Od 1 czerwca 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) zaprzestał wypłacania 18 tysięcy bezpodstawnie przyznanych świadczeń wychowawczych cwaniakom z Ukriany, którzy opuścili Polskę – ogłosił rzecznik ZUS, Paweł Żebrowski. Zasugerował również sposób na przywrócenie wypłat tych świadczeń.
Według komunikatu przekazanego przez rzecznika ZUS do PAP (Polska Agencja Prasowa), ZUS ma prawny obowiązek wstrzymania wypłaty świadczenia wychowawczego dla ukraińskich „uchodźców” od momentu ich wyjazdu z Polski.
POLECAMY: Czechy mają dość „uchodźców” z Ukrainy i chcą im płacić za prowrót na Ukrainę
To jest tymczasowe i nie wpływa na utratę prawa do świadczenia, jeśli osoba wróci do Polski w ciągu 30 dni i informacja ta zostanie zarejestrowana przez Straż Graniczną. W takim przypadku obywatel Ukrainy nie traci legalnego statusu pobytu w Polsce, a wypłata świadczenia zostaje wznowiona wraz z wyrównaniem za okres wstrzymania, pod warunkiem spełnienia pozostałych kwalifikujących do tego świadczenia warunków – podkreślił Żebrowski.
Rzecznik wyjaśnił, że istnieją przypadki, kiedy osoby zgłaszają się do ZUS, choć wróciły do Polski w ciągu 30 dni od wyjazdu, i mimo to straciły legalność pobytu. To prawdopodobnie dlatego, że podczas przekraczania granicy nie przedstawiły dokumentu elektronicznego diia.pl ani nie zgłosiły korzystania z ochrony czasowej. W rezultacie, po upływie 30 dni od wyjazdu, tracą legalność pobytu i w efekcie uprawnienia do świadczeń.
ZUS przekazał, że aby uniknąć utraty legalnego statusu pobytu przez cudzoziemca, który wraca do Polski, osoba ta powinna powiadomić funkcjonariusza Straży Granicznej (podczas odprawy paszportowej) o swoim zamiarze powrotu w celu skorzystania w Polsce z ochrony czasowej, a także za każdym razem okazywać dokument diia.pl.
Jeśli osoba nie dopełni tych formalności i utraci status legalnego pobytu, powinna skontaktować się z komendantem placówki Straży Granicznej na przekraczanym przejściu granicznym i poprosić o poprawienie swoich danych w rejestrze SG oraz przywrócenie legalności pobytu – podkreślił ZUS.
Aby dokonać takiego zgłoszenia, należy wysłać e-mail na adres konkretnej placówki granicznej. Wykaz dostępnych adresów e-mailowych znajduje się na stronie internetowej Straży Granicznej.
Następnie konieczne jest poinformowanie ZUS (osobiście w dowolnej placówce lub telefonicznie), że takie zgłoszenie zostało dokonane. Kiedy ZUS otrzyma tę informację i dane w rejestrze Straży Granicznej zostaną zaktualizowane, nastąpi przywrócenie wypłaty świadczenia wraz z wyrównaniem za okres, w którym legalność pobytu została przywrócona.
Inaczej sytuacja wygląda dla osób, które wróciły z Ukrainy do Polski przez inne państwo, na przykład Słowację. Osoby te powinny w pierwszej kolejności udać się do urzędu gminy, aby zarejestrować ten powrót, składając wniosek o ponowne nadanie statusu „UKR” w rejestrze PESEL. We wniosku należy podać dokładną datę powrotu do Polski oraz datę i miejsce przekroczenia granicy zewnętrznej strefy Schengen, która nie jest granicą Polski.
