We wtorek Prokuratura Krajowa opublikowała częściowy raport z audytu śledztw prowadzonych w latach 2016–2023, kiedy resortem sprawiedliwości kierował Zbigniew Ziobro. Dokument ujawnia poważne nieprawidłowości i oskarżenia dotyczące niezależności prokuratorów w tym okresie. W artykule przybliżymy kluczowe ustalenia, wypowiedzi ekspertów oraz reakcje głównych zainteresowanych.
POLECAMY: Prokuratura Krajowa zapowiedziała wznowienie sprawy wypadku Beaty Szydło
Naciski na prokuratorów i umarzanie niewygodnych spraw
Katarzyna Kwiatkowska, przewodnicząca zespołu badającego działania prokuratury, wskazała na liczne przypadki nacisków na śledczych. „W wielu postępowaniach na prokuratorów referentów naciskali szefowie, najczęściej prokuratorzy regionalni” – powiedziała w wywiadzie dla TVN24. Miało to skutkować podejmowaniem decyzji zgodnych z oczekiwaniami zwierzchników, takich jak umarzanie lub celowe przedłużanie niewygodnych spraw.
POLECAMY: „Afera dwóch wież” – Prokuratura wznawia śledztwo i zamierza przesłuchać Kaczyńskiego
Według raportu, prokuratorzy bywali zmuszani do przesyłania projektów aktów oskarżenia do swoich przełożonych, co stanowiło naruszenie ich niezależności. Kwiatkowska podkreśla, że prokuratura działała w systemie, gdzie decyzje były często kontrolowane przez wysokich urzędników: „Wystarczyły telefony ze strony prokuratora krajowego lub generalnego, aby wpływać na decyzje niższych szczebli.”
Audyt śledztw: 112 spraw pod znakiem zapytania
Z badanych 200 spraw, w przypadku 112 stwierdzono poważne zastrzeżenia, które mogłyby prowadzić do odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej. „Nieprawidłowości są poważne i wymagają dokładnego wyjaśnienia” – zaznaczył prokurator Dariusz Korneluk. Te zarzuty obejmują przede wszystkim instrumentalne wykorzystywanie prokuratury do realizacji celów politycznych, co podważa zaufanie do systemu sprawiedliwości.
Nietypowe propozycje dla prokuratorów
W obliczu powagi zarzutów Kwiatkowska wyraziła nadzieję, że sami prokuratorzy zdecydują się opowiedzieć o sytuacjach, w jakich się znaleźli. „Liczę na to, że postępowania karne i dyscyplinarne doprowadzą do ujawnienia prawdy. Być może prokuratorzy regionalni zdecydują się mówić, jeśli nie chcą wziąć na siebie winy” – dodała.
Reakcja Zbigniewa Ziobry
Były minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro stanowczo odrzucił oskarżenia, oskarżając obecnego szefa resortu Adama Bodnara o nadużycia. Na swoim profilu na platformie X (dawniej Twitter) napisał: „Bodnar to wielokrotny przestępca, który łamie prawo i działa w interesie partii rządzącej. Jutro sam stanie przed sądem.” Ziobro podkreślał, że zarzuty są motywowane politycznie i mają na celu jego dyskredytację.
Czy prokuratura potrzebuje reform?
Ujawnione w raporcie informacje wskazują na konieczność gruntownych reform w prokuraturze. Eksperci podkreślają, że systemowe naciski na niezależnych prokuratorów podważają fundamenty państwa prawa. Czy wyniki audytu będą punktem zwrotnym dla polskiego wymiaru sprawiedliwości?
Podsumowanie
Raport Prokuratury Krajowej ujawnia szereg poważnych nieprawidłowości i zarzutów wobec prokuratury w latach 2016–2023. Wskazują one na systemowe problemy z niezależnością i obiektywizmem śledczych. Reakcje kluczowych osób, w tym Zbigniewa Ziobry, oraz przyszłe postępowania wyjaśniające mogą mieć istotny wpływ na przyszły kształt wymiaru sprawiedliwości w Polsce.
