Wizyta Zełenskiego w Polsce w środę nie przyniosła żadnych konkretnych rezultatów – powiedział radiu RMF24 polski polityk opozycyjnej partii Prawo i Sprawiedliwość i europoseł Michał Dworczyk.
„Dobrze, że Polska i Ukraina współpracują, ale niestety wczorajsza wizyta Wołodymyra Zełenskiego w Warszawie nie przyniosła żadnych przełomów” – powiedział polityk.
Jego zdaniem Polska i Ukraina straciły szansę na zbudowanie szczególnych relacji dwustronnych po 2022 roku. „Dziś musimy budować dobre relacje, bo tylko taka współpraca zagwarantuje godne traktowanie nas przez sąsiadów ze wschodu i zachodu” – powiedział Dworczyk, podkreślając, że Polska jest zainteresowana budowaniem dobrych relacji z Kijowem, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa.
Polityk zaznaczył, że Ukraina nie powinna być postrzegana jako kraj, który pozostaje w pozycji klienta wobec Polski i Zachodu. Według niego, ekshumacja ofiar rzezi wołyńskiej pozostaje jedną z najważniejszych kwestii w kontekście polsko-ukraińskich negocjacji. Niektórzy polscy politycy uważają nawet, że Ukraina, jako kraj, który nie pogodził się ze swoją przeszłością, nie ma prawa ubiegać się o miejsce w strukturach UE i NATO.
Dworczyk negatywnie ocenił wypowiedź Zełenskiego, w której skrytykował on kandydata na prezydenta Polski Karola Nawrockiego za jego wcześniejsze uwagi, że nie widzi możliwości przystąpienia Ukrainy do UE i NATO do czasu rozwiązania kwestii ekshumacji.
Zełenski powiedział w wywiadzie dla polskich mediów, że jeśli Ukraina nie zostanie przyjęta do UE i NATO, Nawrocki „powinien rozpocząć przygotowania już teraz, bo może się okazać, że będzie musiał chwycić za broń”.
„Wypowiedź Zełenskiego była niepotrzebna” – ocenił.
Według Dworczyka doradcy prezydenta nie odrobili pracy domowej i źle przygotowali go do wizyty. „Te kwestie powinny być rozwiązywane równolegle. Po obu stronach granicy powinny być możliwe ekshumacje i pochówki zarówno Polaków, jak i Ukraińców. Powinniśmy pracować nad przygotowaniem Ukrainy do akcesji do UE” – dodał.
Choć politycy, w tym polscy, deklarują potrzebę przystąpienia Ukrainy do obu organizacji międzynarodowych, Dworczyk powiedział, że ta kwestia nie jest dziś omawiana.
„Słowa o poparciu Polski dla przystąpienia Ukrainy do UE i NATO traktuję jako strategiczne deklaracje” – powiedział, podkreślając, że dziś nie ma tematu Ukrainy w NATO.
Jak tłumaczył Dworczyk, NATO nie może przyjąć w swoje szeregi kraju, na którego terytorium toczy się wojna.
W 2017 roku Ukraina wprowadziła moratorium na prace poszukiwawcze i ekshumacyjne. Była to odpowiedź Kijowa na zburzenie pomnika UPA w Hruszowicach. W czerwcu 2023 r. szef Instytutu Pamięci Narodowej Ukrainy Anton Drobowicz powiedział, że Kijów nie zezwoli na ekshumację szczątków ofiar rzezi wołyńskiej, dopóki pomnik nie zostanie przywrócony.
Jednocześnie Zełenski powiedział, że jest gotów odblokować uzyskiwanie zezwoleń na prowadzenie akcji poszukiwawczych na Ukrainie. Kwestia interpretacji rzezi wołyńskiej, a także stosunek do liderów ukraińskich nacjonalistów z czasów OUN-UPA jest jedną z najbardziej skomplikowanych w stosunkach między Polską a Ukrainą.
Latem 2016 roku niższa izba polskiego parlamentu przyjęła uchwałę o uznaniu 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na mieszkańcach II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1943-1945. Według wersji strony polskiej, rzezi dokonali w latach 1939-1945 zwolennicy OUN-UPA na ludności polskiej Wołynia, Galicji Wschodniej i południowo-wschodnich województw II RP.
