia o dokonanym działaniu lub zaniechaniu,
- od dnia, w którym skarżący dowiedział się o dokonanym działaniu lub zaniechaniu,
- od dnia, w którym skarżący zorientował się, że dane działanie miało być podjęte.
Wniesienie skargi wymaga opłaty w wysokości 50 złotych i składane jest do Sądu Rejonowego za pośrednictwem komornika. O skardze decyduje sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika.
Skarga nie ma zastosowania w przypadku zarządzenia komornika dotyczącego nakazu poprawienia braków formalnych w dokumencie, powiadomienia o terminie działania oraz opłacenia przez komornika podatku od towarów i usług.
Komornik ma 3 dni na udzielenie odpowiedzi na zarzuty zgłoszone przez dłużnika. Jeśli skarga jest uwzględniona, komornik podejmuje działania zgodne z życzeniem dłużnika; jeśli nie, skierowuje pismo wraz z uzasadnieniem do sądu. Możliwe jest sporządzenie skargi osobiście.
Przepisy umożliwiają także złożenie skargi na oficjalnym formularzu, którego wzór określiło rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 listopada 2018 r. dotyczące wzoru i sposobu udostępniania oficjalnego formularza skargi na działania komornika.
Co musi zawierać skarga:
1) oznaczenie stron – imię i nazwisko, adres zamieszkania lub siedziby skarżącego, a gdy skargę wnosi przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – adres do korespondencji wpisany do tej ewidencji; nr PESEL lub NIP w przypadku osoby fizycznej, a jeśli skarżący nie jest osobą fizyczną – nr KRS lub numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP;
2) sygnaturę akt sprawy,
3) zakres zaskarżenia,
4) zarzuty, opis zaskarżonej czynności lub przedmiotu zaniechania,
5) wnioski – o zmianę, uchylenie lub dokonanie czynności wraz z uzasadnieniem,
6) inne wnioski, np. o zasądzenie kosztów postępowania wywołanych wniesieniem przedmiotowej skargi,
7) data i podpis skarżącego,
8) wymienienie załączników.
Sąd oddala skargę, która została złożona po przekroczeniu ustawowego terminu, nie została opłacona lub ze względu na inne niedopuszczalne przyczyny. Również skarga, której braki nie zostały wypełnione w wyznaczonym terminie, może zostać odrzucona przez sąd. W przypadku decyzji sądu o odrzuceniu skargi, stronie przysługuje prawo złożenia zażalenia.
Jeśli strona złoży skargę lub zażalenie, sąd ma możliwość zawieszenia całego lub częściowego postępowania egzekucyjnego zgodnie z artykułem 821 § 1 k.p.c.
POLECAMY: Zabezpieczenie wynagrodzenia przed nadmiernymi potrąceniami egzekucyjnymi
Inne rodzaje skarg:
Na przykład, termin na złożenie skargi dotyczącej opisu i oszacowania nieruchomości został uregulowany inaczej. Zgodnie z artykułem 950 k.p.c., skargę taką należy złożyć w ciągu 2 tygodni od zakończenia opisu i oszacowania, chyba że opis i oszacowanie nie zostały ukończone w wyznaczonym terminie – wówczas termin ten liczy się od daty powiadomienia o ich ukończeniu, lub dla uczestników, którzy nie dostali zawiadomienia, od daty obwieszczenia o zakończeniu opisu i oszacowania.
Zastrzeżenia i zarzuty:
Wierzyciel oraz dłużnik mają prawo składać:
- zastrzeżenia przeciwko oszacowaniu ruchomości zajętych przez komornika (zgodnie z art. 853 k.p.c.);
- zarzuty dotyczące planu podziału uzyskanej sumy z egzekucji (na mocy artykułów 1027 i 1028 k.p.c.).
Zażalenie na postanowienie sądu:
Na przykład, zażalenie może zostać złożone w sprawach dotyczących:
- kosztów egzekucyjnych,
- nadania klauzuli wykonalności,
- ograniczenia egzekucji,
- udzielenia przybicia,
- wyjawienia majątku przez dłużnika,
- opisu i oszacowania,
- przybicia,
- przysądzenia własności,
- planu podziału zaspokojenia wierzycieli,
- wszczęcia egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego w sytuacji, gdy prowadzona jest egzekucja z jego elementów.
Wstrzymanie czynności egzekucyjnych
Na mocy przepisu zawartego w artykule 822 Kodeksu Postępowania Cywilnego (k.p.c.), komornik jest uprawniony do zawieszenia wykonania danej czynności, jeżeli przed jej rozpoczęciem dłużnik dostarczy jasny pisemny dowód na spełnienie swojego zobowiązania lub na udzielenie mu przez wierzyciela zwłoki. Dodatkowo, komornik może powstrzymać się od podjęcia określonej czynności, jeżeli przed jej rozpoczęciem dłużnik lub jego małżonek zgłosi zarzut wynikający z umowy małżeńskiej, przeciwny planowanej czynności, a także przedstawi pisemne potwierdzenie, że taka umowa małżeńska oraz jej rodzaj były wierzycielowi już znane. W trakcie wstrzymania czynności, komornik podejmie odpowiednie kroki w zależności od sytuacji, aby umożliwić późniejsze wykonanie danego działania. Komornik będzie niezwłocznie informować wierzyciela o podjęciu decyzji o wstrzymaniu czynności oraz przyczynach takiej decyzji. Na wniosek wierzyciela, komornik natychmiast przystąpi do realizacji zawieszonej czynności.
Zawieszenie egzekucji
Zgodnie z artykułem 820 Kodeksu Postępowania Cywilnego (k.p.c.), na żądanie dłużnika proces może być wstrzymywany, jeżeli sąd już zawiesił natychmiastową wykonalność danego tytułu egzekucyjnego lub zdecydował o tymczasowym zatrzymaniu jego realizacji. Alternatywnie, proces może zostać wstrzymany, jeśli dłużnik zabezpieczył wymagane zabezpieczenie według orzeczenia sądowego, co pozwoli na jego zwolnienie z dalszej egzekucji.
Z kolei zgodnie z artykułem 820 [3] § 1 k.p.c., komornik, na prośbę dłużnika, ma obowiązek wstrzymać postępowanie egzekucyjne oparte na tytule wykonawczym, który może być w formie wyroku zaocznego z klauzulą wykonalności, nakazu zapłaty wydanego w procedurze nakazowej, upomnienia lub elektronicznego postępowania upominawczego. To jednak jest możliwe tylko w przypadku, gdy dłużnik dostarczy zaświadczenie, jak określone w artykule 139 § 5, dowodzące, że wyrok zaoczny lub nakaz zapłaty został dostarczony pod inny adres niż miejsce zamieszkania dłużnika, ustalone w toku postępowania egzekucyjnego.
Powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności
Jest możliwe złożenie pozwu do Sądu w celu unieważnienia klauzuli wykonalności przypisanego wyrokowi sądowemu lub innemu akcie, który daje podstawę do egzekucji.
Dłużnik ma prawo wystąpić z powództwem, którego celem jest anulowanie całej lub części wykonalności tytułu wykonawczego, albo też wprowadzenie ograniczeń w jego wykonaniu, jeżeli spełnione są następujące warunki:
- Jeśli dłużnik twierdzi, że wydanie klauzuli wykonalności oparte jest na błędnych faktach, zwłaszcza w przypadku, gdy kwestionuje istnienie zobowiązania wynikającego z tytułu egzekucyjnego, który nie jest wyrokiem sądowym, lub gdy zakwestionowana zostaje skuteczność przeniesienia zobowiązania mimo istnienia formalnego dokumentu tego przeniesienia.
- Gdy po momentem wydania tytułu egzekucyjnego zdarzyło się wydarzenie, które skutkuje wygaśnięciem zobowiązania lub utratą możliwości jego egzekucji; w przypadku, gdy tytułem jest wyrok sądowy, dłużnik może również podjąć powództwo oparte na wydarzeniach, które miały miejsce po zamknięciu rozprawy, na przykład na podstawie zarzutu spełnienia świadczenia, o ile podniesienie tego zarzutu w toku sprawy było zabronione przepisami, oraz na podstawie zarzutu potrącenia.
- Jeśli małżonek, przeciwko któremu wydano klauzulę wykonalności na podstawie artykułu 787 k.p.c., udowodni, że wierzyciel nie ma prawa do egzekwowanego świadczenia. W tym przypadku małżonkowi przysługują zarzuty nie tylko z tytułu jego własnych praw, ale także zarzuty, które wcześniej nie mogły być zgłoszone przez jego małżonka.
Przykładowo, dłużnicy mogą podnieść argument przedawnienia roszczenia.
Powództwo ekscydencyjne
Jeśli egzekucja skierowana wobec osoby trzeciej narusza jej prawa, ta osoba trzecia ma prawo wnieść pozwem żądanie, aby przedmiot objęty egzekucją został uwolniony od niej. Jeśli dłużnik kwestionuje prawo osoby trzeciej (powoda), to wraz z wierzycielem, osoba trzecia powinna również pozwać dłużnika.
Termin na wniesienie takiego pozwu wynosi zazwyczaj miesiąc od dnia, w którym osoba trzecia dowiedziała się o naruszeniu swoich praw. Niemniej jednak, jeśli przepisy odrębne stanowią inny termin, taki termin będzie obowiązywał.
Pozew opozycyjny (dotyczący odebrania tytułu wykonawczego) oraz pozew ekscydencyjny składa się przed sądem właściwym pod względem przedmiotu, który podlega egzekucji. Wartościowe jest podkreślenie, że złożone pisma wymagają uiszczenia opłaty sądowej.
Uwaga!
Podczas prowadzenia sprawy przed sądem istnieje możliwość ubiegania się o zwolnienie z opłat sądowych. Aby to zrobić, konieczne jest wypełnienie formularza o stanie rodzinnym, majątku, dochodach oraz źródłach utrzymania.
Jeśli przypadkowo przekroczono termin na złożenie skargi, pozwu lub zażalenia, istnieje opcja wystąpienia o przywrócenie tego terminu w uzasadnionych sytuacjach. Jednocześnie z wnioskiem o przywrócenie terminu trzeba podjąć pominiętą czynność, to znaczy dołączyć wymagane dokumenty procesowe.
W jakich sytuacjach można zakończyć egzekucję? W przypadku przedawnienia roszczenia. Zgodnie z art. 825 § 11 k.p.c., „Organ egzekucyjny umorzy postępowanie egzekucyjne na wniosek dłużnika, jeśli przed dniem złożenia wniosku o rozpoczęcie egzekucji roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie wykaże, że wystąpiło zdarzenie, które przerwało bieg terminu przedawnienia”.
Przypadki umorzeń egzekucji z urzędu
Zgodnie z art. 824 § 1 k.p.c. postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu:
1) jeżeli okaże się, że egzekucja nie należy do organów sądowych,
2) jeżeli wierzyciel lub dłużnik nie ma zdolności sądowej albo gdy egzekucja ze względu na jej przedmiot lub na osobę dłużnika jest niedopuszczalna,
3) jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych,
4) jeżeli wierzyciel w ciągu sześciu miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania,
5) jeżeli prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności albo orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności, zostało uchylone lub utraciło moc,
6) jeżeli egzekucję skierowano przeciwko osobie, która według klauzuli wykonalności nie jest dłużnikiem, i która sprzeciwiła się prowadzeniu egzekucji, albo jeżeli prowadzenie egzekucji pozostaje z innych powodów w oczywistej sprzeczności z treścią tytułu wykonawczego.
Drogi czytelniku przypominamy, że wszystkie sprawy prawne w tym sprawa, o jakiej piszemy, potrafią być zawiłe i często wymagają uzyskania pomocy prawnika. Warto przed podjęcie kraków prawnych zawsze omówić je z prawnikiem.
Skontaktuj się z nami już teraz. Przeanalizujemy Twoją sprawę i sprawdzimy dokładnie, co da się zrobić w Twojej sprawie. Nasi eksperci pomogli już niejednemu klientowi, który myślał, że jest już w sytuacji bez wyjścia.
Napisz do nas lub zadzwoń już teraz.
☎️ 579-636-527
