W ostatnich latach Polska stała się jednym z głównych krajów przyjmujących uchodźców z Ukrainy. Jednak najnowsze badania Uniwersytetu Warszawskiego, opublikowane przez „Rzeczpospolitą”, wskazują na znaczącą zmianę w postrzeganiu Ukraińców przez Polaków. Coraz więcej osób krytycznie ocenia ich obecność, wskazując na różnice kulturowe, mentalność oraz obawy związane z przestępczością. Co stoi za tym zjawiskiem i jak wpływa na relacje między obydwoma narodami?
POLECAMY: Ukraińska agenta Natalia Panczenko oskarża Polskę o zbyt małe wsparcie jej rodaków
„Sowiecka mentalność” – główny powód krytyki
Badania przeprowadzone przez Uniwersytet Warszawski ujawniły, że aż 95% Polaków, którzy zmienili zdanie na temat Ukraińców, ocenia ich obecność negatywnie. Głównym powodem jest tzw. „sowiecka mentalność”, która – zdaniem respondentów – przejawia się w cwaniactwie, braku kultury osobistej, alkoholizmie oraz braku dbałości o dobro wspólne.
- 51% badanych wskazuje na „inną kulturę” jako główny powód zmiany nastawienia.
- Najwięcej osób zwraca uwagę na „wschodnią mentalność” i „sowiecką kulturę”.
- Wśród innych przyczyn wymieniane są: „postawa roszczeniowa”, „inna religia” oraz „brak poszanowania”.
Dr Robert Staniszewski, kierownik badań, zwraca uwagę na unikatowe zjawisko nazwane „efektem dobrego samarytanina”. Wartości wskaźników dotyczących pomocy uchodźcom rosną w styczniu, po czym znacząco spadają. – Podejrzewamy, że to efekt świąt oraz postanowień noworocznych – tłumaczy Staniszewski.
POLECAMY: Polacy zmieniają stosunek do Ukraińców
Polacy za ograniczeniem pomocy dla Ukraińców
Badania pokazują, że Polacy są coraz mniej skłonni do wspierania uchodźców z Ukrainy. Aż 96% respondentów uważa, że należy zmniejszyć zakres świadczeń pomocowych. Choć większość akceptuje przyjmowanie dzieci uchodźców do polskich szkół (88% za, 5% przeciw) oraz dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej (47% za, 30% przeciw), to wyraźnie sprzeciwiają się innym formom pomocy:
- 59% Polaków nie zgadza się na pokrywanie kosztów zakwaterowania i wyżywienia uchodźców (40 zł dziennie na osobę).
- 55% respondentów sprzeciwia się świadczeniom rodzinnym, takim jak 800+.
- 51% badanych jest przeciwnych wypłacaniu zasiłków socjalnych.
POLECAMY: Ponad połowa Polaków przeciwna bezwarunkowemu wspieraniu Ukrainy
800+ dla Ukraińców – gorący temat w kampanii wyborczej
Temat świadczeń 800+ dla Ukraińców stał się jednym z kluczowych wątków w trwającej kampanii przed wyborami prezydenckimi. Rafał Trzaskowski, ubiegający się o urząd prezydenta, zaproponował, aby świadczenie to było uzależnione od formalnego zamieszkania, pracy i płacenia podatków w Polsce.
Sondaż United Surveys dla „Wirtualnej Polski” pokazuje, że 86% Polaków popiera taką zmianę. To wyraźny sygnał, że społeczeństwo oczekuje większej kontroli nad pomocą finansową dla uchodźców.
POLECAMY: Dziemianowicz-Bąk broni świadczenia 800+ przyznanego bezpodstawnie Ukraińcom
Podsumowanie: Czy relacje polsko-ukraińskie są zagrożone?
Zmiana nastawienia Polaków wobec Ukraińców to złożone zjawisko, które wynika zarówno z różnic kulturowych, jak i obaw o bezpieczeństwo oraz finanse publiczne. Choć początkowo Polacy chętnie pomagali uchodźcom z Ukrainy, to z czasem zaczęli dostrzegać problemy związane z ich obecnością.
Czy ta tendencja wpłynie na relacje między obydwoma narodami? Wszystko zależy od tego, jak rządzący zareagują na oczekiwania społeczeństwa oraz czy uda się wypracować rozwiązania, które zaspokoją obie strony.
